Cập nhật Nghị định 70/2025 về hóa đơn điện tử từ 1/6

Trong hành trình phát triển của doanh nghiệp, việc nắm bắt và thích ứng với những thay đổi về chính sách thuế, hóa đơn luôn là một thách thức không nhỏ. Gần đây, sự ra đời của Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ đã mang đến nhiều điểm mới quan trọng, có hiệu lực từ ngày 01/6/2025. Đây không chỉ là sự điều chỉnh về mặt kỹ thuật, mà còn là bước tiến lớn trong việc số hóa và tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể. Hãy cùng chúng tôi khám phá những thay đổi này một cách chi tiết và dễ hiểu nhất.

Những điểm mới nổi bật dành cho người nộp thuế

Nhóm nội dung đầu tiên và cũng là quan trọng nhất trong Nghị định 70 hướng đến mục tiêu minh bạch hóa và tạo điều kiện tối đa cho người nộp thuế, đồng thời đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Mở rộng đối tượng áp dụng và nguyên tắc sử dụng

Nghị định đã mở rộng phạm vi áp dụng hóa đơn điện tử, đặc biệt chú trọng đến lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới.

• Bổ sung đối tượng áp dụng: “Nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam” hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số nay có thể đăng ký tự nguyện sử dụng hóa đơn điện tử. Đây là bước đi phù hợp với xu thế toàn cầu hóa, giúp quản lý minh bạch các giao dịch xuyên biên giới.
• Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn: Một điểm rất nhân văn là Nghị định cho phép người bán, tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn và cơ quan thuế sử dụng cơ sở dữ liệu để triển khai các chương trình khuyến khích như “khách hàng thường xuyên”, “hóa đơn may mắn”. Điều này không chỉ giúp tăng cường ý thức tuân thủ pháp luật của người tiêu dùng mà còn tạo ra một sân chơi lành mạnh, gắn kết giữa doanh nghiệp và khách hàng.
• Ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử: Quy định mới cho phép hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử, mở rộng hơn so với quy định cũ chỉ áp dụng cho doanh nghiệp, tổ chức. Đây là sự thừa nhận linh hoạt hơn đối với mô hình kinh doanh nhỏ lẻ.

Sự mở rộng đối tượng áp dụng và linh hoạt trong ủy nhiệm lập hóa đơn cho thấy chính sách đang dần bắt kịp với các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt là trong kỷ nguyên số, tạo điều kiện cho mọi chủ thể kinh tế, dù lớn hay nhỏ, đều có thể tham gia một cách bình đẳng và thuận lợi.

Linh hoạt hóa loại hóa đơn và thời điểm lập

Đây có lẽ là phần được các doanh nghiệp quan tâm nhất vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến quy trình nghiệp vụ hàng ngày.

• Hóa đơn cho doanh nghiệp chế xuất: Quy định rõ doanh nghiệp chế xuất có hoạt động kinh doanh khác ngoài hoạt động chế xuất sẽ sử dụng loại hóa đơn nào tùy theo phương pháp kê khai thuế GTGT (trực tiếp hoặc khấu trừ), giúp doanh nghiệp dễ dàng áp dụng và tránh nhầm lẫn.
• Hóa đơn thương mại điện tử cho xuất khẩu: Bổ sung loại hóa đơn mới dành riêng cho hoạt động xuất khẩu, áp dụng khi người xuất khẩu đáp ứng điều kiện chuyển dữ liệu điện tử đến cơ quan thuế. Điều này thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực ngoại thương. Mẹo nhỏ: Doanh nghiệp xuất khẩu nên đầu tư nâng cấp hệ thống để đáp ứng điều kiện chuyển dữ liệu, từ đó được sử dụng hóa đơn thương mại điện tử thay vì hóa đơn GTGT thông thường, giúp tối ưu hóa quy trình.
• Thời điểm lập hóa đơn: Có nhiều điều chỉnh chi tiết và thiết thực:
  • Xuất khẩu hàng hóa: Thời điểm lập chậm nhất là ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày hàng hóa được thông quan. Quy định rõ ràng này giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc lập và kê khai hóa đơn.
  • Dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài: Thời điểm lập là khi hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu tiền hay chưa, thống nhất cách xác định doanh thu với dịch vụ trong nước.
  • Một số ngành nghề đặc thù: Quy định cụ thể thời điểm lập hóa đơn cho các lĩnh vực như ngân hàng (cho vay, đại lý đổi ngoại tệ), bảo hiểm, casino, xổ số, kinh doanh khí đốt… giúp các doanh nghiệp này có cơ sở pháp lý rõ ràng để thực hiện.

Điều chỉnh và thay thế hóa đơn: Quy trình rõ ràng, giảm thiểu rủi ro

Việc xử lý hóa đơn sai sót luôn là vấn đề nhạy cảm. Nghị định 70 đã có những hướng dẫn chi tiết và an toàn hơn.

• Bắt buộc văn bản thỏa thuận: Trước khi điều chỉnh hoặc thay thế hóa đơn điện tử đã lập sai, người bán và người mua (nếu người mua là tổ chức, hộ kinh doanh) phải có văn bản thỏa thuận ghi rõ nội dung sai. Đây là điểm mới quan trọng, giúp tạo ra chứng cứ rõ ràng, bảo vệ cả hai bên và minh bạch với cơ quan thuế.
• Linh hoạt trong xử lý: Cho phép lập MỘT hóa đơn để điều chỉnh/thay thế cho NHIỀU hóa đơn sai trong cùng tháng của cùng một người mua, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho doanh nghiệp.
• Bổ sung các trường hợp điều chỉnh đặc thù: Nghị định quy định rõ cách xử lý trong các tình huống phức tạp như: chiết khấu thương mại, trả lại hàng hóa (kể cả tài sản phải đăng ký quyền sở hữu), hoàn/giảm phí bảo hiểm, hủy bỏ hợp đồng dịch vụ, giao dịch thẻ ngân hàng… Điều này giúp doanh nghiệp tự tin xử lý các nghiệp vụ phát sinh mà không sợ vi phạm quy định.

Việc yêu cầu văn bản thỏa thuận khi điều chỉnh hóa đơn không phải là rào cản, mà là một “tấm khiên” pháp lý giúp bảo vệ chính doanh nghiệp bạn. Hãy xây dựng quy trình nội bộ để luôn có sự thống nhất bằng văn bản với đối tác trước khi thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào trên hóa đơn.

Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: Bước tiến lớn trong bán lẻ

Đây là nội dung có tác động trực tiếp và sâu rộng đến các doanh nghiệp bán lẻ, siêu thị, nhà hàng, khách sạn và hộ kinh doanh.

• Mở rộng đối tượng bắt buộc sử dụng: Nghị định bổ sung đối tượng phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế, bao gồm:
  • Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên.
  • Doanh nghiệp có hoạt động bán lẻ trực tiếp đến người tiêu dùng (trung tâm thương mại, siêu thị, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ vận tải hành khách…).
• Quy định rõ nội dung trên hóa đơn: Nghị định liệt kê chi tiết các thông tin bắt buộc phải có, giúp doanh nghiệp và người tiêu dùng dễ dàng nhận diện và sử dụng.

Sự thay đổi này nhằm mục tiêu minh bạch hóa toàn bộ hoạt động bán hàng, chống thất thu thuế, đồng thời tạo thói quen yêu cầu hóa đơn cho người tiêu dùng. Các doanh nghiệp và hộ kinh doanh thuộc diện này cần sớm đầu tư, nâng cấp hệ thống máy tính tiền đáp ứng yêu cầu kết nối.

Quản lý chứng từ điện tử: Hoàn thiện hệ sinh thái số

Bên cạnh hóa đơn, Nghị định 70 cũng bổ sung và hoàn thiện các quy định về chứng từ điện tử, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ.

• Bổ sung chứng từ khấu trừ thuế cho hoạt động thương mại điện tử, nền tảng số: Điều này phù hợp với sự phát triển của các nền tảng như Grab, Shopee, Tiki… khi họ đóng vai trò khấu trừ thuế cho các cá nhân kinh doanh trên nền tảng.
• Quy định về đăng ký, sử dụng và xử lý chứng từ điện tử: Tạo hành lang pháp lý đồng bộ, áp dụng các nguyên tắc quản lý tương tự như hóa đơn điện tử, giúp các tổ chức, cá nhân khấu trừ thuế dễ dàng tuân thủ.

Tăng cường trách nhiệm và minh bạch thông tin

Nghị định cũng siết chặt quản lý thông qua việc bổ sung các quy định về trách nhiệm của các chủ thể và mở rộng quyền truy cập thông tin.

• Trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử: Quy định rõ nghĩa vụ của các nhà cung cấp giải pháp và tổ chức kết nối, nhằm bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng dịch vụ.
• Quyền của người mua hàng: Người mua được tra cứu, nhận file gốc hóa đơn và sử dụng hóa đơn hợp pháp cho các mục đích như kê khai thuế, đăng ký quyền sở hữu, bồi thường… Điều này trao quyền chủ động cho người tiêu dùng và đối tác.
• Bổ sung các hành vi bị cấm: Như “không chuyển dữ liệu điện tử về cơ quan thuế” và “làm giả hóa đơn, chứng từ”, cho thấy sự nghiêm khắc trong công tác quản lý.

Lộ trình và sự hỗ trợ từ cơ quan chức năng

Nhận thức được những khó khăn ban đầu, Nghị định cũng thể hiện sự linh hoạt và hỗ trợ từ phía nhà nước.

• Xử lý chuyển tiếp: Đối với những đơn vị thuộc diện phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhưng chưa đáp ứng điều kiện về hạ tầng, cơ quan thuế sẽ có kế hoạch hỗ trợ và thông báo lộ trình chuyển đổi. Điều này cho thấy sự thấu hiểu của nhà làm chính sách đối với thực tế triển khai.
• Trách nhiệm phối hợp: Nghị định giao rõ trách nhiệm cho Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và Ủy ban nhân dân các cấp trong việc phối hợp triển khai, hỗ trợ hạ tầng và xử lý các trường hợp không chuyển đổi.

Như vậy, Nghị định 70/2025/NĐ-CP không đơn thuần là những sửa đổi về mặt kỹ thuật, mà là một bước đi chiến lược nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch và bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế. Dù có những yêu cầu mới đòi hỏi doanh nghiệp phải thích ứng, nhưng về dài hạn, đây chính