Phát triển bền vững và chuyển đổi số ngành tài chính cho doanh nghiệp Việt

Trong thời đại hội nhập kinh tế toàn cầu, mỗi quyết định, mỗi bước đi của doanh nghiệp đều đóng vai trò quyết định đến sự phát triển bền vững không chỉ của chính bản thân tổ chức, mà còn ảnh hưởng tới xã hội và cả môi trường. Hành trình chuyển đổi số, áp dụng công nghệ mới, khai thác và huy động các nguồn lực tài chính hiệu quả, cùng những chiến lược quản trị thông minh đang đặt ra cho các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp FDI và hộ kinh doanh cá thể, vô vàn cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhìn lại các chuyển động lớn của ngành tài chính, ngân hàng thời gian qua, phân tích sâu các xu hướng và chính sách nổi bật; đồng thời chia sẻ một số bí quyết, kinh nghiệm thực tiễn để mỗi doanh nghiệp phát huy tối đa tiềm năng, nắm bắt cơ hội phát triển bền vững, an toàn, minh bạch trong môi trường kinh tế hiện đại.

1. Phát triển bền vững và vai trò mới của ngành Ngân hàng đối với doanh nghiệp

Những năm gần đây, phát triển bền vững trở thành một yêu cầu tất yếu với mỗi tổ chức. Câu chuyện không còn dừng lại ở lợi nhuận trước mắt, mà còn là hiệu quả sử dụng nguồn lực, trách nhiệm với môi trường và xã hội, cũng như khả năng thích ứng với các biến động toàn cầu.

“Thực hiện phát triển bền vững giúp doanh nghiệp tăng khả năng tiếp cận vốn, nâng cao uy tín trên thị trường và tạo dựng nền tảng tăng trưởng dài hạn.” – Nhận định từ nhiều chuyên gia ConsultX.

Báo cáo phát triển bền vững: Chuẩn mực quốc tế và xu thế tại Việt Nam

• Nhiều tập đoàn lớn trên thế giới, trong đó có các thành viên G20 và OECD, đã đồng loạt thực hiện báo cáo phát triển bền vững (ESG report), đáp ứng chuẩn mực quốc tế và yêu cầu của các nhà đầu tư toàn cầu.
• Ở Việt Nam, các doanh nghiệp đã bắt đầu chú trọng xây dựng và công bố báo cáo phát triển bền vững, đặc biệt các ngân hàng thương mại lớn.
• Báo cáo này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao vị thế, mà còn là tiêu chí quan trọng khi vay vốn ngân hàng, thu hút đầu tư và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Lời khuyên thực tế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh

• Từng bước chuẩn hóa nghiệp vụ quản trị môi trường – xã hội, dù chỉ từ những hành động nhỏ (quản lý rác thải, tiết kiệm điện, bảo đảm điều kiện lao động an toàn…)
• Chủ động tìm hiểu các mẫu báo cáo phát triển bền vững của các doanh nghiệp đầu ngành để học hỏi.
• Đưa khía cạnh ESG vào kế hoạch đầu tư, vận hành và phân tích rủi ro.

2. Chuyển đổi số trong ngành ngân hàng – Dẫn dắt doanh nghiệp đến thành công

Bối cảnh chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam đã và đang mở ra hàng loạt tiện ích, giải pháp quản trị vượt trội cho doanh nghiệp và người kinh doanh, từ cá nhân hóa dịch vụ đến quy trình giao dịch thông minh, chính xác hơn bao giờ hết.

Từ xác thực sinh trắc học đến tự động hóa quy trình

• 100% hồ sơ khách hàng (cá nhân, tổ chức mở tài khoản thanh toán) tại các ngân hàng đã được hoàn thiện xác minh, đối chiếu dữ liệu nhờ ứng dụng công nghệ số, nâng cao mức độ an toàn trong giao dịch.
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp FDI, hộ cá thể có thể dễ dàng mở tài khoản, chuyển khoản, thanh toán, đối soát giao dịch mọi lúc, mọi nơi – nhanh gọn, minh bạch hơn trước.

“Chuyển đổi số giúp giảm triệt để chi phí vận hành, ngăn ngừa rủi ro gian lận tài chính và tạo lợi thế cạnh tranh thực sự trong thời đại kinh doanh toàn cầu.”

• Trí tuệ nhân tạo (AI) được các ngân hàng ứng dụng mạnh mẽ để phân tích nhu cầu khách hàng, cá nhân hóa ưu đãi tín dụng, tăng sức cạnh tranh sản phẩm, xử lý và phát hiện thông tin sai lệch, giả mạo trong môi trường số.

Mẹo nhỏ thực tiễn

• Thường xuyên cập nhật thông tin, xác minh bảo mật với ngân hàng để đề phòng rủi ro lừa đảo tài chính.
• Tận dụng các ứng dụng ngân hàng số, tiền gửi điện tử, ví điện tử để kiểm soát dòng tiền hiệu quả, minh bạch hóa các khoản thu, chi.

3. Thị trường tín dụng xanh – Xu thế không thể đảo ngược

Tín dụng xanh đang nổi lên như một “chiếc chìa khóa vàng” giúp doanh nghiệp tiếp cận những dòng vốn ưu đãi, thực hiện các dự án thân thiện với môi trường, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.

Lợi ích khi doanh nghiệp tiếp cận tín dụng xanh

• Lãi suất vay ưu đãi hơn so với tín dụng truyền thống.
• Tăng khả năng trúng thầu các dự án quốc tế, mở rộng hợp tác với các đối tác nước ngoài.
• Được hỗ trợ các chương trình đào tạo, tập huấn chuyên sâu về đánh giá, quản trị rủi ro môi trường.

Lưu ý: Để tiếp cận tín dụng xanh, doanh nghiệp cần xây dựng và vận hành các dự án có yếu tố bảo vệ môi trường (năng lượng tái tạo, sản xuất sạch hơn, tiết kiệm nước, giảm phát thải nhà kính, v.v).

“Tín dụng xanh không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí vốn, mà còn là bước đệm để nâng cấp thương hiệu trong chuỗi giá trị bền vững.”

Bí quyết tăng khả năng tiếp cận tín dụng xanh:

• Chủ động hợp tác với ngân hàng, đề xuất ý tưởng dự án xanh cụ thể, minh bạch về nguồn vốn sử dụng.
• Chuẩn bị hồ sơ pháp lý, chứng nhận, báo cáo đánh giá tác động môi trường rõ ràng, đầy đủ.
• “Mách nhỏ”: Đừng ngần ngại trao đổi với các tổ chức tư vấn tài chính, như đội ngũ ConsultX, để được hướng dẫn từng bước xây dựng hồ sơ, lập dự án đúng chuẩn.

4. Đa dạng hóa nguồn vốn, phòng tránh tín dụng đen – Doanh nghiệp không nên bỏ qua

Nhiều hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp nhỏ vẫn nhiều lần chủ quan, chỉ tìm đến vốn từ ngân hàng truyền thống hoặc thậm chí vay nóng, tín dụng đen khi gặp khó khăn tài chính. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn về pháp lý, lãi suất “cắt cổ” và gia tăng áp lực trả nợ.

Giải pháp tiếp cận vốn an toàn, bền vững

• Lựa chọn vay vốn từ tổ chức tài chính vi mô nếu không đủ điều kiện vay ngân hàng, thủ tục nhanh gọn, có tư vấn đi kèm và lãi suất hợp lý hơn tín dụng đen.
• Chủ động xây dựng hồ sơ tín dụng minh bạch, lập kế hoạch kinh doanh rõ ràng, thường xuyên cập nhật dữ liệu doanh thu, lợi nhuận – đây sẽ là “điểm cộng” cực lớn khi xét duyệt hồ sơ đối với các bên cho vay uy tín.
• Tận dụng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của chính phủ, quỹ bảo lãnh tín dụng dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

“Hãy nhớ: Một khoản vốn ‘chậm mà chắc’ với minh bạch pháp lý, lãi suất hợp lý sẽ bền vững hơn rất nhiều so với tiền nóng, tín dụng đen tạm thời mà đầy rủi ro.”

5. Thị trường tài sản số, tài sản trí tuệ & pháp lý liên quan – Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Dưới tác động của chuyển đổi số, tài sản số (digital assets) và tài sản trí tuệ (IP assets) ngày càng đóng vai trò quan trọng trong định giá doanh nghiệp, thương mại hóa thương hiệu và huy động vốn.

• Chứng khoán hóa tài sản trí tuệ, ví dụ bản quyền, phát minh, thương hiệu,… giúp doanh nghiệp “mở khóa” nguồn vốn dự phòng vô cùng giá trị nhờ các hình thức phát hành trái phiếu, hợp tác đầu tư.
• Tuy nhiên, Việt Nam cần tiếp tục xây dựng khung pháp lý để bảo vệ quyền lợi chủ sở hữu tài sản số, phòng ngừa các hành vi vi phạm, gian lận, rửa tiền tài sản số.

Mẹo nhỏ áp dụng thực tiễn

• Chủ động đăng ký, bảo hộ nhãn hiệu, sáng chế, bản quyền tác phẩm tại Cục Sở hữu trí tuệ ngay từ đầu.
• Tham khảo các mô hình quốc tế về chứng khoán hóa tài sản trí tuệ, khai thác giá trị thương hiệu để kêu gọi vốn hiệu quả.
• Lưu trữ lịch sử trị giá tài sản số rõ ràng, sẵn sàng hợp tác kiểm toán, pháp lý khi cần vốn đầu tư hoặc đấu giá, chuyển nhượng.

“Thành công của doanh nghiệp thời đại số không chỉ nhờ vốn hữu hình, mà còn được quyết định bởi khả năng ‘khai phá’ các loại tài sản trí tuệ và công nghệ hiện đại.”

6. Sự thay đổi trong chính sách pháp lý, tổ chức quản trị ngân hàng – Gợi ý chiến lược cho doanh nghiệp FDI & SMEs

Các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang liên tục nâng cấp cấu trúc quản trị, ứng dụng các tiêu chuẩn quốc tế vào hệ thống quản lý rủi ro, bảo đảm quyền lợi cổ đông và sự minh bạch của hệ thống tài chính.

• Hiệp ước vốn Basel III được khuyến nghị áp dụng giúp tăng cường năng lực chống chịu rủi ro, bảo vệ hệ thống tài chính vững mạnh trong biến động toàn cầu.
• Thông tư, nghị định mới về an toàn vốn, tổ chức lại các ngân hàng, điều kiện phát hành/thu hồi giấy phép sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận vốn, lãi suất và các dịch vụ tài chính doanh nghiệp.

Mẹo lựa chọn ngân hàng giao dịch tài chính

• Ưu tiên các ngân hàng có chính sách minh bạch, cam kết thực hiện chuẩn quốc tế (Basel III, tiêu chuẩn ESG…)
• Chủ động cập nhật thông tin pháp luật mới, chủ động hỏi ngân hàng về các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ, FDI.

“Chỉ những doanh nghiệp – kể cả SMEs và hộ kinh doanh cá thể – luôn chủ động cập nhật, chuyển mình theo xu hướng quản trị, pháp lý mới mới có thể phát triển bền vững và an toàn trong môi trường toàn cầu.”

7. Thanh toán số, QR xuyên biên giới – Nền tảng giao thương và quản trị hiện đại

Sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống thanh toán số, đặc biệt là thanh toán QR xuyên biên giới, không chỉ thúc đẩy tăng trưởng thương mại quốc tế mà còn mở rộng hệ sinh thái tài chính số, hỗ trợ doanh nghiệp vươn xa thị trường quốc tế.

• Thanh toán QR giúp giảm thiểu rủi ro tín dụng, tiết kiệm chi phí giao dịch và tạo sự minh bạch, dễ truy soát cho cả doanh nghiệp và khách hàng.
• Điều này đã, đang được nhiều nước ASEAN triển khai mạnh mẽ, và Việt Nam cũng đang là điểm đến nổi bật cho các mô hình thanh toán tài chính xuyên quốc gia.

Bí quyết triển khai thanh toán QR xuyên biên giới

• Lựa chọn đối tác ngân hàng, ví điện tử có liên kết với hệ thống thanh toán quốc tế.
• Huấn luyện nhân viên bán hàng/thu ngân thực hành các thao tác thanh toán QR cho khách nước ngoài.
• Thường xuyên kiểm tra tính bảo mật tài khoản, cập nhật phần mềm, rà soát giao dịch để phòng ngừa rủi ro bị xâm nhập, gian lận.

“Thanh toán số hiệu quả không những giúp mã hóa uy tín thương hiệu của bạn, mà còn là công cụ quản trị dòng tiền minh bạch, tạo thuận lợi cho công tác kiểm toán và tuân thủ pháp lý.”

8. Nhìn nhận các chỉ số kinh tế – tài chính mới nhất và ứng dụng vào hoạt động doanh nghiệp

Việt Nam năm 2025 đứng trước nhiều kỳ vọng lớn: tăng trưởng GDP mục tiêu 8,3–8,5%, song hành với yêu cầu kiểm soát rủi ro và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực. Các chính sách tài khoá nới lỏng, đầu tư công, lãi suất hỗ trợ đang kích thích tăng trưởng, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức trong kiểm soát nợ và lạm phát.

Chỉ số lãi suất và tỷ giá: Ứng dụng thực tiễn cho doanh nghiệp

• Theo dõi diễn biến lãi suất cho vay, lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng, lựa chọn thời điểm vay vốn/đầu tư hiệu quả tối ưu.
• Chủ động tham khảo tỷ giá ngoại tệ khi nhập khẩu, xuất khẩu để dự trù chi phí, tránh rủi ro biến động tỷ giá bất ngờ.
• Bên cạnh đó, việc cập nhật báo cáo phân tích triển vọng kinh tế, cảnh báo rủi ro thị trường sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra kế hoạch hoạt động linh hoạt, chủ động ứng biến khi môi trường thay đổi.

“Thành công trong kinh doanh chính là sự nhạy cảm trước mỗi chuyển đổi của thị trường, của chính sách, và biến các con số thành sức mạnh thực tiễn.”

9. Thúc đẩy truyền thông nội bộ và quản trị chiến lược – hiệu quả cho doanh nghiệp ngành dịch vụ, tài chính

Trong thời đại công nghệ 4.0, truyền thông nội bộ không còn là khái niệm xa lạ. Đầu tư đúng vào truyền thông nội bộ giúp doanh nghiệp kết nối con người, đặt nền móng văn hóa tổ chức, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và xây dựng niềm tin – một yếu tố sống còn trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, dịch vụ khách hàng.

• Ứng dụng các nền tảng số (email, zalo, MS Teams, Workplace by Facebook,…) để kết nối thông tin hai chiều giữa lãnh đạo và nhân viên, giảm thiểu rủi ro “tam sao thất bản”.
• Lồng ghép đào tạo phát triển kỹ năng, cập nhật chính sách pháp lý, thông tin thị trường vào các bản tin nội bộ, tránh bị động trước thay đổi.

“Một tổ chức phát triển bền vững luôn bắt đầu từ sự đồng lòng, thống nhất định hướng của từng thành viên.”

10. Tăng cường hợp tác công – tư và đổi mới sáng tạo trong dịch vụ tài chính

Hợp tác công – tư, đổi mới số ở lĩnh vực tài chính/ngân hàng đang được các quốc gia phát triển và ASEAN đẩy mạnh, tạo nền tảng cho doanh nghiệp vừa, nhỏ, FDI tiếp cận vốn, dịch vụ và tri thức tiên tiến, nâng cao năng lực cạnh tranh.

• Mô hình D-SMART trong logistics, ngân hàng số mở, quỹ bảo lãnh tín dụng, các giải pháp tài trợ dựa trên hiệu suất,… tất cả đều hướng tới mục tiêu giảm chi phí tài chính cho doanh nghiệp, tăng hiệu quả sử dụng vốn.
• Kết hợp với các ngân hàng, tổ chức tư vấn chuyên nghiệp như ConsultX để đón đầu xu hướng, cập nhật nhanh các thay đổi về chính sách, giải pháp tài chính giúp doanh nghiệp phát triển linh hoạt, vững mạnh hơn từng ngày.

“Chỉ có sự phối hợp nhịp nhàng giữa doanh nghiệp – ngân hàng – tổ chức tư vấn – cơ quan quản lý mới thực sự mở ra một ‘hệ sinh thái tài chính’ đa chiều, công bằng và bền vững.”

Học hỏi, chủ động nắm vững thông tin – Chìa khóa thành công bền vững

Mỗi doanh nghiệp, mỗi chủ kinh doanh – dù là tập đoàn lớn hay hộ cá thể, dù là doanh nghiệp FDI hay SME – đều cần hiểu kiến thức tài chính – ngân hàng – thuế không chỉ để tuân thủ pháp lý, mà còn để sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, bền vững hóa sự phát triển.

Bạn đừng quên theo dõi các thông tin cập nhật mới nhất, các tư vấn giá trị từ đội ngũ chuyên gia của ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX để không bỏ lỡ bất kỳ thay đổi chính sách, giải pháp tài chính hay bí quyết vận hành đáng giá nào.

Lời nhắn gửi cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh

Con đường phát triển của doanh nghiệp thời đại mới chắc chắn còn nhiều điều thách thức phía trước. Nhưng mỗi thay đổi về quy định pháp luật, mỗi chuyển động của ngành ngân hàng, tài chính đều ẩn chứa những cơ hội mới cho những ai luôn chủ động, cập nhật kiến thức và kiên trì đổi mới. Hãy tin tưởng rằng: với nền tảng kiến thức tài chính – kế toán – thuế vững chắc, sự chủ động nắm bắt chính sách và chăm chút xây dựng hệ thống quản trị chuẩn mực, minh bạch, mọi doanh nghiệp Việt Nam đều có thể vươn xa, góp phần tạo dựng một cộng đồng doanh nghiệp lớn mạnh, thịnh vượng và bền vững!

Nguồn tham khảo

• Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Các Thông tư, Nghị định pháp luật mới nhất.
• Báo cáo tài chính, báo cáo phát triển bền vững các ngân hàng lớn: Vietcombank, BIDV, Techcombank…
• Các bài viết khoa học, nghiên cứu chuyên sâu về thị trường tài chính – ngân hàng Việt Nam, ASEAN, G20, OECD.
• Khuyến nghị, báo cáo từ Liên Hợp Quốc, Ngân hàng Trung ương châu Âu về phát triển bền vững doanh nghiệp.
• Các website tư vấn tài chính, ngân hàng, thuế uy tín trong nước và quốc tế.