Đổi mới sáng tạo và quản trị tài chính cho doanh nghiệp Việt bền vững

Khi nhắc đến sự phát triển kinh tế tại Việt Nam trong những năm gần đây, hẳn không ai còn xa lạ với những cụm từ như “đổi mới sáng tạo”, “chuyển đổi số”, “kinh tế xanh”, hay “nâng cao năng lực cạnh tranh”. Đối với các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như các hộ kinh doanh cá thể, những khái niệm này không còn chỉ là lý thuyết xa vời mà đang trở thành “chìa khóa” mở ra thành công bền vững trên thị trường. Vậy làm thế nào để nắm bắt cú chuyển mình toàn diện của môi trường kinh doanh, tích hợp vào thực tiễn quản trị, kế toán – tài chính, và tuân thủ chính sách pháp lý? Hành trình thay đổi thường nhiều thách thức, nhưng cũng đầy cảm hứng nếu bạn biết đứng trên vai những kinh nghiệm thực tế từ các doanh nghiệp cùng ngành, từ chính sách vĩ mô tới năng lực quản trị doanh nghiệp.

Bức tranh kinh tế Việt Nam – Khi hội nhập trở thành tiêu chuẩn mới

Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ về tốc độ tăng trưởng GDP mà cả về chất lượng phát triển, đa dạng ngành nghề và cải cách thể chế. Đặc biệt, sau khi Luật Chứng khoán 2024 được sửa đổi, thị trường tài chính–ngân hàng bước vào quỹ đạo chuyên nghiệp, minh bạch hơn. Điều này mở ra cơ hội cho rất nhiều doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp vừa, nhỏ và hộ kinh doanh cá thể. Tuy nhiên, quá trình hội nhập cũng không ít thách thức cả về năng lực cạnh tranh lẫn tuân thủ chuẩn mực quốc tế.

• Kinh tế tuần hoàn: Chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh, giảm phát thải nhằm đảm bảo tăng trưởng bền vững.
• Chuyển đổi số: Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ, doanh nghiệp số hóa quy trình sản xuất – kinh doanh và quản lý tài chính.
• Đổi mới sáng tạo: Tăng cường năng lực nội tại, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo ở mọi tỉnh thành và mọi cấp độ doanh nghiệp.

Nền kinh tế chỉ phát triển bền vững khi cộng đồng doanh nghiệp không ngừng đổi mới nhận thức, chuyển hóa phương thức sản xuất, đảm bảo minh bạch – hội nhập và phát triển xanh.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo – “Trái tim” của năng lực cạnh tranh

Không chỉ riêng các startup, ngày nay doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể hay cả các doanh nghiệp FDI đều đã và đang phải đứng trước “sức nóng” đổi mới sáng tạo toàn diện. Đổi mới sáng tạo không chỉ là tạo ra sản phẩm công nghệ mới mà còn là cải tiến chính sách nhân sự, tái cấu trúc quy trình quản trị, hay áp dụng mô hình kinh doanh tuần hoàn, xanh hóa, tiết kiệm nguồn lực.

Những trụ cột thúc đẩy đổi mới sáng tạo

• Môi trường hỗ trợ đổi mới địa phương: Nhiều địa phương như Lạng Sơn thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp, giúp doanh nghiệp tận dụng nguồn lực địa phương kết hợp các chính sách ưu đãi.
• Chính sách và quỹ khởi nghiệp: Xuất hiện hàng loạt chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, từ tư vấn, đào tạo, đến hỗ trợ nguồn vốn và kết nối thị trường.
• Kết nối và chia sẻ kiến thức: Các diễn đàn khoa học, hội thảo chia sẻ kinh nghiệm giúp nâng cao nhận thức đổi mới sáng tạo cho cả lãnh đạo lẫn đội ngũ nhân sự.

“Doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể thành công vượt trội nếu biết chọn mắt xích đổi mới phù hợp với thực lực và thực tiễn ngành nghề. Không nhất thiết phải chạy theo các cuộc cách mạng công nghệ mà hãy bắt đầu từ những đổi mới nhỏ trong quản trị, kế toán hay dịch vụ khách hàng.”

Bí quyết nâng cao chất lượng quản trị – kế toán – tài chính trong doanh nghiệp hiện đại

Quản trị tài chính và kế toán luôn là “hệ thần kinh” của mọi doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp vừa & nhỏ, bài toán tối ưu hóa chi phí, kiểm soát dòng tiền, đồng thời tuân thủ quy định pháp luật càng phải được đặt lên hàng đầu. Trong bối cảnh khung pháp lý ngày càng cập nhật, việc cập nhật và ứng dụng chuẩn mực mới là yếu tố quyết định sống còn.

Các nguyên tắc tiêu chuẩn trong quản trị tài chính – kế toán

• Chuẩn hóa quy trình kế toán doanh thu: Bám sát các nguyên tắc kế toán mới, đặc biệt đối với đơn vị hành chính sự nghiệp và các doanh nghiệp lĩnh vực công – tư.
• Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ: Tận dụng phần mềm kế toán – tài chính để giảm thất thoát chi phí, nâng cao minh bạch, thuận tiện kiểm tra – lập báo cáo.
• Bám sát ngân sách và quản trị dòng tiền: Thiết lập hệ thống dự toán, phân bổ nguồn lực hợp lý, chủ động kiểm soát rủi ro.
• Học hỏi từ thực tiễn doanh nghiệp quốc tế: Tham khảo kinh nghiệm “kiểm soát lợi nhuận, kế toán quản trị” ở các nước phát triển để nâng tầm chuẩn mực nội bộ.

Biết đâu là rủi ro, đâu là cơ hội trong quản trị kế toán – tài chính sẽ giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng giữa “biển lớn” hội nhập.

Đột phá trong lĩnh vực ngân hàng – chứng khoán và cơ hội mở cho doanh nghiệp

Ngành tài chính – ngân hàng, chứng khoán Việt Nam đang có bước phát triển vượt bậc về công nghệ, minh bạch hóa, và hội nhập sâu rộng. Sau sửa đổi Luật Chứng khoán năm 2024, khung pháp lý dần hoàn thiện, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận vốn, giao dịch chứng khoán, đồng thời đòi hỏi việc tuân thủ nghiêm ngặt các chuẩn mực báo cáo, quản trị rủi ro. Đặc biệt, ứng dụng ESG (Môi trường–Xã hội–Quản trị) đang trở thành tiêu chuẩn mới trên thị trường vốn và ngân hàng hiện đại.

Doanh nghiệp nên tận dụng cơ hội gì?

• Khởi động kế hoạch IPO, đa dạng nguồn vốn: Tận dụng sự thông thoáng của thị trường, huy động vốn qua cổ phiếu, trái phiếu hoặc các quỹ đầu tư.
• Chuẩn bị báo cáo tài chính chuyên nghiệp: Tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán, minh bạch hóa kết quả kinh doanh.
• Chủ động ứng dụng ESG: Đáp ứng yêu cầu nhà đầu tư quốc tế, nâng cao hình ảnh và niềm tin đối tác.

Gia nhập thị trường vốn không còn là sân chơi chỉ dành cho các tập đoàn đa quốc gia — doanh nghiệp nhỏ nếu đủ minh bạch và kiên trì vẫn có thể thành công nhờ chuẩn bị chu đáo ngay từ khâu quản lý nội bộ.

Chính sách và pháp lý – Yếu tố sống còn trong môi trường mới

Cùng với đổi mới sáng tạo và kinh tế hội nhập, việc tuân thủ pháp lý trở thành tiêu chí bắt buộc để phát triển bền vững. Khung pháp lý liên tục được cập nhật nhằm phù hợp các chuẩn mực quốc tế, nâng cao năng lực quản trị rủi ro, gia tăng xử lý tự động và minh bạch.

Các vấn đề doanh nghiệp cần chú trọng:

• Chuẩn mực kế toán công: Đặc biệt với doanh nghiệp có vốn nhà nước hoặc tham gia mô hình công – tư, tiêu chuẩn kế toán công giúp quản trị minh bạch, ngăn ngừa sai phạm.
• Đổi mới trong quản lý đấu thầu, chi tiêu công: Áp dụng quy trình chọn nhà thầu công khai, minh bạch, tăng hiệu quả chi ngân sách.
• Luật hóa quản trị doanh nghiệp: Đảm bảo tính độc lập, minh bạch của Hội đồng quản trị, phòng ngừa thao túng lợi nhuận, bảo vệ nhà đầu tư.
• Tác động của các quy định thương mại xanh: Sẵn sàng thay đổi quy trình, đầu tư công nghệ xanh để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, nhất là sang các thị trường lớn như EU, Mỹ.

“Doanh nghiệp nhỏ, FDI hay hộ kinh doanh — tất cả đều cần ‘chủ động phòng vệ’ bằng sự hiểu biết và sẵn sàng cập nhật các quy định pháp lý mới. Chủ động sẽ giúp bạn không bị động trước bất cứ thay đổi nào từ bên ngoài.”

Gỡ rối tài chính – kế toán thực tiễn: Bí quyết cho doanh nghiệp vừa & nhỏ, FDI và hộ kinh doanh cá thể

Với kinh nghiệm thực tiễn khi đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh, tôi nhận thấy những “cú trượt” phổ biến không đến từ những rủi ro lớn, mà bắt nguồn từ thiếu kiến thức cập nhật, chủ quan hoặc trì hoãn áp dụng các chuẩn mực mới. Dưới đây là một số mẹo nhỏ và bí quyết để doanh nghiệp quản lý tốt hơn tài chính – kế toán, đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp vừa & nhỏ và cá thể:

• Cài đặt phần mềm quản lý hóa đơn điện tử: Giúp theo dõi dòng tiền, kiểm soát doanh số và thuận tiện lập báo cáo thuế.
• Chỉ định “người chịu trách nhiệm pháp lý” rõ ràng: Tránh rủi ro cá nhân bị liên đới trách nhiệm khi lỡ xảy ra sai phạm kế toán hoặc đóng thuế thiếu.
• Lập quỹ dự phòng rủi ro và dòng tiền “đệm”: Hạn chế ảnh hưởng trước các biến động bất ngờ như dịch bệnh, thị trường thay đổi.
• Bám sát thông báo từ cơ quan thuế, tài chính: Học hỏi qua các hội thảo trực tuyến, nhận email nhắc nhở thời hạn nộp báo cáo, thay đổi biểu phí, cập nhật luật mới.

Mẹo nhanh: Lên lịch kiểm tra hóa đơn, báo cáo tài chính định kỳ (ví dụ, vào ngày 10 mỗi tháng), bạn sẽ tránh được nguy cơ quên hạn nộp và hạn chế sai sót tích tụ.

Phát triển bền vững: Động lực mới của doanh nghiệp trong thời đại “xanh hóa”

Việc phát triển kinh tế tuần hoàn, chú trọng sản xuất xanh không chỉ dành cho các tập đoàn lớn mà doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nhỏ lẻ thậm chí hộ kinh doanh cũng cần sớm thích ứng để duy trì năng lực cạnh tranh. Khách hàng, nhà đầu tư quốc tế ngày càng yêu cầu sản phẩm–dịch vụ minh bạch, thân thiện môi trường và có trách nhiệm xã hội.

Giải pháp để bắt kịp “làn sóng xanh”:

• Ứng dụng sản xuất tuần hoàn: Tái chế, sử dụng lại phế phẩm hoặc tiết kiệm nguyên liệu ngay trong quá trình sản xuất.
• Minh bạch báo cáo ESG: Khởi động từ các bước nhỏ — báo cáo năng lượng tiêu thụ, nước thải, lao động bình đẳng giới, đóng góp xã hội…
• Tiếp cận ưu đãi xanh: Chủ động liên hệ các tổ chức, ngân hàng để tận dụng nguồn vốn ưu đãi cho sản xuất xanh, đầu tư công nghệ sạch.

Vai trò của chuyển đổi số – Tối ưu hóa vận hành, nâng tầm quản trị doanh nghiệp

Chuyển đổi số không còn là khái niệm “cao siêu”. Ngay chính các hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ đến các tập đoàn FDI, chỉ cần chủ động số hóa từng bước nhỏ đều có thể gặt hái kết quả rõ rệt. Ví dụ, ứng dụng phần mềm quản lý tồn kho, hóa đơn, hóa giải sai sót; tối ưu bán hàng, tương tác khách hàng qua các kênh mạng xã hội hoặc các sàn thương mại điện tử.

So sánh chuyển đổi số và vận hành truyền thống

• Truyền thống: Quản lý hồ sơ giấy, dễ sót dữ liệu, khó kiểm soát lịch sử giao dịch, mất nhiều nhân sự kiểm kê thủ công.
• Chuyển đổi số: Tự động hóa báo cáo tài chính, giảm thời gian đối chiếu, cảnh báo rủi ro sớm, quản lý than thiện trên smartphone mọi lúc mọi nơi.

“Có thể khởi động chuyển đổi số từ những thói quen hàng ngày: Lưu chứng từ điện tử, sử dụng cloud để chia sẻ dữ liệu với đối tác kế toán, hay đơn giản là xây dựng quy trình nội bộ bằng file excel tổng hợp.”

Bắt nhịp nhanh với xu thế toàn cầu: Đổi mới, hội nhập và phát triển cùng nhau

Việt Nam đang trong giai đoạn thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh, phát triển khu kinh tế, mở rộng hội nhập quốc tế ở mọi lĩnh vực. Các doanh nghiệp sản xuất, logistic, hợp tác xã, doanh nghiệp dịch vụ… đều nhìn nhận rõ rằng không đổi mới, không xanh hóa, không chuyển đổi số — không thể cạnh tranh lâu dài. Càng bắt nhịp sớm, càng chủ động “nâng cấp” bản thân, khả năng phát triển càng cao.

• Thường xuyên theo dõi cập nhật tin tức ngành: Đăng ký nhận bản tin từ các cơ quan, hiệp hội, chuyên trang tài chính để không bỏ lỡ chính sách mới.
• Kết nối chuyên gia tư vấn: Chủ động hợp tác, tìm kiếm giải pháp tối ưu phù hợp quy mô doanh nghiệp mình.
• Học hỏi từ doanh nghiệp đi trước: Tham khảo kinh nghiệm thực tiễn, nhận diện “điểm mù” của chính doanh nghiệp mình.

Bạn đã sẵn sàng thích ứng, bứt phá và phát triển bền vững?

Điều tuyệt vời là không doanh nghiệp nào phải đối diện với những thách thức này một mình. Với cách tiếp cận chủ động, không ngừng đổi mới và liên tục cập nhật kiến thức, các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam có thể tự tin hội nhập, nâng cao nội lực và sẵn sàng bứt phá. Điều quan trọng nhất chính là tinh thần học hỏi, hợp tác mở rộng và kiên trì thực hiện mục tiêu phát triển lâu dài.

Bạn đừng quên: Chính sự chủ động hôm nay sẽ là “tấm lá chắn” vững chắc giúp doanh nghiệp vững vàng trước thời đại chuyển đổi mạnh mẽ. Hãy thường xuyên theo dõi cập nhật chính sách, tận dụng các công cụ quản trị thông minh và mạnh dạn thử nghiệm những hướng đi mới phù hợp thực tiễn. Nếu cần một điểm tựa để tham khảo, bạn có thể đồng hành cùng những chuyên gia hoặc tổ chức tư vấn uy tín.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX. Đây là nguồn tin cậy giúp doanh nghiệp cập nhật kiến thức mới, các phân tích chuyên sâu và xu hướng hội nhập hiệu quả nhất.

Nguồn tham khảo

• Báo cáo chuyên đề từ Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước
• Tạp chí Kinh tế & Dự báo
• Luật Chứng khoán 2024 (đã sửa đổi, bổ sung)
• Các chuyên trang tư vấn, hội thảo doanh nghiệp