Quyết định 131 và cơ hội cho doanh nghiệp từ chuyển đổi số

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, không một lĩnh vực nào có thể đứng ngoài xu thế chuyển đổi số. Giáo dục và đào tạo – nền tảng then chốt để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao – cũng đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Một trong những động lực quan trọng thúc đẩy quá trình này chính là sự vào cuộc của Chính phủ với những chính sách và đề án cụ thể, mang tính định hướng chiến lược lâu dài.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và cả các hộ kinh doanh cá thể, sự thay đổi này trong giáo dục không chỉ đơn thuần là một thông tin trên báo chí. Nó tác động trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực tương lai – yếu tố cốt lõi quyết định sự phát triển bền vững của mọi doanh nghiệp. Bài viết này sẽ phân tích sâu sắc Quyết định 131/QĐ-TTg, từ đó chỉ ra những cơ hội và gợi ý thực tế để doanh nghiệp có thể chủ động thích ứng và tận dụng tối đa lợi ích từ làn sóng chuyển đổi số trong giáo dục.

Hiểu đúng về Quyết định 131/QĐ-TTg và tầm nhìn đến năm 2030

Ngày 25/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 131/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến năm 2030”. Đây không chỉ là một văn bản hành chính thông thường, mà nó được xem như “la bàn” định hướng cho toàn ngành giáo dục trong hành trình số hóa.

Mục tiêu xuyên suốt của Đề án là xây dựng một nền giáo dục số Việt Nam phát triển toàn diện, mang tính mở, lấy người học làm trung tâm. Điều này hướng tới việc tạo ra một môi trường học tập suốt đời, công bằng, và cá nhân hóa, đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Đề án được triển khai với một lộ trình rõ ràng: tập trung đột phá trong giai đoạn 2022-2025 và hoàn thiện, phát triển bền vững định hướng đến năm 2030. Điều này cho thấy một tầm nhìn chiến lược dài hạn, không phải là một giải pháp tình thế.

Những trụ cột chính của Đề án chuyển đổi số giáo dục

Để hiểu rõ Đề án sẽ tác động như thế nào, chúng ta cần nắm bắt các trụ cột chính mà nó hướng tới.

Phát triển hạ tầng số và nền tảng kỹ thuật

Đây được coi là nền móng của toàn bộ quá trình. Đề án đặt mục tiêu:

• Phổ cập kết nối internet băng thông rộng đến tất cả các cơ sở giáo dục.
• Xây dựng và hoàn thiện các nền tảng số dùng chung toàn ngành, từ quản lý, giảng dạy đến học tập.
• Phát triển hệ thống học liệu số, kho bài giảng điện tử, thư viện số phong phú, dễ dàng tiếp cận.

Nâng cao năng lực số cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý

Công nghệ dù hiện đại đến đâu cũng không thể phát huy tác dụng nếu người sử dụng không có kỹ năng. Đề án chú trọng đào tạo, bồi dưỡng để mỗi giáo viên, giảng viên trở thành những “công dân số” mẫu mực, có khả năng khai thác và ứng dụng công nghệ một cách sáng tạo trong công việc giảng dạy và quản lý của mình.

Đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học

Chuyển đổi số không chỉ đơn giản là số hóa sách giáo khoa. Nó yêu cầu một sự thay đổi căn bản trong phương pháp sư phạm:

• Chuyển từ truyền thụ kiến thức một chiều sang mô hình học tập tích cực, hợp tác.
• Ứng dụng các công nghệ như AI, Big Data để cá nhân hóa lộ trình học tập, phù hợp với năng lực và sở thích của từng học sinh.
• Đẩy mạnh hình thức học tập trực tuyến (e-learning), kết hợp (blended learning) và từ xa.

Số hóa công tác quản lý, điều hành

Toàn bộ hoạt động quản lý trong ngành giáo dục, từ các cơ quan quản lý nhà nước đến từng trường học, sẽ được số hóa. Điều này giúp:

• Minh bạch hóa thông tin.
• Nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu thủ tục hành chính rườm rà.
• Tạo ra một cơ sở dữ liệu ngành giáo dục thống nhất, làm nền tảng cho việc ra quyết định dựa trên dữ liệu (data-driven).

Cơ hội vàng cho doanh nghiệp từ làn sóng chuyển đổi số giáo dục

Làn sóng này không chỉ dừng lại trong phạm vi các trường học. Nó mở ra một thị trường rộng lớn và đầy tiềm năng cho cộng đồng doanh nghiệp. Dưới đây là những cơ hội cụ thể mà bạn không nên bỏ lỡ:

Cơ hội hợp tác và cung ứng giải pháp công nghệ

Các doanh nghiệp công nghệ trong nước, đặc biệt là SMEs, có cơ hội lớn trong việc cung cấp các giải pháp:

• Phần mềm quản lý trường học (School ERP).
• Nền tảng học tập trực tuyến (LMS – Learning Management System).
• Công cụ soạn bài giảng điện tử, mô phỏng thực tế ảo (VR/AR).
• Giải pháp bảo mật, lưu trữ dữ liệu cho các cơ sở giáo dục.

Thay vì chỉ nhìn vào các dự án lớn, doanh nghiệp nhỏ có thể tập trung vào những sản phẩm công nghệ chuyên biệt, giải quyết một vấn đề cụ thể trong lớp học hoặc công tác quản lý nhà trường.

Nguồn nhân lực chất lượng cao được cải thiện

Đây là lợi ích lâu dài và quan trọng nhất. Một nền giáo dục được chuyển đổi số sẽ tạo ra những thế hệ lao động mới với đầy đủ các kỹ năng:

• Kỹ năng số thành thạo.
• Tư duy phản biện và sáng tạo.
• Khả năng tự học và thích nghi nhanh với sự thay đổi của công nghệ.

Đối với các doanh nghiệp FDI, đây là một tin cực kỳ vui mừng khi nguồn nhân lực tại thị trường Việt Nam ngày càng đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe của tập đoàn toàn cầu.

Đào tạo và phát triển nội bộ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn

Chính các doanh nghiệp cũng có thể học tập và ứng dụng các mô hình, nền tảng từ Đề án vào công tác đào tạo nội bộ:

• Xây dựng các khóa đào tạo trực tuyến để nâng cao kỹ năng cho nhân viên mọi lúc, mọi nơi.
• Sử dụng các công cụ số để đánh giá năng lực và xây dựng lộ trình thăng tiến cá nhân hóa.
• Giảm thiểu chi phí đào tạo tập trung truyền thống mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Mẹo nhỏ: Doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể bắt đầu với các nền tảng LMS mã nguồn mở hoặc các gói dịch vụ SaaS (Software as a Service) với chi phí thấp để xây dựng hệ thống đào tạo nội bộ ban đầu.

Lời khuyên thực tế để doanh nghiệp sẵn sàng đón đầu xu thế

Để không bị bỏ lại phía sau, doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị ngay từ bây giờ.

Chủ động nâng cao kỹ năng số cho đội ngũ nhân sự hiện tại

Đừng đợi đến khi thế hệ lao động mới ra trường. Hãy đầu tư đào tạo lại (reskilling) và đào tạo nâng cao (upskilling) cho đội ngũ hiện có. Tổ chức các buổi chia sẻ nội bộ về công nghệ mới, khuyến khích nhân viên tham gia các khóa học trực tuyến ngắn hạn.

Xây dựng chiến lược hợp tác với các cơ sở giáo dục

Doanh nghiệp có thể:

• Tham gia vào các chương trình đào tạo theo đơn đặt hàng.
• Cung cấp cơ hội thực tập, kiến tập thực tế cho sinh viên.
• Cử chuyên gia tham gia giảng dạy, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn.

Điều này giúp doanh nghiệp “đặt hàng” được nguồn nhân lực phù hợp ngay từ khi họ còn trên ghế nhà trường.

Ứng dụng công nghệ vào hoạt động tuyển dụng và quản trị nhân sự

Sử dụng các nền tảng tuyển dụng thông minh, công cụ đánh giá năng lực dựa trên AI để tìm kiếm và sàng lọc ứng viên một cách hiệu quả. Số hóa quy trình quản trị nhân sự giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa trải nghiệm của người lao động.

Hãy nhớ rằng, chuyển đổi số trong giáo dục và chuyển đổi số trong doanh nghiệp là hai mặt của một vấn đề. Chúng bổ sung và thúc đẩy lẫn nhau. Một doanh nghiệp số sẽ cần một nguồn nhân lực số, và ngược lại, một nguồn nhân lực số sẽ thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi nhanh hơn.

Hành trình chuyển đổi số giáo dục theo Quyết định 131/QĐ-TTg là một cánh cửa mở ra vô vàn cơ hội. Sự thành công của Đề án không chỉ phụ thuộc vào nỗ lực của ngành giáo dục, mà còn ở sự đồng hành, thích ứng và tận dụng sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp. Bằng cách chủ động ngay từ hôm nay, doanh nghiệp của bạn không chỉ đang góp phần vào sự phát triển chung của đất nước, mà còn đang tự vẽ lên một lộ trình phát triển bền vững và vượt trội trong tương lai số.

Để cập nhật thêm những thông tin mới nhất về chính sách và các bài tư vấn chuyên sâu giúp doanh nghiệp của bạn vận hành trơn tru và hiệu quả, bạn có thể theo dõi các kênh thông tin của ConsultX.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX.

Nguồn tham khảo:
Quyết định số 131/QĐ-TTg ngày 25/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ.