Chuyển động tài chính kế toán thuế 2025 doanh nghiệp cần biết

Kinh tế tài chính Việt Nam đang trải qua những chuyển động mang tính bước ngoặt. Những con số, chính sách mới, thay đổi về luật thuế và chuẩn mực kế toán quốc tế đều đang tác động sâu sắc đến cách vận hành, chiến lược phát triển của doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như hộ kinh doanh cá thể. Tuy có lúc phức tạp và nhiều thách thức, nhưng nếu nắm bắt đúng thông tin và chủ động thích ứng, doanh nghiệp sẽ tận dụng được nhiều cơ hội, tránh được rủi ro không đáng có. Bài viết này sẽ cùng bạn điểm lại những thay đổi nổi bật trong thời gian gần đây và chia sẻ kinh nghiệm, mẹo nhỏ hữu ích để đảm bảo sự phát triển bền vững, tuân thủ chuẩn mực trong hoạt động tài chính – kế toán – thuế.

Toàn cảnh những chuyển động mới của kinh tế tài chính Việt Nam

Việt Nam những năm gần đây ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ ở nhiều lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, thị trường vốn, thuế, bảo hiểm và năng lượng. Tuy vậy, nền kinh tế cũng đang đứng trước một số thay đổi sâu rộng về chính sách cũng như ảnh hưởng từ bối cảnh toàn cầu.

• Thị trường ngân hàng: Cạnh tranh mạnh mẽ, gia tăng áp lực chuyển đổi công nghệ và bảo vệ dữ liệu khách hàng.
• Thị trường vàng: Giá vàng miếng SJC biến động lớn và chênh lệch với vàng nhẫn “4 số 9” tạo thêm rủi ro đầu cơ – tích trữ.
• Thị trường vốn, trái phiếu doanh nghiệp: Áp lực trả nợ gốc và lãi trái phiếu phi ngân hàng ở mức cao, nhất là trong bối cảnh dòng vốn hồi phục chưa đồng đều.
• Bảo hiểm: Chính sách siết chặt, minh bạch hóa, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân và ổn định hệ thống tài chính.
• Thuế và chế độ kế toán: Hướng đến chuẩn hóa toàn diện, áp dụng chuẩn mực quốc tế (IFRS, VFRS), kịp thời thích nghi với các thay đổi của môi trường thương mại toàn cầu.

“Môi trường kinh doanh hiện tại đòi hỏi doanh nghiệp liên tục cập nhật thông tin, chủ động thay đổi cách quản trị tài chính – kế toán để không ‘lội ngược dòng’ với các xu thế mới.” – Chuyên gia tài chính ConsultX

Thuế và nghĩa vụ tài chính: Những thay đổi quan trọng cần lưu ý

Bức tranh về thu ngân sách hộ kinh doanh năm 2025

Thời gian qua, công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh ngày càng được quan tâm, siết chặt. Theo thống kê mới nhất, 6 tháng đầu năm 2025, tổng số thu từ hộ, cá nhân kinh doanh đạt gần 17.100 tỷ đồng, tăng 131% so với cùng kỳ năm trước. Trong cùng khoảng thời gian, cơ quan thuế đã rà soát, xử lý gần 200.000 hộ vi phạm với số thuế truy thu, phạt lên đến hơn 1.783 tỷ đồng. Đây là những con số ấn tượng, phản ánh quyết tâm và hiệu quả cải cách ngành thuế.

• Mẹo nhỏ: Doanh nghiệp, hộ kinh doanh nên thường xuyên kiểm tra việc kê khai, quyết toán thuế, sử dụng đúng mã số thuế và lưu giữ chứng từ đầy đủ để phòng tránh các sai sót không đáng có.

Giải đáp thắc mắc về cam kết không truy thu nhưng vẫn phải nộp bổ sung?

Một số hộ kinh doanh gần đây phản ánh rằng, dù đã có khẳng định từ ngành thuế về việc không truy thu thuế những năm trước, nhưng thực tế vẫn có tình trạng bị truy thu và phải nộp thêm hàng tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc rà soát, xác định lại doanh thu thực tế hoặc áp dụng các quy định mới về nghĩa vụ kê khai, điều chỉnh dữ liệu từ cơ quan chức năng.

• Kinh nghiệm thực tế: Hãy thường xuyên cập nhật và đối chiếu thông tin thuế với cục thuế địa phương, đề nghị đối thoại kịp thời khi phát hiện chênh lệch để giảm thiểu rủi ro phạt.

“Sự chủ động trong việc soát xét lại các thông số doanh thu, chi phí và mức thuế phải nộp giúp hộ kinh doanh không bị động trước các yêu cầu xác minh, hạn chế tối đa các khoản truy thu, phạt do thiếu sót.” – Chia sẻ từ chuyên viên kế toán lâu năm

Chuẩn mực kế toán quốc tế: Hành trình hội nhập và những điểm cần lưu ý

Việt Nam đang tiếp tục cải cách mạnh mẽ hệ thống kế toán, chuyển mình tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, tiêu biểu là IFRS và bộ chuẩn mực Việt Nam – VFRS. Mục tiêu là nâng cao tính minh bạch, tạo thuận lợi kết nối về tài chính với các thị trường lớn, nhất là với doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các tổ chức đa quốc gia.

Những tác động nổi bật của chuẩn mực mới tới doanh nghiệp

• Minh bạch hóa báo cáo tài chính: Các số liệu sẽ phản ánh thực chất hoạt động kinh doanh, giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin với đối tác, nhà đầu tư trong và ngoài nước.
• Tiện lợi khi huy động vốn quốc tế: Hội nhập chuẩn mực giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường tài chính toàn cầu, dễ so sánh, được đánh giá cao khi gọi vốn nước ngoài.
• Gia tăng chi phí vận hành: Doanh nghiệp cần đào tạo nhân sự, cải tiến phần mềm kế toán, thuê tư vấn chuyên môn để đảm bảo tuân thủ các thay đổi.

“Việc thực hành và quản lý kế toán thời gian tới sẽ có những thay đổi căn bản, nhưng là xu thế tất yếu để tạo bước chuyển mình dài hạn.” – Phạm Nam Phong, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Kiểm toán & Đảm bảo, Deloitte Việt Nam

Chính sách tín dụng và bảo vệ dữ liệu: Doanh nghiệp cần chủ động thích ứng

Bảo vệ dữ liệu cá nhân tại ngân hàng

Bảo mật dữ liệu khách hàng đang được các ngân hàng chú trọng đặc biệt, nhất là dữ liệu nhạy cảm liên quan tới thông tin tín dụng. Quy định mới yêu cầu ngân hàng không được sử dụng thông tin tín dụng của chủ thẻ để chấm điểm hoặc xếp hạng tín dụng mà chưa có sự đồng ý của khách hàng. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân, giảm rủi ro lạm dụng dữ liệu.

• Gợi ý ứng dụng: Doanh nghiệp nên xây dựng quy trình nội bộ để quản lý, kiểm soát việc chia sẻ, sử dụng thông tin của đối tác, nhân viên và khách hàng đúng pháp luật, tránh các tranh chấp, khiếu nại về dữ liệu cá nhân.

Chính sách thuế quan mới của Mỹ và tác động tới doanh nghiệp Việt Nam

Thuế đối ứng từ Mỹ: Ảnh hưởng không nhỏ đến xuất khẩu Việt Nam

Chính sách thuế quan mới của Mỹ (mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025, giảm từ 46% sau đàm phán) đã có ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt khi Mỹ là đối tác chiếm tới khoảng 30% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

• Cạnh tranh tăng cao: Giá thành hàng hóa có thể sẽ phải điều chỉnh để bù đắp chi phí thuế mới, doanh nghiệp cần tối ưu vận hành nhằm tiết kiệm chi phí đầu vào.
• Gia tăng rào cản thương mại: Doanh nghiệp cần chú ý tuân thủ các quy định truy xuất nguồn gốc, chất lượng sản phẩm, tiêu chuẩn môi trường quốc tế.
• Tận dụng cơ hội chuyển dịch chuỗi cung ứng: Việc Mỹ áp thuế lên một số mặt hàng từ nước khác có thể tạo lợi thế xuất khẩu cho doanh nghiệp Việt Nam nếu biết tận dụng linh hoạt.

“Đẩy mạnh đổi mới công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm, cải thiện chuỗi cung ứng sẽ giúp doanh nghiệp Việt vượt qua rào cản về thuế quan, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.” – Nhận định từ chuyên gia thị trường ConsultX

Những chuyển động sôi động trên các thị trường liên quan

Thị trường vàng: Biến động và góc nhìn đầu tư

Giá vàng miếng SJC tăng đột biến, chênh lệch tới gấp đôi so với vàng nhẫn “4 số 9”. Tâm lý đầu tư chú trọng an toàn đang lên ngôi – đây là thời điểm vàng để rà soát chiến lược tích trữ, phân bổ tài sản hợp lý.

• Soi lại hoạt động mua bán vàng: Cá nhân, doanh nghiệp cần lưu ý hóa đơn chứng từ hợp lệ, tránh bị truy thu thuế hoặc giám sát gắt gao khi thanh tra.
• Tận dụng thời điểm kênh đầu tư linh hoạt: Ngoài vàng, nên cân nhắc thêm các kênh trái phiếu, cổ phiếu và tiết kiệm ngân hàng, cân bằng rủi ro.

Bất động sản: Cơn sóng phục hồi và động lực từ tín dụng ngân hàng

Thị trường bất động sản được dự báo phục hồi mạnh nhờ lực cung, giao dịch và niềm tin của người mua dần trở lại. Các ngân hàng lớn như VPBank đang đẩy mạnh cho vay mua nhà, tung ra các gói tín dụng linh hoạt, phù hợp nhu cầu từng khách hàng.

• Bí quyết tiếp cận nguồn vốn: Hãy làm việc với bộ phận hỗ trợ khách hàng của ngân hàng, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ tài chính, phương án trả nợ rõ ràng để tăng tỷ lệ giải ngân thành công.

Năng lượng xanh: Xu hướng bền vững thúc đẩy phát triển kinh tế

Sáu giải pháp phát triển năng lượng xanh, sạch – bao gồm cơ chế chính sách, nguồn vốn, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực – đang mở ra cơ hội lớn cho nhiều doanh nghiệp Việt Nam. Đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo giúp doanh nghiệp không chỉ nâng tầm thương hiệu mà còn đáp ứng tiêu chí về phát triển bền vững, hợp tác quốc tế.

“Nhân lực là ‘chìa khóa vàng’ để vận hành và làm chủ các dự án năng lượng mới, mang lại lợi thế dài hạn, nhất là trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh.” – TS. Trần Chí Thành, Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam

Mẹo nhanh và lưu ý để doanh nghiệp, hộ kinh doanh thích ứng hiệu quả

• Theo dõi thường xuyên các chính sách thuế, chuẩn mực kế toán trên website chính thức: Điều này giúp kịp thời cập nhật quy định, hạn chế các rủi ro về truy thu, phạt do sai phạm.
• Đào tạo, tập huấn nội bộ về quy trình tuân thủ: Nhân sự kế toán – tài chính cần nâng cao năng lực nhận diện và xử lý điểm mới trong các văn bản pháp luật.
• Lưu trữ chứng từ, số liệu, hóa đơn tài chính đầy đủ: Bộ hồ sơ cần bảo quản tối thiểu 10 năm, thuận tiện khi cơ quan chức năng kiểm tra hoặc điều tra.
• Kết nối, hợp tác với các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp: Khi phát sinh vấn đề phức tạp, nên chủ động làm việc với các công ty tư vấn như ConsultX để nhận được hướng dẫn kịp thời, chính xác, tiết kiệm thời gian và chi phí xử lý rủi ro.

Tip ứng dụng nhanh:

Nếu bị yêu cầu truy thu thuế bổ sung, trước tiên hãy:
1. Đề nghị giải thích rõ lý do truy thu.
2. Đối chiếu dữ liệu với báo cáo của mình.
3. Đề nghị đối thoại với cán bộ thuế nếu có điểm chưa rõ.
4. Xem xét nhờ tư vấn bên ngoài nếu cần.

Câu chuyện hội nhập – Đổi mới để phát triển bền vững

Kinh tế tài chính Việt Nam, trong bức tranh hội nhập, luôn có hai mặt: cơ hội lớn và thử thách không nhỏ. Đổi mới tư duy quản trị, chủ động thích ứng với chuyển động của hệ thống thuế, kế toán, chính sách tài chính sẽ là “chìa khóa vàng” giúp doanh nghiệp – dù là FDI, vừa & nhỏ hay hộ kinh doanh cá thể – bền vững hơn, vững bước hơn trước mọi thay đổi thời cuộc.

Bản lĩnh thích nghi, sự chuyên nghiệp và năng lực kết nối là ba yếu tố quan trọng nhất. Việc chủ động cập nhật, học hỏi từ những chia sẻ của chuyên gia, tích cực trao đổi kinh nghiệm, mạnh dạn đổi mới mô hình tài chính sẽ giúp mọi doanh nghiệp sẵn sàng bứt phá.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX để không bỏ lỡ bất kỳ thay đổi, quy định, hay cơ hội nào dành cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh của mình.

“Không ai có thể đi nhanh và xa một mình trong môi trường kinh doanh đầy biến động – sự gắn kết, hợp tác và đồng hành cùng các chuyên gia là điểm tựa vững chắc để hướng tới thành công, phát triển bền vững.” – Chuyên gia tài chính ConsultX

Nguồn tham khảo:

• VnEconomy 2025 – Chuyên đề tài chính, thuế, ngân hàng, bảo hiểm
• Cục Thuế, Bộ Tài chính Việt Nam
• Thông tư, Nghị định mới về kế toán, thuế và bảo hiểm (2024-2025)
• Website chính thức của ConsultX và các chuyên gia ngành tài chính – kế toán