EVFTA mở cánh cửa vàng cho doanh nghiệp Việt vươn ra thị trường EU

Không còn là viễn cảnh xa vời, giờ đây tốc độ hội nhập của kinh tế Việt Nam đang chạm đến những cột mốc ấn tượng nhờ dòng chảy mạnh mẽ của thương mại quốc tế. Trong đó, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, nổi bật là EVFTA, đang mở ra một “cánh cổng vàng” cho doanh nghiệp Việt bứt phá. Thành công này đã mang lại một làn gió mới, tạo niềm tin vững chắc rằng: chỉ cần biết nắm bắt cơ hội và hiểu rõ các quy định, cộng đồng doanh nghiệp – dù là doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ hay hộ kinh doanh cá thể – đều có thể “vươn ra biển lớn” một cách bền vững và tự tin.

EVFTA & Bức Tranh Tăng Trưởng Ngoạn Mục Của Thương Mại Việt Nam – Châu Âu

Kể từ thời điểm chính thức có hiệu lực vào ngày 1/8/2020, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đã thực sự tạo ra cú hích lớn cho kinh tế Việt Nam. Không chỉ tác động lên những con số ấn tượng, hiệp định này còn góp phần vào quá trình hội nhập tiêu chuẩn quốc tế trong nhiều lĩnh vực kinh doanh.

• Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – EU đạt gần 300 tỷ USD trong vòng chưa đầy 5 năm trở lại đây, chiếm xấp xỉ 40% tổng giá trị giao thương từ năm 1995 đến nay.
• Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn nhất của EU tại ASEAN, và đứng thứ 16 trên toàn cầu.
• Các sản phẩm xuất khẩu chủ lực gồm điện tử, dệt may, nội thất, nông sản xanh; ngược lại EU cung cấp máy móc công nghệ cao, dược phẩm, phương tiện vận tải và công nghệ xanh.
• Cắt giảm hơn 70% thuế quan ngay lập tức, lộ trình tiến tới dỡ bỏ 99% thuế trong tương lai gần.

“EVFTA là bệ phóng giá trị hàng trăm tỷ đô cho doanh nghiệp Việt, là biểu tượng niềm tin và hợp tác thúc đẩy tăng trưởng bền vững.”

Tác động Chuỗi Giá Trị và Cơ Hội Dành Cho Doanh Nghiệp Việt

Kết quả to lớn của EVFTA không chỉ thể hiện ở con số kim ngạch, mà còn tác động sâu rộng lên mọi thành phần kinh tế. Hiệp định này giúp doanh nghiệp từng bước tiếp cận tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc tế; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp FDI mở rộng đầu tư, các doanh nghiệp trong nước thâm nhập thị trường nước ngoài, và cả hộ kinh doanh cá thể nâng tầm sản phẩm xuất khẩu.

• Mở rộng quyền tiếp cận thị trường: Việt Nam ngày càng hấp dẫn doanh nghiệp EU nhờ thị trường lớn, dân số trẻ và hệ sinh thái FDI phát triển nhanh.
• Tăng cường bảo hộ sở hữu trí tuệ: Đây là nền tảng cho các sản phẩm sáng tạo, nông sản đặc sản, thương hiệu vùng miền phát triển bền vững.
• Đẩy mạnh minh bạch hóa quy định: Giảm thiểu rủi ro hành chính, tạo môi trường kinh doanh hiện đại, chuẩn hóa giao dịch.
• Cắt giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu: Hiệu quả rõ rệt khi nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đang tận dụng mức thuế ưu đãi vượt trội.

Bước Chuyển Mình & Những Cơ Hội Cụ Thể Khi Thực Thi EVFTA

Kinh Nghiệm & Bài Học Thành Công Đến Từ Các Doanh Nghiệp

Dữ liệu khảo sát mới nhất từ EuroCham cho thấy:

• 98,2% doanh nghiệp đã hiểu về EVFTA ở mức đáng kể.
• 66% doanh nghiệp tham gia khảo sát đang giao thương tích cực giữa EU và Việt Nam.
• Tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá cắt giảm thuế quan là lợi thế then chốt tăng mạnh từ 29% lên 61% chỉ sau một năm.
• Một số doanh nghiệp xác định rõ tăng lợi nhuận ròng nhờ EVFTA – trung bình 8,7%, thậm chí có doanh nghiệp đạt tới 25%.

Bí quyết: Các doanh nghiệp thành công không chỉ chú ý đến giá bán, mà còn ưu tiên minh bạch hồ sơ, cập nhật giấy tờ đúng chuẩn, đào tạo nhân sự về quy tắc xuất xứ, và ứng dụng quy trình kiểm soát chất lượng hiện đại.

“Không chỉ các tập đoàn lớn hưởng lợi từ EVFTA – các doanh nghiệp nhỏ, vừa và thậm chí cả hộ kinh doanh cá thể đang ngày càng chủ động khai thác ưu đãi, nâng tầm vị thế xuất khẩu của mình.”

Bạn là công ty FDI? EVFTA cho phép bạn đầu tư hiệu quả hơn vào Việt Nam, tận dụng chính sách ưu đãi về công nghệ, môi trường, hợp tác công – tư.

Bạn là doanh nghiệp nhỏ hoặc hộ cá thể? EVFTA giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, mở ra các kênh phân phối mới, tiếp cận đối tác quốc tế và nâng cao chuẩn sản phẩm/dịch vụ.

Những Thách Thức & “Nút Thắt” Cần Chủ Động Ứng Phó

Cơ Chế Thực Thi – Rào Cản Và Lời Khuyên Thực Tế

Dù được đánh giá rất cao, EVFTA vẫn không tránh khỏi các vướng mắc trong khâu thực thi. Khảo sát EuroCham nêu rõ một số vấn đề nổi bật:

• 37% doanh nghiệp thường xuyên gặp chênh lệch định giá hải quan, khiến phát sinh chi phí ngoài dự kiến.
• Một số quy định còn thiếu rõ ràng, thực thi thiếu đồng bộ và nhất quán, làm giảm hiệu quả tận dụng ưu đãi thuế quan.
• Quy tắc xuất xứ là thử thách lớn nhất cho các doanh nghiệp muốn hưởng trọn vẹn ưu đãi.

“Sự mơ hồ về xuất xứ – nhất là khi nhập khẩu nguyên liệu để tái xuất – đòi hỏi doanh nghiệp phải cực kỳ cẩn thận và chủ động cập nhật quy định…” – Nhận định của ông Jean-Jacques Bouflet, Phó Chủ tịch EuroCham.

Bí Quyết Vượt Qua Rào Cản: Ghi Nhớ “Quy Tắc Vàng”

• Chủ động cập nhật quy định mới nhất: Theo dõi sát các hướng dẫn về mã HS, kiểm tra chéo thông tin từ cơ quan hải quan.
• Chuẩn hóa hồ sơ xuất xứ (C/O): Đảm bảo chính xác từng thông tin khi xin cấp C/O, tuyệt đối không để sai sót nhỏ gây mất ưu đãi.
• Đầu tư công nghệ số hóa quy trình: Ứng dụng phần mềm quản lý xuất nhập khẩu, lưu trữ tự động, kết nối dữ liệu với cổng thông tin điện tử quốc gia.
• Xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên trách: Đào tạo bài bản về xuất nhập khẩu, quản lý hợp đồng thương mại quốc tế, ngoại ngữ chuyên ngành.
• Sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp: Khi có tình huống mập mờ, hãy chủ động hợp tác với các công ty tư vấn hoặc các hiệp hội ngành hàng.

Tip nhanh: Kiểm tra ngay “Quy tắc xuất xứ” theo từng mã sản phẩm, tra cứu miễn phí trên hệ thống điện tử của Bộ Công Thương hoặc qua hotline chuyên ngành để nhận hướng dẫn chính xác.

Chuyển Đổi Số & Định Danh – Đòn Bẩy Cho Quản Trị Thông Minh

Không chỉ giới hạn ở ưu đãi thuế quan, thực thi EVFTA kéo theo đòi hỏi chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh và quản lý doanh nghiệp. Việt Nam hiện đã đẩy mạnh thực hiện:

• Công nhận Giấy chứng nhận xuất xứ điện tử, sử dụng hệ thống tự động kết nối với cổng EU.
• Định danh doanh nghiệp thông qua ứng dụng điện tử quốc gia VNeID, giảm thời gian xác thực và rút ngắn khâu phê duyệt.
• Công bố Chỉ số FTA giúp doanh nghiệp tra cứu, đối chiếu mức ưu đãi, lịch giảm thuế rõ ràng từng mặt hàng.

Đây là tín hiệu mạnh cho thấy nhà nước, cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp đang “đồng lòng” hiện đại hóa, minh bạch hóa dòng chảy thương mại – tạo môi trường minh bạch và chuyên nghiệp cho mọi thành phần kinh tế.

So Sánh Nhanh: Doanh Nghiệp Điện Tử – Nông Sản – May Mặc Đón Lợi Thế Ra Sao?

• Điện tử: Thường dễ dàng đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ, tận dụng thuế ưu đãi nhanh nhờ phần lớn nguyên liệu nhập khẩu từ khu vực được chấp nhận quy tắc cộng gộp.
• Nông sản, thực phẩm: Cần đặc biệt lưu ý truy xuất vùng trồng, áp dụng chuẩn chất lượng EU, vì rào cản kỹ thuật rất cao.
• May mặc, da giày: Dư địa còn lớn nếu chủ động xây dựng chuỗi cung ứng “từ sợi trở đi”, nhằm đạt tiêu chuẩn xuất xứ và đầu tư nhà máy thân thiện môi trường.

“Chìa khóa thành công là xác định sản phẩm chủ lực, chuẩn hóa quy trình xuất khẩu và vững tin bước vào thị trường châu Âu bằng sự chuyên nghiệp – sáng tạo – tuân thủ.”

Lời Khuyên Thực Tiễn: Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ, FDI, Hộ Kinh Doanh Nên Làm Gì?

Hành Động Đúng, Chủ Động Vượt Lên

• Thường xuyên cập nhật các chính sách mới: Không chỉ dựa vào nguồn tin quen thuộc, bạn hãy chủ động theo dõi các website của Bộ Công Thương, Cục Xuất nhập khẩu, và các tổ chức tư vấn chuyên nghiệp… để không bỏ lỡ lợi ích nào dù nhỏ nhất.
• Lập kế hoạch xuất khẩu thông minh: Ưu tiên mặt hàng có “ưu thế xuất xứ”, xây dựng kịch bản xử lý tình huống gặp khó về giấy tờ hải quan.
• Mở rộng mạng lưới đối tác – học hỏi lẫn nhau: Tham gia cộng đồng hiệp hội ngành nghề, nhóm xuất khẩu, hội thảo đào tạo ngắn hạn giúp bạn không đơn độc khi vướng mắc thực tiễn.
• Đảm bảo tính minh bạch và chuẩn hóa hồ sơ: Chỉ một sai sót nhỏ về giấy tờ, định danh, mã HS cũng có thể khiến mất ưu đãi thuế, tạm ngưng thông quan hàng loạt lô hàng.
• Khuyến khích sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp: Đặc biệt là với doanh nghiệp nhỏ hoặc hộ kinh doanh chưa quen môi trường quốc tế – đây là “khoản đầu tư nhỏ cho lợi ích lớn” về sau.

Mẹo nhỏ: Bạn có thể thiết lập nhắc nhở định kỳ (trên điện thoại hoặc hệ thống ERP) về hạn cập nhật quy định EVFTA, hạn nộp chứng từ… để không bỏ lỡ bất kỳ thay đổi quan trọng nào!

Truyền Cảm Hứng: Hội Nhập Chủ Động – Vững Bước ‘Về Đích’

Hành trình hội nhập chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng EVFTA đã chứng minh: thách thức cũng chính là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu. Đằng sau những con số ấn tượng về xuất khẩu, tăng trưởng lợi nhuận – là những câu chuyện kiên cường vượt qua rào cản, bền bỉ đổi mới quy trình, tận dụng công nghệ mới và không ngừng nâng cao tiêu chuẩn quản trị hiện đại.

Dẫu còn nhiều điểm nghẽn về thủ tục, thách thức định nghĩa “xuất xứ hàng hóa”, nhưng với tinh thần chủ động cập nhật, minh bạch hóa, kết nối cộng đồng chuyên nghiệp và khai thác nguồn lực chuyển đổi số, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp FDI và cả hộ kinh doanh tại Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng triệt để các lợi thế mà EVFTA mang lại.

Điều quan trọng nhất, hãy luôn giữ sự chủ động, minh bạch và đoàn kết trên con đường hội nhập. Mọi khó khăn sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn nếu bạn đồng hành cùng những người giàu kinh nghiệm, không ngừng học hỏi, mở rộng mạng lưới và cập nhật xu hướng mới.

Đừng quên, thành công được xây dựng từ những bước đi vững chắc nhất ngay hôm nay. Bạn – chính là người sẽ viết tiếp câu chuyện bứt phá, hội nhập và thành công rực rỡ cho doanh nghiệp Việt!

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX để nhận được nhiều kiến thức cập nhật, chia sẻ thực tiễn và hỗ trợ đắc lực cho hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu của mình.

Nguồn tham khảo

• EuroCham Vietnam: Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II/2025
• Báo cáo kinh tế Đô thị 2025
• Cổng thông tin Bộ Công Thương
• Tổng cục Thống kê Việt Nam 2025
• TTWTO VCCI