Bí quyết tài chính giúp doanh nghiệp vững vàng trước biến động

Trong một thế giới kinh tế đầy biến động, nơi những cơn bão thị trường có thể ập đến bất ngờ như cơn bão Halong vừa qua, việc giữ vững “con tàu” doanh nghiệp của mình là một thách thức không nhỏ. Từ những chuỗi bán lẻ khổng lồ hàng chục năm tuổi đời phải đóng cửa, đến những làn sóng thương mại quốc tế dịch chuyển bất ngờ, tất cả đều mang lại những bài học sâu sắc về tính linh hoạt và khả năng thích ứng. Đặc biệt đối với các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng các hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam, việc nắm bắt các xu hướng và rủi ro toàn cầu không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành một kỹ năng sinh tồn thiết yếu.

Những cơn địa chấn từ thị trường quốc tế và bài học cho doanh nghiệp

Thị trường toàn cầu gần đây chứng kiến những biến động khó lường, tác động trực tiếp đến dòng chảy thương mại và chiến lược của nhiều doanh nghiệp.

Rào cản thương mại và sự dịch chuyển dòng hàng hóa

Việc Mỹ áp thuế cao lên một số mặt hàng chủ lực từ các quốc gia BRICS là một minh chứng rõ nét cho sự bất ổn của môi trường kinh doanh toàn cầu. Hệ quả là, nhiều nhà sản xuất đã phải tìm kiếm các thị trường thay thế, dẫn đến việc hàng hóa được chuyển hướng ồ ạt sang châu Âu. Sự kiện này không chỉ ảnh hưởng đến các “gã khổng lồ” mà còn tạo ra những gợn sóng lan tỏa đến mọi chuỗi cung ứng nhỏ lẻ.

Đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam, đây là một hồi chuông cảnh tỉnh về sự phụ thuộc quá lớn vào một thị trường duy nhất. Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu không còn là chiến lược tăng trưởng, mà là một biện pháp phòng ngừa rủi ro cần thiết.

Những “ông lớn” sụp đổ và bài học về quản trị tài chính

Câu chuyện về chuỗi hiệu thuốc lớn thứ ba nước Mỹ với 63 năm lịch sử phải nộp đơn xin phá sản, đóng cửa 1.200 cửa hàng là một ví dụ đau lòng. Dù quy mô lớn đến đâu, nếu không có một cấu trúc tài chính vững vàng và khả năng thích ứng với sự thay đổi của thị trường, doanh nghiệp vẫn có thể thất bại.

• Quản lý dòng tiền chặt chẽ: Đảm bảo luôn có đủ thanh khoản để vượt qua các giai đoạn khó khăn.
• Đánh giá lại mô hình kinh doanh định kỳ: Liệu mô hình hiện tại có còn phù hợp khi thị trường và công nghệ thay đổi?
• Không chủ quan với nợ vay: Đòn bẩy tài chính có thể là con dao hai lưỡi, đặc biệt khi lãi suất biến động.

Xu hướng đầu tư toàn cầu và cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ

Bên cạnh những thách thức, luôn tồn tại những xu hướng mới mở ra cơ hội. Sự bùng nổ của các tài sản số như Bitcoin, hay sự dịch chuyển đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) từ những “cá mập” như Masayoshi Son cho thấy một bức tranh đầu tư đa dạng.

Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc chạy theo các xu hướng đầu tư mạo hiểm có thể không khả thi. Thay vào đó, hãy tập trung vào những bài học thực tế:

• Tận dụng công nghệ để tối ưu hóa: Như câu chuyện về startup AI giúp tiết kiệm 30 triệu giờ làm việc, hãy tìm kiếm các công cụ AI phù hợp để tự động hóa vận hành, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu suất.
• Quan sát xu hướng tiêu dùng: Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, như sự sụt giảm của bia thủ công, nhắc nhở chúng ta phải luôn lắng nghe thị trường và điều chỉnh sản phẩm/dịch vụ kịp thời.

“Steve Jobs đã tạo ra một cuộc cách mạng hai thế kỷ mới có một lần trong ngành điện thoại với smartphone, còn Alex (Kendall) sẽ mang đến cuộc cách mạng tương tự trong ngành ô tô với xe thông minh”. Lời khẳng định của Masayoshi Son nhắc nhở chúng ta rằng, đổi mới sáng tạo là chìa khóa để dẫn đầu, dù bạn ở quy mô nào.

Góc nhìn thực tế: Hành trang tài chính – kế toán – thuế để vững vàng trước biến động

Để không trở thành một con số thống kê thất bại, mỗi doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh, cần trang bị cho mình một nền tảng quản trị vững chắc. Dưới đây là một số lời khuyên thiết thực:

Xây dựng kế hoạch tài chính linh hoạt

Một kế hoạch tài chính không phải là bất di bất dịch. Hãy xây dựng nó với các kịch bản khác nhau: tích cực, tiêu cực và trung tính. Điều này giúp bạn không bị bất ngờ và có ngay phương án hành động khi thị trường thay đổi.

Mẹo nhanh: Sử dụng tỷ lệ "Dòng tiền tự do / Doanh thu" để nhanh chóng đánh giá sức khỏe tài chính ngắn hạn. Tỷ lệ này càng cao, khả năng chống chịu rủi ro càng tốt.

Tuân thủ thuế – không chỉ là nghĩa vụ, mà là sự bảo vệ

Trong bối cảnh nhà nước đang siết chặt quản lý thuế, việc tuân thủ đầy đủ, kịp thời các quy định về thuế là vô cùng quan trọng. Nó không chỉ giúp bạn tránh được các khoản phạt không đáng có, mà còn xây dựng uy tín cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi khi cần hợp tác hoặc vay vốn.

• Nắm rõ các loại thuế phải nộp: VAT, Thuế Thu nhập doanh nghiệp, Thuế Thu nhập cá nhân…
• Ứng dụng công nghệ trong kê khai: Sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử, kê khai thuế điện tử để tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót.
• Lưu trữ chứng từ khoa học: Mọi giao dịch đều cần có chứng từ hợp lệ, hợp lý, hợp pháp.

Quản trị rủi ro ngoại hối

Với các doanh nghiệp có giao dịch quốc tế, biến động tỷ giá là một rủi ro hiện hữu. Sự mất giá của đồng USD gần đây là một ví dụ. Hãy cân nhắc các biện pháp phòng ngừa rủi ro như:

• Đa dạng hóa rổ tiền tệ trong thanh toán.
• Sử dụng các công cụ phái sinh ngoại hối (nếu quy mô và hiểu biết cho phép).
• Đàm phán điều khoản thanh toán có lợi với đối tác.

Kết lại hành trình

Hành trình kinh doanh chưa bao giờ là một đường thẳng, nó là một hành trình đầy những ngã rẽ, thăng trầm và cả những cơ hội bất ngờ ẩn sau những biến động. Những tin tức tài chính quốc tế dồn dập không nên khiến chúng ta hoang mang, mà thay vào đó, hãy xem đó như một nguồn thông tin quý giá để học hỏi, điều chỉnh và phát triển. Dù bạn là một hộ kinh doanh cá thể mới chập chững bước vào thương trường, hay một doanh nghiệp FDI đã có bề dày kinh nghiệm, việc xây dựng một nền tảng tài chính – kế toán – thuế minh bạch và vững chắc chính là chiếc la bàn đáng tin cậy nhất, giúp bạn định hướng và vượt qua mọi con sóng. Hãy luôn nhớ rằng, sự tuân thủ và am hiểu không chỉ giúp bạn “sống sót”, mà còn tạo ra một lợi thế cạnh tranh bền vững trong một thế giới đầy biến động.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX để không bỏ lỡ những chia sẻ hữu ích giúp hành trình kinh doanh của bạn thêm phần vững chắc.

Nguồn tham khảo

• Tổng hợp tin tức tài chính quốc tế từ CafeF (10/2025).
• Các phân tích về xu hướng thị trường và quản trị rủi ro từ nhiều nguồn uy tín.