Chuyển đổi nộp thuế từ khoán sang kê khai hiệu quả cho hộ kinh doanh

  • August 14, 2025
  • Posted by: ConsultX
  • Category: Kế toán và thuế
No Comments

Trong bối cảnh kinh tế tư nhân ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển chung của đất nước, việc minh bạch và chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh không còn là lựa chọn mà là nhu cầu sống còn đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại Việt Nam. Đặc biệt, sau nhiều thay đổi lớn về chính sách thuế, phương pháp kê khai thuế đang trở thành xu hướng tất yếu cho kinh tế tư nhân chuẩn bị bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng.

Vì sao nên chuyển đổi sang nộp thuế theo phương pháp kê khai?

Việc chuyển từ phương pháp khoán sang kê khai không chỉ là yêu cầu của pháp luật, mà còn mang lại nhiều lợi thế thiết thực:

  • Nâng cao tính minh bạch và chuyên nghiệp: Doanh thu, chi phí được theo dõi sát, sổ sách rõ ràng, hóa đơn chứng từ đầy đủ, tạo nền móng vững chắc cho phát triển, kiểm soát rủi ro và mở rộng kinh doanh về sau.
  • Hạn chế rủi ro bị ấn định thuế: Hộ kinh doanh chủ động kê khai, chủ động xác định số thuế phải nộp, giảm nguy cơ bị cơ quan thuế áp đặt mức thuế không sát thực tế.
  • Dễ dàng vay vốn, huy động đầu tư: Sổ sách, số liệu minh bạch giúp các ngân hàng, tổ chức tín dụng tin cậy, dễ dàng phê duyệt các khoản vay, đầu tư.
  • Thúc đẩy chuyên nghiệp hóa, chuyển đổi thành doanh nghiệp: Sử dụng hóa đơn điện tử, quản lý dòng tiền qua tài khoản, chuẩn hóa quy trình – là những nền tảng để vươn lên thành doanh nghiệp lớn, tham gia chuỗi cung ứng, kinh doanh chính quy.
  • Có số liệu thực chất cho hoạch định chính sách: Mọi khoản thu, chi được ghi nhận thực tế, giúp Nhà nước cũng như bản thân hộ kinh doanh nhận diện cơ hội, hỗ trợ phát triển hiệu quả.

Việc chuyển đổi phương pháp nộp thuế là “tấm vé thông hành” giúp hộ kinh doanh từng bước hòa vào dòng chảy kinh doanh hiện đại, kết nối với các đối tác lớn, khẳng định vị thế trên thương trường.

Điều kiện và thủ tục chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

Quy định pháp lý và các mẫu tờ khai cần biết

Theo Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 01/6/2021 của Bộ Tài chính, hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán (gọi tắt là “hộ khoán”) hoàn toàn được quyền chuyển đổi sang phương pháp kê khai.

  • Sau khi chuyển đổi, hộ kinh doanh cần điều chỉnh, bổ sung tờ khai thuế khoán theo Mẫu 01/CNKD đi kèm Thông tư 40.
  • Trên tờ khai, hãy nhớ tích chọn mục “Hộ khoán chuyển đổi phương pháp tính thuế” để cơ quan thuế căn cứ điều chỉnh (giảm) mức thuế khoán cho thời gian chuyển đổi.
  • Thời hạn nộp: Chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày bắt đầu chuyển đổi phương pháp tính thuế.

Ngoài ra, các hộ kê khai cần thực hiện chế độ kế toán theo Thông tư số 88/2021/TT-BTC ngày 11/10/2021. Việc tuân thủ đúng quy định giúp dễ quản lý kinh doanh, tiết kiệm nguồn lực và sẵn sàng minh bạch với ngân hàng hoặc đối tác.

“Đừng để các quy định kế toán, thuế trở thành áp lực hay gánh nặng, mà hãy biến chúng thành động lực để doanh nghiệp nhỏ phát triển bền vững, từng bước nâng cao năng lực quản trị và uy tín trên thị trường.”

Các bước kê khai và nộp thuế theo phương pháp kê khai: Đầy đủ, dễ hiểu

1. Chuẩn bị hồ sơ khai thuế

Hồ sơ khai thuế đối với hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai quy định tại Phụ lục I Nghị định 126/2020/NĐ-CP gồm:

  • Tờ khai thuế theo Mẫu số 01/CNKD theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.
  • Phụ lục bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ (Mẫu số 01-2/BK-HĐKD) (nếu có hoặc theo yêu cầu, nếu xác định được doanh thu do cơ quan chức năng xác nhận thì có thể không cần nộp phụ lục này).

2. Hình thức, địa điểm nộp hồ sơ khai thuế

Lưu ý: Địa chỉ nộp hồ sơ là Đội Thuế quản lý trực tiếp nơi hộ kinh doanh hoạt động sản xuất, kinh doanh.

3. Thời hạn nộp tờ khai và nộp thuế

  • Nếu kê khai theo tháng: Chậm nhất là ngày 20 tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
  • Nếu kê khai theo quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu của quý tiếp theo liền kề quý phát sinh nghĩa vụ thuế.
  • Thời hạn nộp thuế: Chính là thời hạn nộp hồ sơ khai thuế; trường hợp kê khai bổ sung thì lấy mốc kỳ khai có sai sót.

Nếu mới chuyển đổi, hãy đặt lời nhắc hoặc đánh dấu lịch để tránh sai sót về hạn nộp hồ sơ, hạn nộp thuế – một trong những mẹo nhỏ giúp bạn giảm căng thẳng và quản lý hiệu quả hơn!

4. Hình thức nộp thuế tiện lợi, an toàn

Bí quyết: Ưu tiên các kênh điện tử giúp hạn chế rủi ro mất mát chứng từ, tiết kiệm thời gian và tra cứu lịch sử giao dịch dễ dàng.

5. Xử lý khi tạm ngừng kinh doanh

  • Báo với cơ quan thuế (theo Điều 91 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, Điều 4 Nghị định 126/2020/NĐ-CP, Điều 12 Thông tư 86/2024/TT-BTC).
  • Không phải nộp hồ sơ khai thuế trong thời gian tạm ngừng, trừ trường hợp tạm ngừng không trọn tháng/quý (tùy phương án kê khai).

Đừng quên: Tạm ngừng hoạt động cũng cần thông báo nhanh cho cơ quan thuế để tránh phát sinh nghĩa vụ không mong muốn!

Quy định, chính sách mới cần lưu ý năm 2025–2026

Bước chuẩn hóa quan trọng về hóa đơn điện tử và máy tính tiền

Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP (ban hành 20/3/2025), từ 1/6/2025:

  • Hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu từ 1 tỷ/năm trở lên PHẢI sử dụng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền.
  • Đây là chuẩn mực tiên tiến giúp chuẩn hóa quy trình, tăng tiện ích quản lý, giảm thiểu rủi ro về hóa đơn giả, hóa đơn không hợp lệ.

Việc bắt buộc hóa đơn điện tử và máy tính tiền là “cú hích” lớn, chuẩn bị cho một giai đoạn minh bạch hóa toàn diện, tiến tới bỏ dần thuế khoán, phổ cập phương pháp kê khai cho hộ và cá nhân kinh doanh.

Đặc biệt, theo Nghị quyết 198/2025/QH15, từ 1/1/2026, hầu hết các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ chuyển sang phương pháp kê khai. Việc chủ động sớm chuẩn bị về sổ sách, quy trình kế toán – thuế sẽ giúp hộ kinh doanh không bị bỡ ngỡ, chủ động nắm bắt cơ hội kinh doanh chính quy, tiếp cận chuỗi giá trị, tín dụng ngân hàng, và các gói hỗ trợ mới của Nhà nước.

  • Lưu ý: Hãy tập làm quen dần với hóa đơn điện tử, tối ưu quy trình quản lý bằng phần mềm, chủ động cập nhật các yêu cầu mới của pháp luật.

Một số quy định mới: Số định danh cá nhân, quản lý trên sàn thương mại điện tử, cảnh báo về chuyển khoản tiền mặt

  • Từ ngày 1/7/2025: Người nộp thuế sẽ dùng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế – tiện lợi, nhất quán, hỗ trợ liên thông dữ liệu quản lý.
  • Quản lý thuế trên thương mại điện tử: Nhà nước tăng cường kiểm soát, phối hợp cùng các nền tảng TMĐT, tạo bình đẳng, minh bạch cho hoạt động kinh doanh Online.
  • Khuyến cáo về thanh toán: Không khuyến khích nhận tiền mặt, ưu tiên chuyển khoản, khai báo đầy đủ để tránh rủi ro liên quan đến trốn thuế hoặc bị từ chối hóa đơn điện tử.
  • Đội hỗ trợ thường xuyên, kể cả ngày nghỉ: Bộ Tài chính, ngành thuế đã tổ chức các Tổ thường trực hỗ trợ triển khai hóa đơn điện tử, quản lý thuế sẵn sàng giải đáp và hướng dẫn hộ, cá nhân kinh doanh trong mọi tình huống.

“Những thay đổi về công nghệ, số hóa và minh bạch không nên là rào cản, mà chính là cơ hội giúp các hộ, cá nhân kinh doanh vững vàng hội nhập, từng bước trưởng thành.”

Tip nhỏ: Đừng chờ “nước đến chân mới nhảy” – hãy chủ động cập nhật pháp luật, thử nghiệm sổ sách điện tử/hóa đơn điện tử từ bây giờ để dễ dàng chuyển đổi khi pháp luật yêu cầu.

Các mẹo, bí quyết “sống khỏe” khi nộp thuế theo kê khai

  • Thường xuyên rà soát sổ sách, hóa đơn, chứng từ để đảm bảo mọi doanh thu, chi phí đều rõ ràng, đúng chuẩn mực – tránh “vừa mất thời gian xử lý vừa lo rủi ro pháp lý.”
  • Tận dụng phần mềm/quản lý số liệu miễn phí hoặc giá rẻ – hiện nay có khá nhiều ứng dụng, dịch vụ được hỗ trợ bởi các tổ chức như Hội Kế toán, các nhà cung cấp phần mềm nhỏ, tiện dụng.
  • Giao tiếp cởi mở với cán bộ thuế địa phương: Cơ quan thuế thường xuyên tổ chức tập huấn, đối thoại; hãy tích cực tham gia để giải đáp thắc mắc, cập nhật quy định mới.
  • Không “né” thuế bằng hình thức tiền mặt, không hóa đơn: Luật mới ngày càng siết chặt, chuyển khoản & hóa đơn điện tử vừa an toàn, vừa chuyên nghiệp, lại thuận tiện quản lý, kiểm tra.
  • Tham gia các câu lạc bộ doanh nghiệp nhỏ/nhóm chia sẻ kinh nghiệm kế toán: Vừa học hỏi thực tế, vừa xây dựng mạng lưới hợp tác, trao đổi thông tin.

Mẹo nhanh: Lập file excel đơn giản với vài cột “Ngày, Loại thu, Loại chi, Số tiền, Chứng từ” và cập nhật hàng ngày. Cuối tháng/quý chỉ cần tổng hợp – giảm nguy cơ sai sót, minh bạch trước thuế!

Các quy trình kê khai, nộp thuế ban đầu có thể gây bối rối, nhưng chỉ cần về lâu dài, khi đã quen dần bạn sẽ thấy mọi thứ rõ ràng, phát hiện được nhiều chi phí hợp lệ, kiểm soát dòng tiền tốt hơn và chuẩn bị sẵn sàng cho những cơ hội mới.

Làm thế nào để cập nhật thông tin, tránh lỡ thời hạn và “mất phúc lợi”?

Những năm gần đây, chính sách luôn thay đổi rất nhanh, việc nắm bắt kịp thời giúp hộ kinh doanh không bị động, giảm nguy cơ phạt chậm nộp hoặc bỏ lỡ gói ưu đãi hỗ trợ của Nhà nước. Bạn nên:

  • Đăng ký nhận thông báo mới từ cổng thông tin thuế (thuedientu.gdt.gov.vn), hoặc theo dõi trang web, Facebook chuyên ngành.
  • Tham gia các hội nhóm kế toán/doanh nghiệp/chương trình tập huấn miễn phí tại địa phương hoặc tham khảo trên báo chí chính thống.
  • Chủ động liên hệ các chuyên gia, dịch vụ tư vấn như Kế toán Thuế Online (KTO) để cập nhật hướng dẫn thực tế và nhận trợ giúp kịp thời nếu thấy vướng mắc.

Và đừng quên, luôn lưu trữ đầy đủ mọi hồ sơ, chứng từ, trao đổi bằng văn bản với cơ quan thuế, đối tác để thuận lợi đối chiếu về sau!

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ KTO tại website Kế toán Thuế Online và Facebook KTO để bảo vệ quyền lợi, tự tin kinh doanh và cùng nhau phát triển.

Cảm hứng cho hành trình phát triển bền vững

Mỗi bước tiến trong quản trị, minh bạch thu – chi, chủ động trình bày nghĩa vụ với Nhà nước không chỉ là “khoản phải làm” mà là lựa chọn mang lại cơ hội mở rộng, phát triển lâu dài cho từng cá nhân, hộ kinh doanh Việt Nam. Những thay đổi hôm nay có thể mang lại chút bỡ ngỡ, nhưng đó là hành trình hướng tới một nền kinh tế tư nhân hiện đại, năng động và vững vàng hơn trước sóng gió thị trường.

Chúc bạn và doanh nghiệp luôn vững tâm, chủ động cập nhật thông tin mới nhất, thực hiện đúng quy định, chọn lựa phương pháp chuẩn mực – để mỗi cá nhân, hộ kinh doanh Việt Nam đều trở thành mắt xích mạnh mẽ của nền kinh tế quốc gia!

Nguồn tham khảo và đọc thêm:

  • Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 1/6/2021 (Quy định về thuế GTGT, TNCN, kinh doanh đối với hộ, cá nhân kinh doanh).
  • Thông tư số 88/2021/TT-BTC ngày 11/10/2021 (Hướng dẫn chế độ kế toán cho hộ và cá nhân kinh doanh).
  • Nghị định số 70/2025/NĐ-CP về hóa đơn điện tử, máy tính tiền…
  • Nghị định số 126/2020/NĐ-CP về quản lý thuế.
  • Website Tổng cục Thuế: thuedientu.gdt.gov.vn
  • Kênh tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ cá thể: Kế toán Thuế Online (KTO)


Leave a Reply