Hội nhập quốc tế và quản trị rủi ro nâng tầm thị trường chứng khoán Việt Nam

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều cơ hội và thách thức mới cho cộng đồng doanh nghiệp cũng như các hộ kinh doanh. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nâng cao năng lực quản trị và chủ động nắm bắt những chuyển dịch của thị trường trở thành yếu tố then chốt cho sự phát triển ổn định, minh bạch và bền vững. Đặc biệt, các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ hay hộ kinh doanh cá thể càng cần phải cập nhật thường xuyên những chính sách, xu hướng mới và biết ứng dụng linh hoạt nhằm tận dụng tối đa các cơ hội do hội nhập mang lại.

Vai trò của hội nhập quốc tế trong phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam

Hội nhập quốc tế không chỉ là xu thế mà còn là động lực to lớn thúc đẩy thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và tiệm cận các chuẩn mực toàn cầu. Những năm gần đây, TTCK Việt Nam liên tục mở rộng quy mô, cải thiện chất lượng và từng bước xây dựng nền tảng pháp lý hiện đại, khẳng định vị thế trên bản đồ tài chính quốc tế.

Chính sách hội nhập ngày càng sâu rộng đã giúp TTCK Việt Nam kết nối mạnh mẽ với thị trường khu vực và quốc tế; đồng thời mở rộng thêm kênh huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp, góp phần lan tỏa các chuẩn mực quản trị, quản lý rủi ro tiên tiến vào môi trường kinh doanh nội địa.

• Tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn quốc tế: Doanh nghiệp có thêm nhiều lựa chọn đa dạng về nguồn vốn, phương án huy động vốn quy mô lớn thông qua phát hành chứng khoán ra nước ngoài.
• Mở rộng hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm: Các doanh nghiệp Việt Nam được tiếp cận công nghệ, bí quyết quản trị hiện đại từ các đối tác lớn trên thế giới, giúp nâng tầm năng lực cạnh tranh.
• Gia tăng uy tín, định vị thương hiệu: Việc niêm yết và phát hành chứng khoán ra quốc tế góp phần nâng cao thương hiệu, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư về triển vọng phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt.

Tìm hiểu về Chứng chỉ Lưu ký (Depository Receipt – DR)

Một trong những chủ đề nổi bật tại các hội thảo, chương trình đào tạo gần đây là chứng chỉ lưu ký – một công cụ mới đầy tiềm năng dành cho doanh nghiệp và nhà đầu tư Việt Nam.

Chứng chỉ lưu ký là gì?

Chứng chỉ lưu ký (DR) là một loại chứng khoán đại diện cho cổ phiếu của doanh nghiệp Việt Nam nhưng được niêm yết và giao dịch tại thị trường quốc tế (ví dụ: Singapore, Thái Lan…). Đây được xem như “tấm hộ chiếu” đưa thương hiệu và giá trị của doanh nghiệp Việt ra toàn cầu, mở rộng tầm ảnh hưởng và hấp dẫn dòng vốn ngoại.

• Cơ chế: Một tổ chức tài chính quốc tế sẽ sở hữu cổ phiếu thực tế của doanh nghiệp Việt, sau đó phát hành DR tại thị trường mục tiêu, giúp nhà đầu tư quốc tế có thể dễ dàng đầu tư mà không cần mở tài khoản tại thị trường Việt Nam.
• Lợi ích: Không chỉ mở rộng kênh huy động vốn mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt thu hút nhà đầu tư chiến lược, nâng cao chuẩn mực quản trị và minh bạch hóa hoạt động.
• Kinh nghiệm quốc tế: Mô hình DR đã được áp dụng ở nhiều quốc gia thành công như Mỹ, Singapore, Thái Lan – giúp các doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh, tiếp cận nguồn vốn toàn cầu.

“Chứng chỉ lưu ký giống như một nhịp cầu kết nối giữa doanh nghiệp Việt và cộng đồng đầu tư quốc tế, góp phần thúc đẩy hội nhập, nâng tầm thương hiệu doanh nghiệp trên thương trường toàn cầu.” – Nhận định của bà Bernice Tan, Phó Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Singapore (SGX).

Cơ sở pháp lý cho phát hành chứng chỉ lưu ký tại Việt Nam

• Luật Chứng khoán 2019: Đặt nền móng pháp lý cho hoạt động phát hành và niêm yết chứng khoán, trong đó có DR.
• Nghị định 155/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về điều kiện, thủ tục…
• Thông tư 119/2020/TT-BTC: Hướng dẫn và bổ sung về đăng ký, niêm yết và các quy trình liên quan đến DR.

Những văn bản này đã mở đường cho doanh nghiệp Việt chủ động chào bán chứng khoán ra nước ngoài, từng bước tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế về minh bạch, an toàn và hiệu quả giao dịch.

Đẩy mạnh phát triển sản phẩm – Cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt

Không chỉ đơn thuần là một sản phẩm đầu tư mới, chứng chỉ lưu ký còn là chìa khóa để doanh nghiệp Việt nam mở rộng thị trường, tối ưu hóa dòng vốn và nâng tầm phát triển. Hiện chứng chỉ lưu ký cổ phiếu Việt Nam đã có mặt tại Thái Lan, và sắp tới có thể sẽ niêm yết thêm ở Singapore – những trung tâm tài chính lớn của khu vực.

• Tiếp cận nhà đầu tư rộng lớn hơn: Khi niêm yết DR ở các sàn quốc tế, doanh nghiệp sẽ dễ dàng tiếp cận nhà đầu tư tổ chức, quỹ đầu tư quốc tế, từ đó nâng cao khả năng huy động vốn hiệu quả.
• Tăng tính thanh khoản: DR giúp kết nối dòng vốn giữa nhiều sàn giao dịch, gia tăng thanh khoản cho cả thị trường nội địa lẫn quốc tế.
• Cải thiện năng lực quản trị: Việc phát hành DR đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải nâng cao chuẩn mực minh bạch, quản trị rủi ro… từ đó chuyên nghiệp hóa hoạt động, nâng tầm hình ảnh.

Mẹo nhỏ dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh

• Tận dụng các chương trình tập huấn, hội thảo do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các sàn giao dịch quốc tế tổ chức để cập nhật kiến thức và kết nối hợp tác chiến lược.
• Chủ động rà soát hệ thống quản lý tài chính, bảo đảm minh bạch ngay từ đầu, chuẩn bị sẵn sàng điều kiện để hội nhập sâu, mở rộng nguồn vốn đầu tư.
• Ngay cả khi chưa đủ lớn để phát hành DR, doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn có thể hưởng lợi nhờ môi trường minh bạch, cạnh tranh cao và các sản phẩm đầu tư hiện đại lan tỏa vào hệ sinh thái nội địa.

“Hội nhập quốc tế đôi khi bắt đầu từ việc thay đổi tư duy, chủ động tiếp cận tri thức mới, sẵn sàng chuẩn bị cho những cơ hội lớn hơn trong tương lai.”

Quản trị rủi ro – Nền tảng phát triển bền vững cho công ty chứng khoán

Song hành với hội nhập và phát triển sản phẩm mới, quản trị rủi ro là “lá chắn” quan trọng bảo vệ các tổ chức, doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán khỏi những biến động bất ngờ. Ghi nhận từ các chương trình đào tạo do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phối hợp với các đối tác quốc tế như SGX tổ chức, quản trị rủi ro được xem là trọng tâm trong chiến lược phát triển bền vững.

• Nhận diện các loại rủi ro: Bao gồm rủi ro tài chính, rủi ro công nghệ, rủi ro thanh khoản, rủi ro tín dụng, rủi ro hoạt động…
• Xây dựng quy trình kiểm soát chủ động: Doanh nghiệp cần thiết lập khung pháp lý nội bộ, quy trình giám sát, đánh giá rủi ro thường xuyên để kịp thời phát hiện và ứng phó hiệu quả.
• Đào tạo đội ngũ chuyên trách: Nhân sự quản trị rủi ro phải có nền tảng kiến thức vững vàng về tài chính, chứng khoán, biết cách vận dụng kỹ năng, công cụ đối phó tình huống bất ngờ.
• Phối hợp quốc tế: Chủ động học hỏi và áp dụng những kinh nghiệm tiên tiến từ các thị trường phát triển, phối hợp với đối tác quốc tế xây dựng hệ thống phòng vệ vững chắc.

Bí quyết thực tiễn

Một số bí quyết đơn giản nhưng hiệu quả cho doanh nghiệp, đặc biệt là công ty chứng khoán vừa và nhỏ, hộ kinh doanh trong quản trị rủi ro:

• Luôn kiểm tra danh mục đầu tư, phân bổ đa dạng tài sản.
• Xây dựng kịch bản ứng phó rủi ro, diễn tập xử lý định kỳ.
• Lưu ý lập quỹ dự phòng tài chính, ưu tiên thanh khoản cao.
• Cập nhật liên tục thông tin thị trường, cảnh báo sớm nguy cơ.

Tip nhanh: Thiết lập hệ thống cảnh báo sớm qua email hoặc SMS cho các sự kiện bất thường trên thị trường là biện pháp “nhỏ mà có võ”, giúp doanh nghiệp chủ động hơn khi thị trường biến động.

Thúc đẩy niềm tin và nâng hạng thị trường – Cơ hội cho mọi thành phần

Thị trường chứng khoán Việt Nam không ngừng ghi nhận những dấu mốc tích cực: chỉ số VN-Index liên tục duy trì ở mức cao, số lượng tài khoản chứng khoán vượt xa mục tiêu, quy mô vốn hóa đạt gần 70% GDP năm 2024. Điều này tạo động lực lớn để Việt Nam phấn đấu nâng hạng thị trường từ “cận biên” lên “mới nổi” trong tương lai gần.

• Doanh nghiệp FDI: Được hưởng lợi lớn nhờ sự đồng bộ của hệ thống pháp lý, kênh vốn đa dạng hóa hơn, môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh công bằng.
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá thể: Cơ hội lan tỏa, tiếp cận chuẩn mực quản trị chuyên nghiệp; nâng năng lực tiếp cận vốn thông qua các công cụ đầu tư mới.

“Việt Nam đang trên lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán, và hành trình này cần sự đồng hành, hợp tác của toàn bộ cộng đồng doanh nghiệp – bất kể quy mô nào.”

Làm sao để tận dụng tốt xu thế hội nhập & nâng cao quản trị rủi ro?

Ngoài những lợi ích cụ thể, hội nhập và quản trị rủi ro đòi hỏi các doanh nghiệp phải chủ động thay đổi và nâng cấp mình mỗi ngày.

• Luôn cập nhật, theo dõi các văn bản pháp luật, hướng dẫn chuyên môn mới; chủ động liên hệ với các phòng chuyên môn Sở Giao dịch Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khi cần giải đáp thắc mắc.
• Đầu tư cho hệ thống phần mềm, công nghệ nhằm tối ưu hóa việc kiểm soát giao dịch, giảm thiểu rủi ro sai sót, gian lận.
• Xây dựng mạng lưới tư vấn, liên kết với các tổ chức, chuyên gia tư vấn tài chính – kế toán để luôn có định hướng đúng, sát thực tiễn và phù hợp với quy mô của mình.

Bạn đọc cũng có thể thường xuyên cập nhật các tin tức chính sách mới, kinh nghiệm quản trị tài chính và thuế trên website hoặc các kênh mạng xã hội của các đơn vị tư vấn như ConsultX để sẵn sàng nắm bắt cơ hội và giải đáp các vấn đề liên quan đến chứng khoán, đầu tư, quản lý rủi ro.

Hành trình hội nhập quốc tế và nâng cao năng lực quản trị không chỉ dành riêng cho các “ông lớn” mà bất kỳ doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ, hay hộ kinh doanh cá thể nào cũng có thể tham gia, tận dụng xu thế để phát triển vượt bậc. Hãy chủ động làm mới mình, không ngừng học hỏi, tận dụng mọi nguồn lực hỗ trợ để kiến tạo tương lai vững chãi – đó chính là chìa khóa giúp cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên mới.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX.

Nguồn tham khảo

• Báo điện tử Chính phủ Việt Nam
• Luật Chứng khoán 2019
• Nghị định số 155/2020/NĐ-CP
• Thông tư 119/2020/TT-BTC
• Thông tin, tài liệu các hội thảo và chương trình đào tạo do UBCKNN, SGX và VNX phối hợp tổ chức