Phân Tích Dự Thảo Luật Thuế TNCN Mới Và Tác Động Doanh Nghiệp

Trong một buổi chiều làm việc gần đây, tôi có dịp trò chuyện với một vị giám đốc tài chính kỳ cựu. Anh chia sẻ về nỗi trăn trở thường trực: làm sao để giữ chân những nhân tài xuất sắc nhất, trong khi áp lực về chi phí và thuế ngày càng gia tăng. Câu chuyện ấy khiến tôi nhận ra, những thay đổi dù là nhỏ nhất trong chính sách thuế, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân, cũng tác động trực tiếp và sâu sắc đến dòng chảy tài chính của mỗi cá nhân và sức khỏe của cả một tổ chức. Đó không chỉ là vấn đề tiền nong, mà còn là câu chuyện về chiến lược nhân sự, về văn hóa doanh nghiệp và tầm nhìn dài hạn.

Bối Cảnh Và Những Điều Chỉnh Mang Tính Lịch Sử

Chúng ta đang sống trong một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của nền kinh tế. Thu nhập bình quân đầu người không ngừng được cải thiện, nhưng đồng hành với đó là những áp lực về chi phí sinh hoạt. Nhận thấy điều này, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) với những đề xuất điều chỉnh mang tính bước ngoặt, hướng tới mục tiêu công bằng hơn, hợp lý hơn và mang tính khuyến khích nhiều hơn cho người lao động.

“Một chính sách thuế tốt không phải là chính sách thu được nhiều tiền nhất cho ngân sách, mà là chính sách góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế và nâng cao phúc lợi cho người dân.”

Phân Tích Chi Tiết Hai Phương Án Điều Chỉnh Biểu Thuế Lũy Tiến

Cả hai phương án được đưa ra đều thống nhất rút gọn số bậc thuế từ 7 xuống còn 5 bậc, một sự đơn giản hóa đáng hoan nghênh giúp giảm bớt gánh nặng hành chính cho cả người nộp thuế và cơ quan quản lý. Điểm chung lớn nhất là bậc 1 đều áp dụng cho thu nhập tính thuế dưới 10 triệu đồng/tháng với thuế suất 5%. Sự khác biệt nằm ở các bậc cao hơn.

Phương Án 1: Thận Trọng Và Cân Bằng

Phương án này đề xuất mức thuế suất cao nhất 35% sẽ được áp dụng cho phần thu nhập tính thuế từ 80 triệu đồng/tháng trở lên. Đây có thể được xem là phương án cân bằng giữa mục tiêu giảm thuế cho đa số người lao động và đảm bảo nguồn thu ngân sách.

Phương Án 2: Khuyến Khích Mạnh Mẽ Hơn

Phương án thứ hai tỏ ra “hào phóng” hơn khi đẩy ngưỡng áp dụng thuế suất cao nhất 35% lên từ 100 triệu đồng/tháng trở lên. Điều này cho thấy sự khuyến khích rất lớn dành cho các cá nhân có thu nhập rất cao, những người đóng góp đáng kể vào nền kinh tế.

Con Số Biết Nói: Bạn Sẽ Được Lợi Bao Nhiêu?

Để hình dung rõ hơn, hãy cùng nhìn vào những con số cụ thể. Lưu ý, đây là số tiền thuế giảm được mỗi tháng so với biểu thuế hiện hành khi chỉ xét đến điều chỉnh biểu thuế, chưa tính đến yếu tố giảm trừ gia cảnh mới.

• Thu nhập tính thuế 10 triệu đồng/tháng: Cả hai phương án đều giúp bạn tiết kiệm 250.000 đồng mỗi tháng.
• Thu nhập tính thuế 30 triệu đồng/tháng: Bạn được giảm 850.000 đồng mỗi tháng ở cả hai phương án.
• Thu nhập tính thuế 80 triệu đồng/tháng:
  • Phương án 1: Giảm 650.000 đồng/tháng.
  • Phương án 2: Giảm 1.150.000 đồng/tháng.

Như vậy, phương án 2 thực sự mang lại lợi ích vượt trội cho nhóm lao động có thu nhập trung bình khá trở lên.

Yếu Tố Then Chốt: Điều Chỉnh Mức Giảm Trừ Gia Cảnh

Nếu như điều chỉnh biểu thuế là “phần nổi của tảng băng”, thì việc nâng mức giảm trừ gia cảnh chính là “phần chìm” mang tính đột phá. Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng – một con số ấn tượng, gần gấp 3 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người và thậm chí cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất.

Điều này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng: Thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập – (15,5 triệu + Các khoản đóng bảo hiểm bắt buộc + Các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo…)

Thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập - (15,5 triệu + BH bắt buộc + Đóng góp từ thiện)

Với mức giảm trừ này, ước tính một người có thu nhập từ tiền lương, tiền công khoảng 20 triệu đồng/tháng sau khi trừ các khoản giảm trừ có thể sẽ chưa phải nộp thuế TNCN. Đây là một thay đổi có tính nhân văn sâu sắc, giúp giảm áp lực đáng kể cho người lao động, đặc biệt trong bối cảnh giá cả sinh hoạt có nhiều biến động.

Tác Động Đến Doanh Nghiệp Và Góc Nhìn Chiến Lược

Là một chủ doanh nghiệp hay nhà quản lý nhân sự, tài chính, bạn cần nhìn nhận những thay đổi này dưới nhiều góc độ:

• Tối ưu chi phí lao động: Khoản tiền thuế giảm đi thực chất là một dạng “tăng lương ròng” cho người lao động mà doanh nghiệp không phải chi trả thêm. Điều này gián tiếp cải thiện sức cạnh tranh về mặt chi phí lao động của doanh nghiệp.
• Cơ hội trong chính sách lương thưởng: Thay vì tăng lương gross, doanh nghiệp có thể linh hoạt hơn trong việc thiết kế các gói phúc lợi, thưởng hiệu suất mà vẫn đảm bảo thu nhập thực tế của nhân viên được cải thiện đáng kể.
• Thu hút và giữ chân nhân tài: Trong cuộc chiến “tranh giành chất xám”, một chính sách thuế TNCN thông thoáng chính là một lợi thế để thu hút những chuyên gia giỏi, những người luôn tìm kiếm một môi trường làm việc mà thu nhập của họ được tối ưu một cách hợp pháp.

“Chiến lược nhân sự thông minh không nằm ở việc trả lương cao nhất, mà nằm ở khả năng tối ưu hóa tổng giá trị mà nhân viên nhận được, trong đó thu nhập sau thuế là một yếu tố then chốt.”

Lộ Trình Dự Kiến Và Lời Khuyên Hành Động

Dự kiến, Luật sẽ được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 10/2025 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2026. Riêng mức giảm trừ gia cảnh mới dự kiến sẽ được áp dụng sớm hơn thông qua Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 10/2025.

Đứng trước những thay đổi này, tôi khuyên các anh/chị – những nhà lãnh đạo và quản trị – nên:

• Cập nhật thông tin liên tục: Theo dõi sát sao tiến trình thông qua Luật để có kế hoạch ứng phó kịp thời.
• Rà soát lại cơ cấu tiền lương: Ngồi lại với bộ phận nhân sự và kế toán để đánh giá tác động cụ thể đến từng nhóm nhân viên, từ đó có điều chỉnh phù hợp trong chính sách lương, thưởng.
• Truyền thông nội bộ: Chủ động thông báo và giải thích cho người lao động về những thay đổi có lợi này. Điều này không chỉ minh bạch hóa thông tin mà còn góp phần nâng cao sự gắn kết và tin tưởng của nhân viên vào công ty.
• Tham vấn ý kiến chuyên gia: Với những thay đổi lớn, việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tư vấn thuế, luật có kinh nghiệm là vô cùng cần thiết để đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ đúng và tận dụng tối đa các chính sách mới.

Những thay đổi trong dự thảo Luật Thuế TNCN lần này không đơn thuần là điều chỉnh kỹ thuật. Chúng phản ánh một tư duy cải cách mới, lấy người lao động và doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới mục tiêu kép: bảo đảm an sinh xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế. Khoản giảm thu hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm cho người dân chính là một liều “vaccine” tinh thần và tài chính quý giá, giúp nền kinh tế tăng sức đề kháng và vững vàng hơn trước các biến động. Hãy xem đây là cơ hội để chúng ta cùng nhau kiến tạo một môi trường làm việc công bằng, minh bạch và thịnh vượng hơn.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX.

Nguồn tham khảo:
Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi) do Bộ Tài chính trình Chính phủ.
Các báo cáo phân tích và tờ trình liên quan.