Xu hướng phát triển doanh nghiệp SME và FDI bền vững năm 2024

Mỗi doanh nghiệp, dù nhỏ hay lớn, với bản chất không ngừng vận động của nền kinh tế hiện đại, luôn đứng trước những thách thức lẫn cơ hội mới. Bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ hướng tới hội nhập, xanh hóa và số hóa, cộng đồng doanh nghiệp—bao gồm các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), cũng như các hộ kinh doanh cá thể tại Việt Nam—cực kỳ cần tỉnh táo nắm bắt những xu hướng, chính sách mới, đồng thời tối ưu sức mạnh nội lực để phát triển bền vững. Là người bạn đồng hành đã nhiều năm tư vấn cho các doanh nghiệp trên hành trình vượt khó, tôi mong rằng bài chia sẻ hôm nay sẽ giúp bạn có thêm nhiều góc nhìn thực tiễn, cập nhật kiến thức và sẵn sàng thích ứng nhanh nhạy với thời cuộc.

Vai trò của khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và động lực phát triển mới cho doanh nghiệp Việt

Sau hơn ba thập kỷ, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã và đang đóng vai trò chủ lực trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế Việt Nam. Khu vực FDI không chỉ mang lại nguồn vốn lớn, chuyển giao công nghệ và trình độ quản trị quốc tế, mà còn tạo hàng triệu việc làm, đóng góp quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu và ngân sách nhà nước.

Bạn có biết? Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch & Đầu tư: Tính đến giữa năm 2024, Việt Nam đã thu hút hơn 450 tỉ USD vốn FDI từ hơn 140 quốc gia và vùng lãnh thổ; khu vực FDI đóng góp đến trên 20% GDP, hơn 70% giá trị xuất khẩu hàng hóa.

Cơ hội và thách thức phía trước

• Chuyển đổi mô hình tăng trưởng: Việt Nam hướng tới mục tiêu đạt nước thu nhập trung bình cao, sở hữu nền công nghiệp hiện đại vào năm 2030 đòi hỏi cả khu vực FDI và nội địa phải đổi mới triệt để.
• Gia nhập chuỗi giá trị toàn cầu: Các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh, chủ động học hỏi để “leo lên nấc thang” chuỗi giá trị, bớt phụ thuộc vào gia công đơn thuần.
• Yêu cầu xanh hóa, phát triển bền vững: Xu hướng ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang là chuẩn mực quốc tế buộc các doanh nghiệp tại Việt Nam phải sớm thích ứng.

“Nếu không chuẩn bị từ bây giờ, doanh nghiệp dễ bị loại khỏi sân chơi quốc tế, đặc biệt khi các cam kết carbon, các tiêu chuẩn xanh đang ngày càng siết chặt.”

Tối ưu hóa điểm chạm khách hàng – Chìa khóa vàng để xây dựng lòng trung thành

Trong bối cảnh bán lẻ trực tuyến và thương mại điện tử phát triển chóng mặt tại Việt Nam, hành trình khách hàng ngày càng phức tạp với vô số điểm chạm (touchpoints) cả trực tuyến lẫn ngoại tuyến. Để giữ chân khách hàng và tăng trưởng doanh số, doanh nghiệp cần tối ưu hóa mọi điểm tiếp xúc, từ tra cứu thông tin, trải nghiệm trên website, cho đến chăm sóc sau bán hàng.

• Cá nhân hóa trải nghiệm: Hệ thống CRM, AI, dữ liệu lớn giúp doanh nghiệp hiểu rõ từng cá nhân khách hàng để phục vụ “đúng người-đúng lúc-đúng cách”.
• Đồng bộ dịch vụ đa kênh (Omni-channel): Kết nối mượt mà giữa website, mạng xã hội, giao nhận, tổng đài,… càng quan trọng trong thời đại số.
• Chăm sóc khách hàng chủ động: Chatbot, email marketing, chương trình khách hàng thân thiết (loyalty) góp phần giữ chân khách, tạo vòng quay giá trị lâu dài.

Một nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng, doanh nghiệp tối ưu tốt điểm chạm nâng khả năng giữ chân khách hàng thêm 30-40% so với đối thủ cùng ngành.

Mẹo nhỏ cho doanh nghiệp vừa, nhỏ và FDI

• Bắt đầu từ những điểm chạm có tần suất cao nhất, như website, hotline, cửa hàng,… Đo lường & cải tiến liên tục.
• Tận dụng nền tảng miễn phí (Google, Facebook, Zalo, TikTok…) để “gặp gỡ” khách hàng mọi lúc, mọi nơi.
• Sử dụng phần mềm CRM đơn giản ngay từ đầu, hỗ trợ lưu trữ, phân loại, nhắc lịch chăm sóc khách hàng.

Xu hướng cá nhân hóa và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong kinh doanh

Với sự bùng nổ của chuyển đổi số, đặc biệt là AI, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng không còn là đặc quyền của đại doanh nghiệp mà trở nên phổ biến, dễ ứng dụng hơn bao giờ hết cho cả hộ kinh doanh, SME hay FDI.

• Du lịch, khách sạn: AI giúp đề xuất tour, phòng, dịch vụ dựa vào phân tích thói quen tiêu dùng từng khách quốc tế, tăng khả năng chốt đơn.
• Bán lẻ, thực phẩm, thời trang: Gợi ý sản phẩm phù hợp dịp lễ/tết; tự động nhắn tin khuyến mại cho nhóm khách thường xuyên mua sắm.
• Chăm sóc khách hàng: Chatbot, voicebot 24/7 giúp giải đáp thắc mắc nhanh, giảm áp lực nhân sự, kiểm soát chất lượng đồng đều trên mọi kênh.

“Khách hàng luôn mong đợi sự thấu hiểu và phục vụ cá nhân hóa, AI là công cụ đắc lực để doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có thể làm điều này một cách hiệu quả.”

Bí quyết ứng dụng AI cho doanh nghiệp nhỏ

• Lựa chọn các giải pháp “AI as a service” giá hợp lý tại Việt Nam (VD: nền tảng chatbot, tổng đài AI…)
• Chuẩn bị dữ liệu khách hàng từ sớm để khi cần áp dụng giải pháp công nghệ sẽ thuận tiện, tiết kiệm chi phí.
• Bắt đầu từ những nghiệp vụ quen thuộc: chăm sóc khách hàng, nhắc công nợ, thăm dò ý kiến, tự động hóa email marketing.

Phát triển nhà ở xã hội – Thách thức, cơ hội và bài học kinh nghiệm quốc tế

Phát triển nhà ở xã hội là chủ trương lớn đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh bùng nổ đô thị hóa, thúc đẩy an sinh xã hội và ổn định lực lượng lao động. Tại Việt Nam, mục tiêu xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030 là bước tiến chiến lược—tuy nhiên, cũng gặp các thách thức về thể chế, vốn và mô hình thực hiện.

Bài học kinh nghiệm từ Trung Quốc

• Xây dựng cơ chế hỗ trợ tài chính đặc thù: Ưu đãi thuế, tín dụng ưu tiên, quỹ riêng cho dự án nhà ở xã hội.
• Kết nối nhà ở xã hội với phát triển khu công nghiệp: Thu hút lao động nhập cư, góp phần giữ chân nguồn nhân lực chất lượng.
• Ứng dụng công nghệ xây dựng mới, quy hoạch đồng bộ hạ tầng tiện ích xung quanh nhằm nâng cao chất lượng sống lâu dài.

“Thành công của phát triển nhà ở xã hội phụ thuộc rất lớn vào sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền – doanh nghiệp – cộng đồng và tính minh bạch của cơ chế.”

Gợi ý cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh liên quan lĩnh vực xây dựng, bất động sản

• Chủ động theo dõi chính sách ưu đãi, gói tín dụng, các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội mới nhất.
• Chú trọng vào các tiêu chuẩn xanh, tiết kiệm năng lượng, tối ưu chi phí đầu tư dài hạn.
• Kết nối với các hội nghề nghiệp, kênh chuyên môn (tạp chí, hiệp hội xây dựng…) để kịp nắm bắt dự án, nhu cầu mới.

Thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực – Góc nhìn quốc tế và khuyến nghị cho doanh nghiệp Việt

Đầu tư vào nguồn nhân lực, đặc biệt là đào tạo giảng viên, thợ lành nghề là điều kiện tiên quyết giúp doanh nghiệp nhỏ và FDI không chỉ tồn tại mà còn bứt phá trong kỷ nguyên số và chuyển đổi xanh. Đặc biệt, với các ngành nghề có yếu tố kỹ thuật, đổi mới công nghệ liên tục (logistics, sản xuất, hóa chất, vật liệu xây dựng…), thiếu hụt nhân lực chất lượng là “nút thắt” phát triển phổ biến.

• Tận dụng các chương trình hỗ trợ đào tạo ngắn hạn từ nhà nước, các hiệp hội hay quỹ doanh nghiệp FDI để nâng cấp tay nghề nhân sự.
• Khuyến khích hợp tác trường – doanh nghiệp – hiệp hội nhằm đào tạo sát thực tiễn, đón đầu nhu cầu thị trường.
• Đầu tư xây dựng văn hóa học tập suốt đời, cập nhật liên tục về chuyển đổi số và xu hướng ESG cho đội ngũ chủ chốt.

“Doanh nghiệp nào biết thích ứng nhanh, chú trọng xây dựng nguồn lực trẻ sáng tạo, đội ngũ quản trị linh hoạt sẽ có khả năng dẫn đầu thị trường trong 5-10 năm tới.”

Kinh tế tuần hoàn – Hướng đi bền vững cho doanh nghiệp SME, hộ kinh doanh và FDI

Trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên dần cạn kiệt, ô nhiễm tăng cao, chuyển đổi từ mô hình kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn trở thành lựa chọn tất yếu. Mô hình này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, tối ưu hóa sử dụng tài nguyên mà còn nâng cao giá trị thương hiệu, tăng khả năng xuất khẩu, thu hút đầu tư.

• Một số sáng kiến kinh tế tuần hoàn có thể bắt đầu ngay từ doanh nghiệp vừa và nhỏ:
  • Thu gom – tái sử dụng – tái chế nguyên vật liệu sản xuất.
  • Thiết kế sản phẩm dễ phân hủy, thân thiện môi trường.
  • Tiết kiệm năng lượng, chuyển đổi sang năng lượng tái tạo từng phần.

“Sự chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn chẳng những giúp doanh nghiệp giảm chi phí mà còn là ‘tấm vé thông hành’ để thâm nhập các thị trường lớn như EU, Bắc Mỹ trong bối cảnh tiêu chuẩn ‘xanh’ ngày càng khắt khe.”

Mẹo thực tiễn cho SME, FDI bước vào kinh tế tuần hoàn

• Bắt đầu từ quy mô nhỏ, đơn giản hóa các bước thu hồi nguyên liệu, phân loại rác thải ngay trong dây chuyền hoạt động.
• Kết nối với các startup, tổ chức chuyên tư vấn chuyển đổi xanh để nhận tư vấn/giải pháp phù hợp nguồn lực.
• Thường xuyên truy cập các kênh tin tức kinh tế bền vững để cập nhật tiêu chuẩn và hỗ trợ từ các hiệp định thương mại tự do mới.

Thị trường chứng khoán và khung pháp lý mới – Doanh nghiệp cần chủ động thích nghi

Luật Chứng khoán 2024 cùng loạt văn bản hướng dẫn mới đang từng bước định hình khung pháp lý hiện đại, minh bạch và an toàn cho nhà đầu tư, doanh nghiệp niêm yết. Đối với các doanh nghiệp SME, FDI có kế hoạch lên sàn, gây quỹ trái phiếu hoặc thu hút vốn qua thị trường chứng khoán, cần chủ động tìm hiểu và chuẩn hóa báo cáo, thông tin theo mô hình quốc tế.

• Công khai, minh bạch thông tin tài chính: Tăng sự tin cậy của nhà đầu tư, đối tác và thuận lợi khi tiếp cận nguồn vốn mới.
• Đảm bảo tuân thủ chuẩn kế toán, kiểm toán, quy tắc quản trị: Hạn chế rủi ro pháp lý và nâng cao đánh giá xếp hạng tín nhiệm.
• Bổ sung tiêu chuẩn “xanh”: Trái phiếu xanh, cổ phiếu ESG ngày càng được ưu ái từ nhà đầu tư trong nước lẫn quốc tế.

“Thay vì lo sợ kiểm tra, hãy xem việc tuân thủ pháp lý, chuẩn mực tài chính là cơ hội nâng tầm doanh nghiệp trên sân chơi toàn cầu.”

Mẹo nhỏ chuẩn bị lên sàn

• Sớm xây dựng quy trình lưu trữ, kiểm toán số liệu kế toán theo chuẩn quốc tế.
• Chủ động nhờ tư vấn đơn vị chuyên nghiệp đánh giá chỉ số ESG, minh bạch thông tin quản trị doanh nghiệp.
• Bám sát quy định mới, cập nhật thông tin liên tục từ Bộ Tài chính, Sở giao dịch chứng khoán để không bị “tụt lại phía sau”.

ESG – Từ yêu cầu tuân thủ đến động lực phát triển dài hạn của ngân hàng và doanh nghiệp

ESG (Environmental – Social – Governance: Môi trường – Xã hội – Quản trị) không còn là thuật ngữ xa lạ đối với doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng, sản xuất công nghiệp tới xuất nhập khẩu. Thực thi ESG vừa là “chứng chỉ thông hành” bắt buộc khi muốn gọi vốn, vay ngân hàng, xuất khẩu vào thị trường phát triển, vừa đóng vai trò tăng năng lực cạnh tranh, nâng cao uy tín dài hạn.

• Doanh nghiệp vừa và nhỏ, FDI: Nên xây dựng tiêu chí ESG từ sớm, linh hoạt lựa chọn giai đoạn triển khai phù hợp nguồn lực.
• Hộ kinh doanh cá thể: Có thể áp dụng ESG theo quy mô nhỏ, như tiết kiệm điện nước, ưu tiên đóng bảo hiểm cho người lao động, minh bạch trong chi trả tiền lương,…

“ESG không chỉ là ‘khoản đầu tư’ bắt buộc mà thực chất là yếu tố đảm bảo thành công bền vững và khẳng định vị thế trên thị trường.”

Khuyến nghị thực tiễn cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh Việt Nam

• Liên tục cập nhật thông tin chính sách, quy định mới nhất từ các nguồn chính thống để luôn chủ động ứng phó, hạn chế vi phạm đáng tiếc.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia, kết nối hiệp hội ngành nghề để có thêm góc nhìn và chia sẻ kinh nghiệm sát thực tế.
• Đa dạng hóa kênh thông tin, tận dụng mạng xã hội, website chuyên ngành để học hỏi xu hướng quốc tế, mẹo quản trị tối ưu chi phí, tăng năng suất.
• Đầu tư vào nguồn nhân lực dài hơi, đổi mới công nghệ liên tục để không bị “tụt hậu” và tăng sức đề kháng trước mọi biến động thị trường.

Hãy luôn chủ động “làm mới” mình bằng kiến thức, bằng tư duy hiện đại và sự hợp tác cởi mở với những giá trị tích cực của chuyển đổi số, xanh hóa và kinh tế tuần hoàn. Đó chính là cách vững vàng bước tới thành công dù quy mô doanh nghiệp của bạn lớn hay nhỏ.

Động lực từ cộng đồng và hỗ trợ chuyên gia – Đừng bỏ lỡ!

Trong quá trình phát triển, không một doanh nghiệp nào đơn độc. Việc học hỏi, hợp tác và thường xuyên trao đổi thông tin với cộng đồng chuyên gia tài chính, kế toán, thuế—cũng như chủ động tiếp cận các nguồn tài liệu, chương trình tư vấn uy tín—sẽ giúp bạn vững vàng hơn trên hành trình kiến tạo giá trị bền vững.

Bạn hãy theo dõi các thông tin mới nhất và các tư vấn giá trị từ ConsultX tại website Công ty tư vấn ConsultX và Facebook ConsultX. Đừng ngần ngại truy cập để cập nhật nhiều bí quyết thực tiễn, hướng dẫn chuyên sâu cũng như những cảnh báo pháp lý kịp thời nhất cho doanh nghiệp.

Dành thời gian cập nhật thông tin, chia sẻ thực hành tốt và chủ động chuẩn bị sẵn sàng cho những bước phát triển mới sẽ luôn là hành trang vững chắc giúp doanh nghiệp Việt Nam tự tin bứt phá, hội nhập sâu rộng và vững vàng với mọi thử thách của thời cuộc.

Nguồn tham khảo

• Luật Chứng khoán 2024 và văn bản hướng dẫn mới nhất của Bộ Tài chính Việt Nam.
• Báo cáo môi trường kinh doanh và đầu tư của Bộ KH&ĐT, Tổng cục Thống kê.
• Tạp chí Kinh tế & Dự báo – Các số chuyên đề về kinh tế, tài chính, doanh nghiệp FDI, phát triển bền vững (2024-2025).
• Các tài liệu quốc tế về ESG, kinh tế tuần hoàn, ứng dụng AI trong doanh nghiệp nhỏ và vừa.