Phát triển kinh tế bền vững cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam

Trong bối cảnh kinh tế – xã hội không ngừng vận động, doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng các hộ kinh doanh cá thể, luôn đứng trước nhiều cơ hội và thách thức mới. Việc nắm bắt thông tin, chính sách từ trung ương đến địa phương, cũng như hiểu sâu các giải pháp phát triển bền vững là nền tảng để vững vàng hội nhập và phát triển lâu dài. Hãy cùng tôi phân tích, chia sẻ và rút ra những kinh nghiệm thực tế xoay quanh chủ đề phát triển kinh tế – tài chính bền vững, giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới, từ đó tìm ra lời giải phù hợp cho chính doanh nghiệp của bạn.

Vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước và ý nghĩa đối với các doanh nghiệp

Kinh tế nhà nước luôn giữ vai trò nền tảng, là bệ đỡ vững chắc cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên, không đơn thuần chỉ là “chỗ dựa”, mà kinh tế nhà nước còn tạo ra môi trường ổn định để các thành phần kinh tế khác (đặc biệt là doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ) phát triển mạnh mẽ.

• Đảm bảo an ninh kinh tế, hạn chế rủi ro từ biến động thị trường toàn cầu.
• Tham gia tích cực vào các lĩnh vực thiết yếu, từ đó thúc đẩy phát triển đồng đều giữa các vùng miền.
• Thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, từ đó tạo mặt bằng cân bằng hơn cho cộng đồng doanh nghiệp.

“Hiểu đúng vai trò của kinh tế nhà nước sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng tốt hơn các chính sách ưu đãi, đồng thời tăng khả năng thích ứng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế.”
— Nhận định từ các chuyên gia Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế – Tài chính

Chương trình giảm nghèo bền vững – Doanh nghiệp và bài học từ các địa phương

Gần đây, nhiều tỉnh thành đã ghi dấu ấn với thành tích giảm nghèo vượt trội như Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Nghệ An, Điện Biên… Thành công này không chỉ đến từ hỗ trợ ngân sách nhà nước mà còn nhờ sự lồng ghép thông minh các chương trình mục tiêu quốc gia với phát triển nông thôn mới, thúc đẩy sự tham gia trực tiếp của người dân và doanh nghiệp.

• Hà Tĩnh: Tập trung vào đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ sản xuất, xây dựng nhà ở kiên cố và giáo dục cho hộ nghèo.
• Quảng Ninh: Chủ động nâng chuẩn nghèo cao hơn mức quốc gia, gắn giảm nghèo với xây dựng xã hội tiên tiến và hấp dẫn nguồn đầu tư mới.
• Điện Biên: Đẩy mạnh chương trình giảm nghèo bền vững, đặc biệt trong cộng đồng dân tộc thiểu số miền núi.

Điều đó đặt ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp:

• Tham gia các dự án xã hội hóa, đồng hành cùng người lao động địa phương.
• Khai thác ưu đãi chính sách vùng khó khăn: miễn giảm thuế, hỗ trợ vay vốn…
• Phát triển các ngành hàng, dịch vụ gắn với tiềm năng bản địa (du lịch cộng đồng, nông nghiệp sạch…)

“Đầu tư phát triển bền vững không chỉ mang lại giá trị tài chính mà còn đóng góp cho an sinh xã hội – đó là trách nhiệm cộng đồng của doanh nghiệp thời hiện đại.”

Xây dựng nông thôn mới sau sáp nhập – Doanh nghiệp cần lưu ý gì?

Hiểu đúng về chuẩn nông thôn mới và những thay đổi sau sáp nhập

Sáp nhập các xã, thôn nhằm tối ưu nguồn lực, thúc đẩy phát triển vùng nông thôn theo chiều sâu. Tuy nhiên, quá trình này kéo theo việc điều chỉnh một số tiêu chí về cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế, văn hóa, thu nhập,…

• Doanh nghiệp kinh doanh tại vùng nông thôn phải theo sát chuyển biến về quy hoạch, chính sách đất đai, thuế, phí dịch vụ công.
• Chủ động làm việc với chính quyền sở tại để cập nhật về các tiêu chuẩn mới. Khi đó, doanh nghiệp có thể tận dụng các chính sách ưu đãi (vay vốn, miễn giảm thuế, hỗ trợ đào tạo…)

Mẹo nhanh: Hãy lập kế hoạch kiểm tra định kỳ các điều kiện về giấy phép, đăng ký kinh doanh, bảo hiểm xã hội để tránh bị động trước các đợt rà soát của cơ quan chức năng!

Thúc đẩy phát triển khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi: Cơ hội và trách nhiệm của doanh nghiệp

Nhiều chương trình mục tiêu quốc gia xuyên suốt từ 2021-2025 đã và đang tác động mạnh mẽ tới sự phát triển của các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa. Điển hình như tại Nghệ An, Quảng Trị, Điện Biên, đời sống đồng bào chuyển biến rõ rệt nhờ các dự án đầu tư và chính sách tín dụng mới.

• Doanh nghiệp chọn lựa địa điểm đầu tư cần chú trọng đến các vùng có chỉ số tín nhiệm cải thiện, được chính phủ ưu tiên nguồn lực phát triển.
• Chính sách tín dụng, cho vay ưu đãi, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp tại các khu này rất đáng lưu tâm – giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí vận hành.

Bí quyết chọn ngành nghề kinh doanh phù hợp tại vùng miền núi, nông thôn mới

• Khai thác các thế mạnh nông sản bản địa gắn với xuất khẩu, logistics, chế biến sâu.
• Phát triển du lịch bền vững, dịch vụ giáo dục, chăm sóc sức khỏe địa phương.
• Đầu tư vào chuyển đổi số, nông nghiệp công nghệ cao, mô hình sản xuất liên kết với người dân bản địa.

Tip ứng dụng: Chủ doanh nghiệp vùng nông thôn nên ưu tiên đầu tư công nghệ thân thiện môi trường, tận dụng nguồn nhân lực địa phương, xây dựng nhãn hiệu OCOP để tranh thủ các chính sách hỗ trợ đặc thù.

“Doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh càng tăng sức mạnh khi biết tận dụng những chính sách ‘may đo’ từ Nhà nước dành riêng cho vùng khó.”

Chính sách tài chính xanh – Hướng đi bền vững cho doanh nghiệp trẻ

Hiện nay, tài chính xanh không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành tiêu chuẩn mới cho các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh. Những doanh nghiệp chủ động tiếp cận nguồn vốn xanh, các quỹ hỗ trợ phát triển bền vững sẽ có lợi thế rõ rệt trong dài hạn.

• Lãi suất ưu đãi hơn so với tín dụng thông thường.
• Cải thiện hình ảnh và trách nhiệm xã hội với cộng đồng cũng như đối tác trong và ngoài nước.
• Thuận lợi hơn khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt khi các tập đoàn đa quốc gia ngày càng ưu tiên “xanh hóa” nhà cung cấp.

“Tài chính xanh chính là chìa khóa mở cánh cửa hội nhập quốc tế cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ và hộ kinh doanh năng động.”

Bức tranh kinh tế Việt Nam: Cơ hội – Thách thức dưới góc nhìn doanh nghiệp vừa, nhỏ và FDI

Bước sang năm 2025–2026, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững với nhiều cơ chế đột phá trong sáng tạo và khai thác dữ liệu số. Doanh nghiệp cần chủ động cập nhật xu hướng chính sách vĩ mô, không chỉ từ cấp Trung ương mà còn ở từng địa phương đang quyết liệt đổi mới tư duy phát triển và nâng cao chuẩn sống cho người dân.

• Dự báo nhập khẩu ô tô gia tăng mạnh mẽ thể hiện nhu cầu chuyển dịch tiêu dùng, chuyên sâu vào sản xuất công nghiệp phụ trợ.
• Đẩy mạnh thị trường cho thuê tài chính – thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển nhanh và bền vững.
• Chủ động chuẩn hóa dữ liệu doanh nghiệp, xây dựng quy trình minh bạch để tăng chỉ số tín nhiệm tài chính, thuận lợi tiếp cận vốn mới.

Một số kinh nghiệm thực tiễn mà các doanh nghiệp nên áp dụng:

• Đầu tư vào đào tạo nhân sự: Nâng cao năng suất, giảm rủi ro trong quá trình chuyển đổi và kiểm soát chi phí vận hành.
• Ứng dụng số hóa hóa đơn, chứng từ: Đáp ứng yêu cầu của cơ quan thuế và tiết kiệm thời gian, chi phí quản lý.
• Linh hoạt trong quản trị tài chính: Chủ động xây dựng các kịch bản tài chính ứng với từng biến động thị trường, tránh bị động khi chính sách thay đổi.

Chia sẻ mẹo thực tế dành cho doanh nghiệp mới ở địa bàn nông thôn, vùng núi

• Luôn sẵn sàng trao đổi với cơ quan chức năng về bất kỳ vướng mắc nào liên quan đến thủ tục hành chính; đừng “giấu” vấn đề để tránh rủi ro bị xử phạt.
• Ghi nhớ lịch trình nộp báo cáo tài chính, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp để không bỏ lỡ hạn nộp.
• Sử dụng phần mềm kế toán chuyên nghiệp tích hợp nghiệp vụ thuế để tự động hóa báo cáo và cảnh báo lỗi sai sót.
• Khai thác các chính sách hỗ trợ tín dụng như Quỹ hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, quỹ bảo lãnh vay vốn…
• Nhóm hộ kinh doanh cá thể nên cân nhắc chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp khi có đủ điều kiện để tận dụng ưu đãi dài hạn.

Mẹo nhanh: Nếu có bất kỳ quyết định thay đổi về địa điểm, ngành nghề hoặc quy mô kinh doanh, chủ động thông báo với Phòng đăng ký kinh doanh, Chi cục thuế nơi đăng ký để cập nhật giấy phép và mã số thuế!

Học hỏi kinh nghiệm từ các hội thảo, đề án và chủ trương mới

Các hội thảo quốc gia về tài chính cho phát triển bền vững, tiết kiệm – chống lãng phí, đổi mới tư duy quy hoạch vùng và lĩnh vực tài chính… luôn là nguồn thông tin quan trọng để doanh nghiệp cập nhật xu hướng mới cũng như chuẩn bị chủ động trước những thay đổi của chính sách.

• Đăng ký tham gia các hội thảo, hội nghị chuyên đề để mở rộng mạng lưới kết nối, học hỏi ý tưởng quản trị mới.
• Đọc các tài liệu chuyên sâu, báo cáo khoa học chính thức từ viện chiến lược, bộ ngành để hiểu sâu bản chất các chính sách.

“Doanh nghiệp nhỏ cần chủ động ‘bắt nhịp’ với làn sóng đổi mới, sáng tạo, bởi cơ hội tài chính và tăng trưởng không dành cho người chậm chân.”

Song song với việc cập nhật văn bản pháp lý, đừng quên theo dõi các tin tức, tư vấn giá trị từ đội ngũ chuyên gia trên các nền tảng, hệ thống mạng xã hội của những đơn vị tư vấn uy tín. Thông tin chuẩn xác, cập nhật thường xuyên sẽ giúp bạn rút ngắn thời gian tìm hiểu và giảm thiểu đáng kể các rủi ro pháp lý.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX

Một lời nhắn gửi cho hành trình kinh doanh bền vững

Mỗi vùng đất, mỗi doanh nghiệp đều có hành trình phát triển riêng, gắn liền với những nguồn lực, thách thức và cơ hội độc đáo. Tuy nhiên, con đường tới sự bền vững luôn cần sự chủ động cập nhật thông tin, tuân thủ pháp luật, biết tận dụng chính sách ưu đãi của Nhà nước và không ngừng học hỏi để thích ứng trong mọi hoàn cảnh.

Là một chuyên gia tư vấn trong lĩnh vực tài chính, kế toán và thuế, tôi mong rằng mỗi doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ, dù ở vùng đô thị hay nông thôn, hãy vững tin xây dựng nền móng bền chắc từ những điều tưởng như nhỏ nhất: quản trị tài chính minh bạch, đảm bảo nghĩa vụ thuế, nâng cao trách nhiệm cộng đồng… Sự thành công của bạn hôm nay chính là minh chứng cho một Việt Nam thịnh vượng, sáng tạo và nhân văn.

Hãy luôn chú ý cập nhật các thông tin mới nhất, tận dụng triệt để chính sách nhà nước và đừng ngần ngại trao đổi, chia sẻ với cộng đồng doanh nghiệp cũng như chuyên gia để phát triển, lan tỏa giá trị bền vững trên hành trình kinh doanh đầy thử thách phía trước!

Nguồn tham khảo

• Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế – Tài chính, 2025.
• Cổng thông tin Bộ Tài chính, các nghị quyết và đề án phát triển vùng.
• Báo cáo chuyên đề phát triển kinh tế xã hội các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Điện Biên, Nghệ An giai đoạn 2023–2025.
• Tư liệu, hội thảo khoa học quốc gia về phát triển tài chính bền vững, đổi mới tài chính xanh.