Cập nhật chính sách tài chính, thuế và thị trường vàng mới nhất

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi từ chính sách tiền tệ, thuế, đến các quy định mới về thị trường tài chính không còn là lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu sống còn đối với mọi doanh nghiệp, từ các tập đoàn đa quốc gia (FDI) cho đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và hộ kinh doanh. Mỗi thông tin, mỗi quyết định từ cơ quan quản lý đều mang theo những cơ hội và thách thức, đòi hỏi sự thích nghi linh hoạt và một tầm nhìn chiến lược dài hạn.

Định hình thị trường vàng: Sàn giao dịch vàng quốc gia và ba giai đoạn then chốt

Việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố lộ trình xây dựng sàn giao dịch vàng quốc gia là một bước đi chiến lược, nhằm chính thức hóa và ổn định thị trường vàng trong nước, vốn luôn tiềm ẩn nhiều biến động. Lộ trình 3 giai đoạn được vạch ra một cách bài bản:

• Giai đoạn 1: Tập trung vào giao dịch vàng nguyên liệu. Đây là bước đệm quan trọng để thiết lập cơ sở hạ tầng, quy tắc vận hành và niềm tin ban đầu cho thị trường.
• Giai đoạn 2: Mở rộng sang giao dịch vàng miếng. Bước này sẽ thu hút sự tham gia rộng rãi hơn của người dân và các nhà đầu tư cá nhân, dần thay thế các kênh mua bán vàng không chính thống.
• Giai đoạn 3: Bao gồm toàn bộ vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ vàng và cả các công cụ phái sinh. Giai đoạn này đánh dấu sự trưởng thành của thị trường, cung cấp đa dạng công cụ đầu tư và phòng ngừa rủi ro.

Việc hình thành sàn giao dịch vàng quốc gia không chỉ giúp ổn định giá, minh bạch hóa thị trường mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc hội nhập hệ thống tài chính khu vực và quốc tế. Các doanh nghiệp, đặc biệt là những đơn vị có sử dụng vàng làm tài sản dự trữ hoặc nguyên liệu sản xuất, cần theo dõi sát sao để tối ưu hóa chiến lược quản trị rủi ro và dòng tiền.

Trong khi đó, giá vàng thế giới tiếp tục duy trì đà tăng mạnh, hướng tới mốc 4,200 USD/ounce, và giá vàng trong nước cũng có những biến động đáng kể. Điều này cho thấy tính cấp thiết của một kênh đầu tư minh bạch, giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể tham gia thị trường một cách an toàn và hiệu quả.

Chính sách thuế: Những điều chỉnh tác động trực tiếp đến doanh nghiệp

Chính sách thuế luôn là vấn đề trọng tâm, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp. Thời gian gần đây, một số điểm mới đáng chú ý đã được đề cập.

“Thuế chồng thuế” trong ngành khai khoáng

Vấn đề “thuế chồng thuế” mà các doanh nghiệp khoáng sản đang phải đối mặt là một ví dụ điển hình về sự chồng chéo trong chính sách. Việc phải gánh tới 9 loại thuế, phí, trong đó có sự trùng lặp về bản chất giữa thuế tài nguyên và tiền cấp quyền khai thác, đang làm gia tăng đáng kể chi phí sản xuất.

• Giảm sức cạnh tranh: Chi phí đầu vào tăng cao khiến giá thành sản phẩm khó cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
• Rủi ro pháp lý: Sự phức tạp trong kê khai, nộp thuế dễ dẫn đến sai sót, gây rủi ro về mặt pháp lý cho doanh nghiệp.
• Giảm động lực đầu tư, chế biến sâu: Lợi nhuận bị thu hẹp khiến doanh nghiệp không còn nhiều động lực để đầu tư vào công nghệ chế biến sâu, nâng cao giá trị gia tăng.

Điều này cho thấy, việc rà soát, đơn giản hóa hệ thống thuế phí là nhu cầu cấp thiết không chỉ riêng ngành khai khoáng, mà còn với nhiều ngành nghề khác, nhằm tạo môi trường kinh doanh thông thoáng và bình đẳng.

Siết tiêu chí ưu đãi thuế cho doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện tử

p>Mặt khác, Dự thảo Thông tư quy định tiêu chí xác định doanh nghiệp sản xuất thiết bị điện tử được hưởng ưu đãi thuế lại đang có xu hướng “siết” chặt hơn. Để được hưởng ưu đãi, doanh nghiệp không chỉ cần đáp ứng tiêu chí về doanh thu mà còn phải chứng minh được năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D) thông qua mức chi cho hoạt động khoa học công nghệ.

Xu hướng này cho thấy, ưu đãi thuế ngày càng được nhắm đến những doanh nghiệp thực sự có chất lượng, có đóng góp vào việc nâng cao năng lực công nghệ và giá trị gia tăng của nền kinh tế, thay vì dàn trải. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực này cần sớm đầu tư bài bản cho hoạt động R&D và có kế hoạch kê khai, chứng minh phù hợp để tận dụng tối đa các chính sách hỗ trợ.

Huy động vốn và thị trường vốn: Những bước tiến mới

Việc giải ngân vốn ODA và phát triển thị trường vốn là hai yếu tố then chốt để giải bài toán vốn cho nền kinh tế.

Đẩy nhanh giải ngân vốn ODA

Tỷ lệ giải ngân vốn ODA tính đến giữa tháng 10/2025 mới đạt 18,68% kế hoạch Thủ tướng giao là một con số đáng lo ngại. Sự chậm trễ này có thể đến từ các thủ tục hành chính phức tạp, vướng mắc trong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, hoặc năng lực triển khai của chủ đầu tư. Các bộ, ngành và địa phương đang tích cực tìm giải pháp để tháo gỡ. Đối với các doanh nghiệp tham gia vào các dự án sử dụng vốn ODA, việc hiểu rõ quy trình và chủ động phối hợp với cơ quan chức năng là chìa khóa để đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa dự án vào vận hành.

Hướng tới một trung tâm tài chính quốc tế

Việc TP. Hồ Chí Minh hợp tác với Nasdaq để xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế, hay Đà Nẵng hợp tác chiến lược với Frankfurt (Đức), là những tín hiệu rất tích cực. Ba yếu tố then chốt được nhắc đến để hiện thực hóa giấc mơ này bao gồm:

• Hệ thống pháp lý đồng bộ, minh bạch: Tạo niềm tin cho các nhà đầu tư quốc tế.
• Cơ sở hạ tầng công nghệ hiện đại: Việc sẵn sàng thử nghiệm mạng 6G tại các trung tâm tài chính là một minh chứng.
• Nguồn nhân lực chất lượng cao: Đáp ứng yêu cầu của thị trường tài chính toàn cầu.

Bên cạnh đó, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi sẽ mở ra cánh cửa đón một dòng vốn đầu tư nước ngoài lớn hơn, thanh khoản tốt hơn cho các doanh nghiệp niêm yết.

Cơ hội chuyển đổi: Từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Không nằm ngoài xu thế phát triển, các hộ kinh doanh cũng đang được khuyến khích mạnh mẽ để chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp. Các ngân hàng như Sacombank đã đưa ra những gói ưu đãi toàn diện về lãi suất cho vay, giảm phí bảo lãnh và các chính sách tài chính chuyên biệt.

Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp không chỉ giúp mở rộng quy mô, tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi mà còn tạo dựng hình ảnh và uy tín lâu dài. Đây là bước đi chiến lược để nắm bắt các cơ hội tăng trưởng bền vững trong tương lai.

Bài học từ thị trường quốc tế và dự báo

Tín hiệu từ Chủ tịch Fed Jerome Powell về việc có thể ngừng chương trình thắt chặt định lượng (QT) và cắt giảm thêm lãi suất trong tương lai là một yếu tố tích cực cho thị trường tài chính toàn cầu. Lãi suất giảm sẽ giảm áp lực chi phí vốn cho các doanh nghiệp có vay vốn quốc tế hoặc phát hành trái phiếu ra thị trường nước ngoài.

Bên cạnh vàng, giá bạc cũng đang âm thầm tăng và đạt mức cao kỷ lục, với dự báo có khả năng tăng gấp đôi trong những năm tới. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể cân nhắc đa dạng hóa danh mục đầu tư để tối ưu hóa lợi nhuận.

Trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, việc trang bị cho mình những kiến thức cập nhật và một tư duy tài chính minh bạch, bền vững chính là chìa khóa then chốt để mọi doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ, không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ. Hãy xem những thay đổi về chính sách không phải là rào cản, mà là những cột mốc dẫn lối cho một hành trình kinh doanh bài bản và chuyên nghiệp hơn.

Để luôn cập nhật những thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị, bạn có thể theo dõi ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX.

Nguồn tham khảo

• Tổng hợp từ các báo cáo và thông tin cập nhật trên VnEconomy.
• Các dự thảo văn bản pháp luật liên quan từ Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước.
• Phân tích từ các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước.