Xu hướng tài chính kế toán 2025 giúp doanh nghiệp Việt bứt phá

Bạn có từng tự hỏi tại sao nhiều doanh nghiệp lại luôn duy trì được sức tăng trưởng ổn định, vượt qua những làn sóng cạnh tranh khốc liệt và liên tục thích ứng linh hoạt với vô vàn biến động trên thị trường? Bí quyết ở đây không chỉ nằm ở tiềm lực tài chính, đội ngũ lãnh đạo tài ba mà còn nằm ở khả năng “nắm bắt xu thế” và chủ động hoà mình vào các làn sóng thay đổi lớn: đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và thực hiện các chuẩn mực phát triển bền vững. Trong bức tranh kinh tế hiện đại – đặc biệt tại Việt Nam, nơi các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí là hộ kinh doanh cá thể vẫn không ngừng tìm tòi hướng đi mới – việc hiểu đúng và đủ về các xu hướng này sẽ giúp doanh nghiệp thiết lập nền tảng vững chắc cho tương lai, đồng thời hóa giải các thách thức về tuân thủ pháp lý, kế toán và thuế, cũng như nâng cao vị thế cạnh tranh của mình.

Toàn cảnh kinh tế Việt Nam: Thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp hiện đại

Trong hơn hai thập kỷ gần đây, Việt Nam liên tục chứng kiến những bước chuyển mình mạnh mẽ, từ cơ cấu kinh tế, môi trường đầu tư đến chính sách pháp luật về doanh nghiệp. Đặc biệt, năm 2025 đánh dấu cột mốc 80 năm hình thành và phát triển ngành Tài chính – một chặng đường với vô vàn đổi mới để phù hợp với yêu cầu của thời đại hội nhập và số hóa.

Theo số liệu mới nhất, mô hình kinh tế tuần hoàn, phát triển xanh, cũng như chuyển đổi số đang trở thành những “hạt nhân chiến lược” giúp doanh nghiệp Việt Nam gia tăng lợi thế cạnh tranh và đạt mục tiêu tăng trưởng bền vững.
Chuyên gia kinh tế ConsultX nhận định:
“Sự chủ động cập nhật thông tin mới và nắm bắt các xu hướng kinh tế – pháp lý sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, tối ưu hóa chiến lược tài chính kế toán, đồng thời giảm thiểu rủi ro các khoản phạt do vi phạm quy định mới.”

Bức tranh chuyển đổi: Cơ hội song hành cùng thử thách

• Chính sách pháp luật ngày càng hoàn thiện, tạo môi trường đầu tư minh bạch và bền vững.
• Sự phát triển của Fintech, thương mại điện tử và công nghệ tài chính tạo động lực đổi mới phương thức kinh doanh.
• Doanh nghiệp phải chủ động thích ứng với các chuẩn mực kế toán, thuế và quản trị mới, nhất là trước sức ép về minh bạch tài chính và chính sách phát triển xanh từ quốc tế.

Chuyển đổi số trong doanh nghiệp: Con đường không thể chần chừ

Chuyển đổi số không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành nhu cầu sống còn. Kết quả khảo sát tại TP. Hồ Chí Minh cho thấy, các doanh nghiệp giao nhận, sản xuất và cả khối dịch vụ đều ưu tiên đầu tư công nghệ – đặc biệt là vào hệ thống quản trị tài chính, kế toán điện tử, tự động hóa quy trình báo cáo thuế, quản trị hồ sơ…

Đâu là những mảng chuyển đổi số doanh nghiệp không nên bỏ lỡ?

• Tự động hóa quản lý hóa đơn điện tử, hợp đồng số.
• Sử dụng phần mềm kế toán đám mây, giúp truy xuất dữ liệu linh hoạt, kiểm tra từ xa.
• Ứng dụng AI trong phân tích báo cáo, dự báo dòng tiền, phát hiện gian lận hoặc rủi ro tài chính.
• Tự động kết nối với hệ thống khai thuế điện tử của nhà nước – đảm bảo tuân thủ, giảm thiểu sai sót cũng như rút ngắn thời gian nộp thuế.

Mẹo nhanh:
Khi lựa chọn phần mềm kế toán hay hóa đơn điện tử, doanh nghiệp nên ưu tiên sản phẩm đã tích hợp sẵn chuẩn kết nối với hệ thống của Tổng cục Thuế. Điều này giúp quá trình đối soát, khấu trừ thuế và giải trình sau này trở nên “nhẹ nhàng trong tích tắc”.

Bứt phá nhờ đổi mới sáng tạo: Hình thành động lực tăng trưởng thực chất

Đổi mới sáng tạo không chỉ là “thông điệp” dành cho các tập đoàn lớn. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, thậm chí các hộ kinh doanh cá thể đã thành công nhờ kiên trì áp dụng các ý tưởng mới: từ ứng dụng livestream để tiếp cận khách hàng, tối ưu dịch vụ khách hàng qua chatbot, cho tới linh hoạt thay đổi mô hình vận hành phù hợp với biến động thị trường.

Gợi ý bí quyết áp dụng “đổi mới nhỏ mà chất”:

• Khuyến khích đội ngũ nhân viên đề xuất sáng kiến cải tiến quy trình làm việc hoặc trải nghiệm khách hàng.
• Chủ động tìm hiểu kinh nghiệm của doanh nghiệp cùng ngành thông qua hội thảo, khóa học ngắn hạn trực tuyến.
• Ưu tiên đầu tư vào công nghệ phù hợp với quy mô: Phần mềm quản lý đơn hàng, ứng dụng thanh toán nhanh, công cụ kiểm kê tự động…

Đổi mới sáng tạo hiệu quả đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không ngừng tự “làm mới chính mình”, tạo ra dòng giá trị mới cho sản phẩm, dịch vụ và cộng đồng.

Diễn biến chính sách pháp lý: “Kim chỉ nam” cho mọi quyết định tài chính

Sự điều chỉnh liên tục của khung pháp lý, nhất là trong lĩnh vực chứng khoán, thuế, kế toán và môi trường, đặt ra yêu cầu doanh nghiệp phải luôn tỉnh táo cập nhật và áp dụng đúng quy định. Đặc biệt, đối với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp hướng tới xuất khẩu, việc tuân thủ các chuẩn mực quốc tế (ví dụ: báo cáo phát triển bền vững, trách nhiệm xã hội ESG…) là điều kiện tiên quyết để tiếp cận thị trường toàn cầu.

Đâu là những điểm nổi bật về chính sách mới doanh nghiệp cần lưu ý?

• Sửa đổi Luật Chứng khoán 2024: Cập nhật cơ chế bảo vệ nhà đầu tư, nâng cao quy trình kiểm soát công bố thông tin.
• Triển khai các quy định về kinh tế tuần hoàn: Khuyến khích doanh nghiệp tái chế, tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải carbon.
• Tăng cường kiểm tra, thanh tra về thực hiện chế độ kế toán, báo cáo tài chính và tuân thủ thuế.
• Đẩy mạnh các yêu cầu báo cáo chỉ số xanh, minh bạch thông tin về tác động môi trường và xã hội trong hoạt động kinh doanh.

Đầu tư vô hình: “Vũ khí” cạnh tranh mới của doanh nghiệp hiện đại

Khi giá trị hữu hình như máy móc, đất đai không còn là lợi thế duy nhất, các khoản đầu tư vô hình (thương hiệu, phần mềm, dữ liệu khách hàng, sáng chế, nghiên cứu phát triển…) nhanh chóng trở thành “tài sản chiến lược” giúp doanh nghiệp gia tăng lãi suất đầu tư và bứt phá về tăng trưởng.

Làm sao để “nhận diện” và phát triển tài sản vô hình hiệu quả?

• Đầu tư vào phát triển thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ.
• Thúc đẩy sáng tạo nội bộ, khuyến khích nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.
• Ứng dụng dữ liệu lớn (big data) vào phân tích thị trường, tối ưu hóa chi phí marketing và quản trị hệ thống khách hàng.
• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực, gắn kết nhân viên với mục tiêu phát triển bền vững.

Chuyên gia tài chính nhận định:
“Doanh nghiệp có giá trị vô hình mạnh sẽ dễ dàng huy động nguồn vốn, mở rộng hợp tác và tăng sức cạnh tranh dài hạn.”

Tín chỉ carbon và kinh tế xanh: Cơ hội – thách thức mới cho doanh nghiệp Việt Nam

Không chỉ là xu hướng toàn cầu, phát triển kinh tế xanh và thị trường tín chỉ carbon đang mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị xuất khẩu, hợp tác quốc tế. Đặc biệt, các khu vực như Trung du và miền núi phía Bắc đã bắt đầu thí điểm giao dịch tín chỉ carbon, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp ngành sản xuất áp dụng giải pháp giảm phát thải, tiết kiệm chi phí năng lượng, tăng tỷ lệ tái sử dụng tài nguyên.

Bí quyết tận dụng thị trường tín chỉ carbon:

• Thường xuyên đo lường và theo dõi phát thải khí nhà kính với các phần mềm chuyên dụng.
• Lưu ý cập nhật các hướng dẫn kiểm kê, kiểm toán carbon mới từ Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên Môi trường.
• Tận dụng các chính sách hỗ trợ nguồn vốn xanh, miễn giảm thuế cho doanh nghiệp áp dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải.
• Chủ động hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm với các đơn vị cùng ngành về giao dịch tín chỉ carbon.

Gợi ý:
Nếu doanh nghiệp chưa từng đánh giá phát thải, hãy bắt đầu bằng việc liệt kê các nguồn tiêu thụ điện, nhiên liệu, thiết lập “Bảng quản lý xanh” đơn giản để xác định đâu là nút thắt chính gây hao phí hoặc phát thải nhiều nhất.

ESG – Quản trị bền vững và trách nhiệm xã hội: Doanh nghiệp không còn đứng ngoài cuộc

Các ngân hàng thương mại, tập đoàn FDI, thậm chí doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh cá thể đều đang được “khuyến khích mạnh mẽ” thực hiện các tiêu chuẩn ESG – môi trường (Environmental), xã hội (Social) và quản trị (Governance). Việc thực thi ESG không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn nâng cao cơ hội tiếp cận vốn đầu tư, tăng lòng tin đối tác và khách hàng.

Làm sao triển khai ESG phù hợp quy mô?

• Bắt đầu từ công khai chính sách bảo vệ môi trường, an sinh cho nhân viên trên website/doanh nghiệp.
• Áp dụng quy trình “sàng lọc đạo đức” đối với nhà cung cấp, đối tác lớn.
• Chủ động đào tạo nhân viên về quản lý rủi ro, tiêu chuẩn hoạt động an toàn và trung thực.
• Kết hợp báo cáo tác động xã hội vào báo cáo tài chính thường kỳ.

Nguyên tắc kế toán và báo cáo tài chính: Trụ cột vững chắc xây dựng lòng tin doanh nghiệp

Riêng với các đơn vị hành chính sự nghiệp, các hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ, Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn mới liên tục cập nhật – đặc biệt liên quan đến nhận diện doanh thu, luân chuyển chứng từ và trách nhiệm lưu trữ sổ sách.

Mẹo để “an toàn” khi kiểm toán hoặc thanh tra tài chính:

• Sử dụng phần mềm kế toán có tính năng cảnh báo, đối chiếu số liệu tự động.
• Luôn lưu lại bản sao (hardcopy hoặc backup trên cloud) tất cả chứng từ kế toán ít nhất 10 năm.
• Lập kế hoạch kiểm tra định kỳ nội bộ, tránh chờ đến lúc có cảnh báo từ cơ quan chức năng mới “giật mình” rà soát.

Bí quyết nhỏ:
Luôn dùng check-list “5S” khi lưu trữ hồ sơ: Số liệu thống nhất – Sắp xếp logic – Sẵn sàng truy cập – Sưu tầm biên bản đầy đủ – Sao lưu đều đặn.

Làm thế nào để chủ động thích nghi quy mô nhỏ nhưng vẫn chuẩn mực?

Với các hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp nhỏ, thay đổi chính sách (dù là chuẩn hóa kế toán, báo cáo tài chính hay kiểm soát phát thải) có thể gây ra không ít áp lực. Tuy nhiên, bằng cách tiếp cận từng bước, tập trung vào các “mảng ưu tiên”, doanh nghiệp sẽ vừa giảm thiểu được chi phí vừa bảo đảm linh hoạt chuyển đổi theo đúng quy định.

Các lời khuyên từ kinh nghiệm thực chiến:

• Bắt đầu từ việc cập nhật lịch trình thực hiện các quy định mới, xác định rõ hạn chót áp dụng theo từng ngành.
• Liên tục tham khảo các kênh tư vấn chuyên gia, hội thảo online miễn phí về tài chính, thuế, kế toán, ESG,…
• Tận dụng công cụ miễn phí hoặc bản demo các phần mềm quản lý trước khi đầu tư gói bản quyền lớn.
• Nên giữ mối liên hệ thường xuyên với đơn vị tư vấn kế toán – thuế có kinh nghiệm trong lĩnh vực của mình.
• Luôn dự phòng quỹ đầu tư cho đổi mới công nghệ theo giai đoạn, tuyệt đối không dồn toàn bộ nguồn lực vào một giải pháp nhất thời.

Trải nghiệm thực tế:
Đã có nhiều hộ kinh doanh thay đổi tư duy từ “làm đối phó” sang “làm chủ động”, nhờ vậy không chỉ tránh rắc rối pháp lý mà còn tăng khả năng tối ưu thuế và nâng cao hình ảnh thương hiệu trong mắt khách hàng, đối tác.

Mở rộng tư duy hội nhập: Sẵn sàng cho thương mại xanh & phát triển bền vững

Trong kỷ nguyên hội nhập, các quy định thương mại xanh, tiêu chuẩn quốc tế về kiểm soát phát thải, quản trị doanh nghiệp và báo cáo tài chính bắt buộc không còn là “chuyện của tương lai xa” nữa. Chính sự linh hoạt, sẵn sàng thay đổi – dù là doanh nghiệp nhỏ hay lớn – là điểm tựa để hàng hóa Việt Nam chinh phục thị trường nước ngoài, mở rộng quan hệ hợp tác và đứng vững trước mọi thử thách của nền kinh tế số.

Mẹo nhanh so sánh thị trường và quy định quốc tế:

• Thị trường Mỹ, EU: Rất coi trọng báo cáo truy xuất nguồn gốc, chỉ số xanh, doanh nghiệp nên lập kế hoạch kiểm soát phát thải ngay từ đầu.
• Thị trường châu Á: Đánh giá cao chất lượng sản xuất và tuân thủ pháp lý, đặc biệt về kiểm soát lao động và môi trường.
• Khi chào hàng, nên đính kèm chứng chỉ chứng nhận chất lượng, báo cáo ESG rút gọn hoặc báo cáo kiểm toán môi trường (nếu có).

Bạn cần nguồn tư vấn cập nhật nhất?

Trong bối cảnh chính sách không ngừng thay đổi, tìm được nguồn tư vấn đáng tin cậy để giải đáp thắc mắc về kế toán, thuế, phát triển bền vững là yếu tố cực kỳ quan trọng. Bạn hãy thường xuyên theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ luôn đồng hành và mang đến các giải pháp tối ưu phù hợp từng quy mô doanh nghiệp.

Xây dựng tổ chức bền vững – hành trình của sự kiên trì và sáng tạo

Mỗi doanh nghiệp Việt đều đóng góp những “viên gạch” nhỏ xây nên nền tảng phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước. Dù quy mô lớn hay nhỏ, dù là thương mại, sản xuất, logistics hay dịch vụ thì việc không ngừng học hỏi, thường xuyên cập nhật chính sách – công nghệ, chủ động đổi mới và thực hiện các nghĩa vụ pháp luật, thuế, kế toán… đều là cách thể hiện sự vững vàng, uy tín và khát vọng vươn lên mạnh mẽ.

Là một chuyên gia gắn bó với thực tiễn doanh nghiệp nhiều năm, tôi thấu hiểu sự trăn trở, áp lực và những băn khoăn thường trực của người làm chủ và người quản lý. Hãy nhớ, chỉ cần bạn không ngừng chủ động thay đổi và dành thời gian đọc thêm – lắng nghe các khuyến nghị từ những nguồn tin cậy, mọi bước tiến dù nhỏ cũng sẽ góp phần tạo nên thành tựu lớn. Hành trình phát triển bền vững không có con đường tắt, nhưng luôn rộn rã những cơ hội dành cho những ai không ngại thích ứng và đổi mới.

Bạn hãy bắt đầu từ hôm nay: Đọc thêm – Chủ động cập nhật – Thực hiện đúng quy chuẩn. Một hệ thống tài chính, kế toán, quản trị vận hành bài bản sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm bứt phá, hội nhập quốc tế, đồng thời lan toả những giá trị tích cực đến cộng đồng và nền kinh tế.

Nguồn tham khảo

• Tạp chí Kinh tế và Dự báo (Bộ Kế hoạch & Đầu tư)
• Báo cáo Điểm nổi bật về đầu tư vô hình thế giới 2025
• Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Doanh nghiệp Việt Nam cập nhật mới nhất
• Báo cáo minh bạch phát triển kinh tế xanh, thị trường tín chỉ carbon của Bộ Tài chính
• Website, ấn phẩm tham khảo từ ConsultX – Nguồn thông tin và tư vấn chuyên sâu lĩnh vực kế toán, thuế, tài chính dành cho doanh nghiệp