Chuyển đổi số giáo dục và tác động đến doanh nghiệp tài chính kế toán thuế

Trong bối cảnh công nghệ bùng nổ, chuyển đổi số đã và đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của xã hội Việt Nam, từ kinh tế đến giáo dục, từ đời sống đến quản trị doanh nghiệp. Đặc biệt, lĩnh vực giáo dục – đào tạo được xem là “cánh cửa vàng” để kiến tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho tương lai số hóa. Nhưng làm thế nào để tận dụng tối đa các cơ hội mà chuyển đổi số mang lại, đồng thời đáp ứng các quy định, đề án của Chính phủ, vừa là thách thức vừa là động lực thúc đẩy đổi mới cho các doanh nghiệp, tổ chức giáo dục, các hộ kinh doanh cá thể và đặc biệt là các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.

Tại sao Đề án thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo lại quan trọng?

Với Quyết định số 131/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 25/01/2022, Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến năm 2030” đã trở thành kim chỉ nam cho hệ thống giáo dục quốc dân tăng tốc số hóa đồng bộ.

“Chuyển đổi số không chỉ là cuộc cách mạng công nghệ mà còn là cuộc cách mạng về tư duy – văn hóa quản lý và hợp tác trong phát triển nguồn nhân lực bền vững.”

Bên cạnh đó, doanh nghiệp vừa và nhỏ, FDI, các hộ kinh doanh cá thể vốn gặp nhiều rào cản trong tiếp cận công nghệ, nay càng cần quan sát sát sao những thay đổi trong chính sách để không bị bỏ lại phía sau.

Nội dung cốt lõi của Quyết định 131/QĐ-TTg về chuyển đổi số trong giáo dục

Những điểm nổi bật cần chú ý

• Mục tiêu tổng quát: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong toàn bộ hoạt động giáo dục, đồng thời đảm bảo chất lượng, hiệu quả và tính hội nhập quốc tế.
• Phạm vi đề án:
  • Áp dụng từ mầm non đến đại học, bao gồm giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục khác.
  • Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển của nền kinh tế số.
• Mục tiêu cụ thể:
  • Xây dựng và vận hành nền tảng số nhằm hỗ trợ quản trị, giảng dạy, học tập, kiểm tra đánh giá ở tất cả các cấp học.
  • Phát triển và chuẩn hóa dữ liệu giáo dục, đảm bảo liên thông trên toàn quốc.
  • Đào tạo, nâng cao năng lực số cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý và học sinh, sinh viên.

Một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

• Đẩy mạnh xây dựng kho học liệu số quốc gia, học liệu mở phục vụ cộng đồng.
• Phát triển hệ thống cổng thông tin, nền tảng giáo dục số an toàn, bảo mật dữ liệu cá nhân.
• Kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các ngành: giáo dục, lao động, bảo hiểm xã hội, doanh nghiệp…
• Đảm bảo hạ tầng CNTT đồng bộ, hiện đại và tiếp cận dễ dàng cho mọi đối tượng học tập.

Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nhỏ & hộ cá thể

Chuyển đổi số trong giáo dục không đơn thuần ảnh hưởng đến các trường học công lập, mà còn tác động mạnh – thậm chí là “bắt buộc” các đơn vị tư nhân, doanh nghiệp giáo dục, công ty FDI về dịch vụ đào tạo, doanh nghiệp vừa và nhỏ cung cấp giải pháp hoặc lao động nguồn nhân lực…

Cơ hội vượt trội

• Thúc đẩy đổi mới sáng tạo: Các giải pháp công nghệ mới trong dạy và học tạo ra thị trường rộng lớn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là FDI cung ứng sản phẩm, phần mềm quản trị, đào tạo nhân sự, kiểm định chất lượng, bảo mật dữ liệu số trên nền tảng Việt Nam.
• Mở rộng hợp tác quốc tế: Đề án là “giấy thông hành” để doanh nghiệp nước ngoài yên tâm đầu tư vào giáo dục Việt Nam, kết hợp chuyển giao công nghệ, tăng tính hội nhập.
• Chuẩn hóa quy trình quản lý, tài chính: Chuyển đổi số đồng nghĩa minh bạch hóa, chuẩn hóa dữ liệu, tạo thuận lợi cho kế toán – thuế, báo cáo, cũng như kiểm soát dòng tiền một cách hiệu quả hơn.

Không ít thách thức

• Chi phí đầu tư công nghệ ban đầu với doanh nghiệp nhỏ, hộ cá thể có thể không nhỏ, trong khi hiểu biết về các quy định mới còn hạn chế.
• Thiếu hụt nhân lực số: Đội ngũ giáo dục, quản trị – kinh doanh thiếu kỹ năng số hóa, dễ dẫn đến lúng túng khi triển khai thực tế.
• Rủi ro bảo mật – pháp lý: Dữ liệu số hóa đòi hỏi trách nhiệm bảo vệ thông tin cá nhân, đồng thời cần tuân thủ chặt chẽ các quy định nhà nước về chia sẻ thông tin, niêm yết kinh doanh, tài chính và thuế.

“Không dám thay đổi là đã tự đánh mất cơ hội tăng trưởng. Giá trị của chuyển đổi số nằm nhiều ở sự sẵn sàng thích ứng, không chỉ ở số tiền đầu tư phần mềm.”

Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để đồng hành cùng chuyển đổi số giáo dục?

1. Dõi sát các văn bản pháp luật, cập nhật thường xuyên

• Lưu ý các quyết định, nghị định, hướng dẫn triển khai, các thông tư hướng dẫn từng thời kỳ.
• Ưu tiên các nguồn uy tín như: Cổng thông tin điện tử Chính phủ, website Bộ Giáo dục & Đào tạo, các tổ chức tư vấn pháp lý, tài chính chuyên nghiệp.

---

Mẹo nhanh: Thiết lập chế độ theo dõi tự động (Google Alert hoặc các bản tin giấy phép, pháp lý) để không bỏ lỡ các thay đổi quan trọng, nhất là đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, hộ kinh doanh đang làm dịch vụ giáo dục.

2. Đánh giá năng lực số của tổ chức hoặc cá nhân

• Kiểm tra thực trạng ứng dụng công nghệ trong quản trị, giảng dạy, kế toán – tài chính.
• Tham khảo các chương trình đào tạo kỹ năng số từ các đơn vị, hiệp hội có uy tín để chuẩn bị nguồn nhân lực phù hợp.

3. Đầu tư, hợp tác chiến lược để tiết kiệm chi phí

• Mạnh dạn nghiên cứu, hợp tác với các đơn vị công nghệ trong nước; cân nhắc sử dụng dịch vụ đám mây, phần mềm quản trị chi phí thấp phù hợp quy mô doanh nghiệp nhỏ vừa, hộ cá thể.
• Tránh đầu tư dàn trải, nên ưu tiên các giải pháp có thể mở rộng dần theo nhu cầu và quy mô tăng trưởng.

4. Chủ động bảo vệ dữ liệu, tuân thủ pháp lý

• Lập quy trình quản lý thông tin cá nhân, nhất là dữ liệu học sinh, nhân viên.
• Tuân thủ các quy chế chia sẻ dữ liệu, bảo mật, tránh phát sinh vi phạm dẫn đến chế tài xử phạt không đáng có.

5. Linh hoạt nắm bắt các ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước

• Theo dõi các chương trình hỗ trợ về vốn, công nghệ thông tin, chuyển đổi số dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh, FDI…
• Tham gia các hội thảo, tọa đàm, diễn đàn chuyển đổi số nhằm kết nối, chia sẻ thông tin và rút ngắn quá trình học hỏi kinh nghiệm thực tế.

“Biết tận dụng chính sách ưu đãi và nguồn lực xã hội là chìa khóa giúp doanh nghiệp nhỏ không bị lạc hậu trong dòng chảy chuyển đổi số.”

Cách ứng dụng thực tế: Mẹo, kinh nghiệm & lưu ý đặc biệt

Lời khuyên từ góc nhìn tài chính, kế toán và thuế

• Ghi nhận chi phí đầu tư công nghệ đúng chuẩn. Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, hãy phân loại rõ ràng chi phí phần mềm, thiết bị, điện toán đám mây… để thuận lợi quyết toán, kê khai thuế.
• Đón đầu việc số hóa sổ sách kế toán, hóa đơn điện tử. Đây là xu thế bắt buộc, giảm chi phí giấy tờ, tăng độ minh bạch và thuận lợi cho báo cáo với cơ quan thuế.
• Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ với dữ liệu số. Quy định rõ ai được truy cập, ai nhập liệu, luân chuyển dữ liệu ra sao… sẽ hạn chế rủi ro thất thoát, lộ lọt thông tin.
• Nên chủ động học hỏi về các tiêu chuẩn bảo mật thông tin cá nhân, quy định về sở hữu trí tuệ, bản quyền số.

So sánh nhỏ: Doanh nghiệp truyền thống vs. doanh nghiệp chuyển đổi số giáo dục

	Doanh nghiệp truyền thống	Doanh nghiệp chuyển đổi số
Quản lý nhân sự	Thủ công, giấy tờ, chậm, khó kiểm soát	Hệ thống phần mềm, dễ liên thông, báo cáo realtime
Vuệc kiểm tra đánh giá	Cố hữu, tốn sức người, dễ sai sót	Chuẩn hóa dữ liệu, đánh giá tự động, khách quan
Kế toán – tài chính	Quản lý chắp vá, khó minh bạch	Hóa đơn điện tử, sổ sách số hóa, dễ kiểm toán, kê khai thuế
Bảo mật & pháp lý	Ít chú trọng bảo mật số, rủi ro pháp lý cao	Chủ động xây dựng chính sách bảo mật, giảm nguy cơ tranh chấp, xử phạt

Qua sự so sánh này, có thể thấy chuyển đổi số không phải là con đường dễ dàng, nhưng rõ ràng lợi ích về lâu dài là không thể phủ nhận.

Làm gì để không “tụt lại phía sau”?

• Luôn nắm bắt văn bản pháp luật mới. Luật chuyển đổi số, các nghị định hướng dẫn chuyển đổi số cho giáo dục, các quy định về bảo mật thông tin, về kế toán số… liên tục được Chính phủ cập nhật.
• Tham gia cộng đồng chuyển đổi số. Kết nối các doanh nghiệp đồng ngành, tham gia nhóm trao đổi, workshop, các diễn đàn doanh nghiệp nhỏ và vừa, các chương trình xúc tiến hỗ trợ chuyển đổi số của Nhà nước, hiệp hội.
• Chủ động sáng tạo, “việt hóa” các giải pháp. Chọn giải pháp chuyển đổi số phù hợp quy mô, dễ nâng cấp, không nhất thiết phải dùng “hàng ngoại”, tránh sự lệ thuộc mà vẫn đảm bảo hiệu quả đầu tư.
• Thường xuyên cập nhật thông tin với các chuyên gia tài chính, pháp lý, thuế uy tín để luôn đi đầu và không lạc hậu trước những quy định mới nhất của Nhà nước.

Nguồn lực, đối tác đồng hành giúp chuyển đổi số thành công

• Đội ngũ tư vấn chuyên môn, pháp lý và công nghệ giàu kinh nghiệm có thể giúp doanh nghiệp, hộ cá thể lựa chọn đúng giải pháp, tối ưu điểm mạnh nội tại, tránh rủi ro về sau.
• Kết nối với các tổ chức hỗ trợ, các chương trình nâng cao năng lực số, các hiệp hội chuyên ngành.
• Chủ động xây dựng lộ trình chuyển đổi số ngắn hạn – trung hạn – dài hạn, không chủ quan xem đây chỉ là một cuộc chơi nhất thời.

Nếu muốn cập nhật thông tin mới nhất về chuyển đổi số, các quy định tài chính, kế toán và thuế dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ cá thể, doanh nghiệp FDI, bạn nên thường xuyên theo dõi các bản tin chuyên ngành cũng như các website tư vấn uy tín.

Bạn cũng có thể tìm kiếm những tư vấn, cập nhật mới nhất về chuyển đổi số, pháp lý, tài chính từ đội ngũ chuyên gia của ConsultX hoặc tìm hiểu thêm trên ConsultX và Facebook ConsultX. Việc theo sát diễn biến, chủ động nắm bắt sẽ giúp bạn chủ động hơn nhiều so với thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay.

Lời nhắn nhủ dành cho các doanh nghiệp, đơn vị giáo dục nhỏ và vừa!

Chuyển đổi số và chủ trương ứng dụng công nghệ thông tin, như được thể hiện rõ trong Đề án của Chính phủ, không chỉ mở ra những cơ hội tăng trưởng vượt trội cho cả tổ chức lớn nhỏ mà còn đặt ra yêu cầu về sự chủ động, sáng tạo và tuân thủ quy định pháp luật. Dù bạn là một chủ hộ kinh doanh cá thể, lãnh đạo doanh nghiệp nhỏ, startup hay doanh nghiệp FDI đã có mặt lâu năm tại Việt Nam, thì việc hòa mình vào dòng chảy chuyển đổi số sẽ đem lại rất nhiều giá trị bền vững cho tài chính, quản trị và phát triển lâu dài.

Hãy đồng hành cùng nhau, cập nhật kiến thức – chia sẻ kinh nghiệm, chủ động cùng nhau học hỏi và sáng tạo để mỗi bước chuyển đổi số của bạn đều vững chắc, hiệu quả. Đừng ngại đặt câu hỏi hay tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia uy tín – không ai thành công một mình trong hành trình mới này!

Nguồn tham khảo

• Quyết định số 131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (2022)
• Cổng Thông tin điện tử Chính phủ (https://chinhphu.vn)
• Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam (https://moet.gov.vn)
• Các chuyên gia tài chính, kế toán, và chuyển đổi số của ConsultX