Cập nhật chính sách thuế và tài chính cuối năm 2025

Trong những ngày cuối năm 2025, không khí kinh tế Việt Nam dường như được hâm nóng bởi một làn sóng tin tức tích cực và những quyết sách mạnh mẽ từ Chính phủ. Từ tuyên bố đầy quyết tâm về mục tiêu tăng trưởng hai con số, đến hàng loạt thông tư, luật mới được ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo đà phát triển, tất cả đều hướng đến một viễn cảnh tươi sáng hơn cho nền kinh tế. Đây không chỉ là câu chuyện của những con số vĩ mô, mà còn là cơ hội, thách thức và sự chuyển mình thực tế đối với từng doanh nghiệp, từ tập đoàn đa quốc gia (FDI) đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), và đặc biệt là hàng triệu hộ kinh doanh cá thể – những mảnh ghép quan trọng tạo nên sức sống của nền kinh tế.

Mục tiêu tăng trưởng hai con số: Quyết tâm chính trị và cơ hội thực tế cho doanh nghiệp

Phát biểu gần đây của Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định một cách rõ ràng: “Tăng trưởng hai con số với Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi”. Đây không phải là một con số để ngắm nhìn hay phô diễn, mà là một quyết tâm chính trị cao, đòi hỏi nỗ lực lớn và hành động quyết liệt từ tất cả các bên. Vậy, đối với cộng đồng doanh nghiệp, điều này có ý nghĩa gì?

“Tăng trưởng hai con số với Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi chứ không phải là con số vẽ ra để ngắm cho đẹp, cũng không phải để phô diễn mà là một quyết tâm chính trị rất cao, nỗ lực rất lớn và hành động rất quyết liệt của Việt Nam.” – Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Mục tiêu này được đặt trong bối cảnh Chính phủ xác định rõ mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Để đạt được, việc huy động nguồn lực tài chính đủ lớn, phù hợp được xem là nhiệm vụ then chốt. Điều này mở ra không gian rộng lớn cho:

• Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao vào các lĩnh vực công nghệ, hạ tầng số, năng lượng xanh.
• Phát triển thị trường vốn trong nước với sự trỗi dậy của các công cụ như trái phiếu xanh, trái phiếu hạ tầng, quỹ ETF, nhằm kéo dài kỳ hạn vốn và nâng cao tính minh bạch.
• Các gói hỗ trợ tài chính, tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ để đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất.

Doanh nghiệp, đặc biệt là SMEs và hộ kinh doanh, cần chuẩn bị sẵn sàng để nắm bắt làn sóng này. Việc chuyển đổi số, áp dụng công nghệ vào sản xuất kinh doanh, và quan trọng hơn là quản trị tài chính – kế toán minh bạch, chuyên nghiệp sẽ là chìa khóa để tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi và phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Những thay đổi chính sách thuế – hải quan nổi bật: Tạo thuận lợi và giảm gánh nặng

Cùng với tầm nhìn tăng trưởng, một loạt cải cách về thuế và hải quan cụ thể đã và đang được triển khai, mang lại tác động trực tiếp và thiết thực đến hoạt động sản xuất kinh doanh.

Thông tư 113/2025/TT-BTC về biên lai thu thuế xuất nhập khẩu

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 113/2025/TT-BTC, có hiệu lực từ 01/01/2026, quy định về biên lai thu thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phí, lệ phí hải quan. Thông tư mới này thay thế Thông tư 178/2011, hướng tới:

• Chuẩn hóa và số hóa quy trình in, phát hành, quản lý biên lai thu thuế.
• Tăng cường minh bạch, giảm thiểu rủi ro trong khâu thu ngân sách tại cửa khẩu.
• Tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong việc hoàn thiện thủ tục, đặc biệt trong bối cảnh hải quan các khu vực đang đẩy mạnh chuyển đổi số và tinh gọn bộ máy (như Hải quan khu vực I, XIV).

Mẹo cho doanh nghiệp XNK: Cần chủ động tìm hiểu kỹ Thông tư mới, cập nhật quy trình trên hệ thống của Hải quan để tránh gián đoạn hoạt động từ đầu năm 2026. Đảm bảo bộ phận kế toán – hải quan nội bộ được đào tạo đầy đủ.

Cải cách thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)

Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT và Luật Thuế TTĐB, với nhiều điểm tích cực:

• Cho phép khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hàng nông sản chưa qua chế biến. Đây là tin vui lớn cho doanh nghiệp chế biến nông sản, giúp giảm chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh.
• Bỏ áp thuế TTĐB với thức ăn chăn nuôi, hỗ trợ ngành nông nghiệp.
• Bỏ điều kiện hoàn thuế GTGT theo hướng tạo thuận lợi tối đa, giảm thủ tục cho doanh nghiệp.

Những thay đổi này thể hiện rõ chủ trương ưu tiên tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ các ngành sản xuất then chốt của nền kinh tế.

Bước ngoặt với hộ kinh doanh cá thể: Chuyển đổi để “lớn lên” cùng nền kinh tế

Có lẽ, nhóm đối tượng chịu tác động mạnh mẽ và trực tiếp nhất từ làn sóng cải cách lần này chính là các hộ kinh doanh cá thể. Hai thông tin then chốt đáng chú ý:

1. Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế

Đây là xu thế tất yếu nhằm tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và mở rộng cơ sở thuế. Khi thuế khoán được xóa bỏ, hóa đơn không còn chỉ là “tờ giấy ghi nhận giao dịch” mà trở thành dữ liệu gốc để xác định nghĩa vụ thuế. Điều này đòi hỏi hộ kinh doanh phải:

• Thực hiện đầy đủ việc xuất hóa đơn điện tử cho mọi giao dịch.
• Ghi chép sổ sách, chứng từ rõ ràng để phục vụ cho việc kê khai doanh thu, chi phí.
• Nâng cao hiểu biết về các loại thuế (thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân từ kinh doanh).

“Khi thuế khoán được xóa bỏ, hóa đơn… đã trở thành dữ liệu gốc để xác định nghĩa vụ thuế, công cụ quản lý doanh thu và cũng là ‘tấm vé thông hành’ đưa hộ kinh doanh bước vào khu vực kinh tế chính thức.” – Trích Báo Tài chính.

Đây vừa là thách thức về mặt quản lý, nhưng cũng là cơ hội vàng để các hộ kinh doanh chuyên nghiệp hóa, xây dựng lòng tin với đối tác, khách hàng và có cơ sở dữ liệu minh bạch để tiếp cận vốn vay ngân hàng.

2. Đề xuất nâng mức doanh thu miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm

Theo đề xuất, nếu được thông qua, khoảng 90% hộ kinh doanh sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động kinh doanh. Đây là một chính sách hỗ trợ cực kỳ thiết thực, giảm gánh nặng đáng kể cho phần lớn các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, giúp họ có thêm nguồn lực để tái đầu tư, ổn định và phát triển cuộc sống. Chính sách này cho thấy sự quan tâm và thấu hiểu của Nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân quy mô nhỏ.

Hỗ trợ từ công nghệ: Trợ lý ảo AI và hệ thống hỗ trợ khai thuế

Để đồng hành cùng sự chuyển đổi này, ngành thuế đã và đang triển khai mạnh mẽ các công cụ số:

• Trợ lý ảo (Chatbot) tích hợp trên ứng dụng eTax Mobile, hoạt động 24/7, hỗ trợ tra cứu nợ thuế, thông tin cưỡng chế, hướng dẫn thủ tục bằng ngôn ngữ tự nhiên.
• Hệ thống AI hỗ trợ khai thuế và hướng dẫn hộ, cá nhân kinh doanh đang được cho trải nghiệm tại một số địa phương như Hà Nội.

Các hộ kinh doanh nên tận dụng tối đa những công cụ miễn phí và thân thiện này để giải đáp thắc mắc, thực hiện nghĩa vụ thuế một cách chính xác và thuận tiện nhất.

Quản trị tài chính – kế toán: Nền tảng không thể thiếu trong hành trình mới

Dù là doanh nghiệp FDI, SME hay hộ kinh doanh đang trên đà chuyển mình, một nền tảng quản trị tài chính – kế toán vững chắc luôn là yếu tố sống còn. Trong bối cảnh chính sách thay đổi nhanh, yêu cầu minh bạch hóa cao, việc này càng trở nên quan trọng.

• Đối với doanh nghiệp FDI và SMEs: Cần chú trọng công tác kế toán thuế, tuân thủ chính sách chuyển giá, tối ưu hóa cơ cấu thuế một cách hợp pháp, và đặc biệt là báo cáo tài chính minh bạch để thu hút nhà đầu tư, đối tác.
• Đối với hộ kinh doanh chuyển đổi: Bước đầu tiên là thiết lập thói quen ghi chép sổ sách đơn giản nhưng đầy đủ (thu, chi, tồn kho). Sử dụng phần mềm kế toán đơn giản hoặc thuê dịch vụ kế toán thuế bên ngoài có thể là giải pháp hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Bí quyết nhỏ: Hãy coi công tác kế toán – thuế không phải là gánh nặng tuân thủ, mà là “la bàn” để quản lý dòng tiền, đo lường hiệu quả kinh doanh và đưa ra quyết định chiến lược. Một báo cáo tài chính rõ ràng sẽ giúp bạn nhìn thấy “sức khỏe” thực sự của doanh nghiệp mình.

Lời kết: Đồng hành cùng sự phát triển bền vững

Những tin tức và chính sách mới được cập nhật trong thời gian qua như một luồng gió mới, khẳng định quyết tâm cải cách mạnh mẽ và tạo đà bứt phá cho nền kinh tế Việt Nam. Hành trình hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số, với nền tảng khoa học công nghệ và sự minh bạch, sẽ mở ra vô vàn cơ hội nhưng cũng không ít thử thách về năng lực quản trị và sự thích nghi.

Là một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính – kế toán – thuế, tôi tin rằng, việc chủ động nắm bắt thông tin, hiểu rõ và tuân thủ đúng các quy định mới không chỉ là nghĩa vụ, mà còn là lợi thế cạnh tranh quan trọng. Mỗi doanh nghiệp, mỗi hộ kinh doanh với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tinh thần đổi mới, đều có thể trở thành một mảnh ghép tích cực, đóng góp vào sự phát triển chung và đồng thời viết nên câu chuyện thành công của chính mình.

Hãy xem những thay đổi này như bước đệm cần thiết để “lớn lên” một cách bài bản và bền vững. Sự đồng hành của Nhà nước thông qua các chính sách hỗ trợ và công cụ số là rất rõ ràng. Vấn đề còn lại phụ thuộc vào sự chủ động và quyết t