Chiến lược quốc gia về AI đến 2030 và cơ hội cho doanh nghiệp

Trong những năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến sự bùng nổ của một công nghệ đang định hình lại thế giới: Trí tuệ nhân tạo (AI). Từ những chiếc xe tự lái, trợ lý ảo thông minh đến những hệ thống đề xuất sản phẩm tinh vi, AI đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và hoạt động kinh doanh. Đứng trước làn sóng này, không chỉ các tập đoàn công nghệ toàn cầu mà cả các quốc gia đều đang gấp rút xây dựng chiến lược riêng để nắm bắt cơ hội. Và Việt Nam chúng ta cũng không nằm ngoài xu thế đó.

Vào đầu năm 2021, một văn kiện quan trọng đã được ký ban hành, đặt nền móng cho sự phát triển bứt phá trong lĩnh vực công nghệ cao này. Đây không chỉ là một quyết định hành chính thông thường, mà còn là lộ trình quốc gia, một lời cam kết mạnh mẽ về việc đưa Việt Nam tiến vào kỷ nguyên số một cách chủ động và sáng tạo. Đối với cộng đồng doanh nghiệp, từ các tập đoàn FDI đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) và hộ kinh doanh, đây chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa của sự đổi mới, tối ưu hóa và phát triển bền vững.

Bối cảnh ra đời và tầm nhìn chiến lược

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, AI được xem là công nghệ cốt lõi, có khả năng làm thay đổi hoàn toàn cục diện kinh tế – xã hội toàn cầu. Nhận thức rõ điều này, Việt Nam đã không đứng ngoài cuộc. Quyết định số 127/QĐ-TTg ngày 26/01/2021, do Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, là một bước đi chiến lược, khẳng định quyết tâm biến AI thành một trụ cột quan trọng cho sự phát triển của đất nước.

Chiến lược này không đơn thuần là một văn bản pháp lý, mà là một tầm nhìn dài hạn, kỳ vọng đưa Việt Nam vào nhóm 4 nước dẫn đầu trong khu vực ASEAN và nhóm 50 nước dẫn đầu trên thế giới về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI vào năm 2030.

Tầm nhìn đó được cụ thể hóa bằng những mục tiêu rất rõ ràng, từ việc xây dựng hệ sinh thái AI lành mạnh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đến thúc đẩy ứng dụng AI trong mọi lĩnh vực của đời sống, đặc biệt là kinh tế.

Những mục tiêu trọng tâm và con số cụ thể đến năm 2030

Để biến tầm nhìn thành hiện thực, Chiến lược đã đề ra những mục tiêu hết sức cụ thể và có thể đo lường được. Đây chính là những “cột mốc” mà chúng ta cùng hướng tới.

Về hệ sinh thái và hạ tầng dữ liệu

• Xây dựng được 10 thương hiệu AI có uy tín trong khu vực.
• Phát triển 03 trung tâm đổi mới sáng tạo về AI và kết nối ít nhất 05 cơ sở dữ liệu quốc gia lớn để tạo nguồn “nhiên liệu” cho AI phát triển.

Về nguồn nhân lực

• Đào tạo và thu hút được 50.000 nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực AI, bao gồm cả các chuyên gia, nhà khoa học và kỹ sư.
• Đưa AI vào chương trình giảng dạy ở các cấp học, từ phổ thông đến đại học, để phổ cập kiến thức và nuôi dưỡng tài năng từ sớm.

Về ứng dụng trong các lĩnh vực then chốt

• Ưu tiên ứng dụng AI trong các lĩnh vực then chốt như: Y tế, Giáo dục, Giao thông vận tải, Nông nghiệp, và Đặc biệt là Công nghiệp & Dịch vụ.

Cơ hội vàng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ kinh doanh và doanh nghiệp FDI

Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng AI chỉ dành cho các “ông lớn” với ngân sách khổng lồ. Nhưng Chiến lược quốc gia này đã mở ra vô vàn cơ hội cho mọi quy mô doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) & Hộ kinh doanh

• Tối ưu hóa vận hành và cắt giảm chi phí: Các giải pháp AI có chi phí ngày càng hợp lý giúp tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại như nhập liệu, chăm sóc khách hàng cơ bản, quản lý kho bãi, từ đó giảm thiểu sai sót và tiết kiệm nhân lực. Mẹo: Bắt đầu với các chatbot AI để hỗ trợ trả lời FAQs (các câu hỏi thường gặp) trên fanpage hoặc website, giúp giải phóng nhân viên cho các công việc phức tạp hơn.
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng: AI có thể phân tích dữ liệu hành vi mua sắm để đưa ra gợi ý sản phẩm phù hợp, cá nhân hóa chiến dịch marketing, từ đó tăng tỷ lệ chuyển đổi và sự trung thành của khách hàng.
• Hỗ trợ ra quyết định kinh doanh: Các công cụ phân tích dữ liệu được tích hợp AI có thể giúp bạn dự báo xu hướng thị trường, tối ưu hóa giá cả, và quản lý rủi ro tài chính hiệu quả hơn.

Đối với doanh nghiệp FDI

• Môi trường đầu tư hấp dẫn: Việt Nam đang chủ động xây dựng một hệ sinh thái AI bài bản với các chính sách ưu đãi, hạ tầng kỹ thuật được đầu tư và nguồn nhân lực tiềm năng. Đây là yếu tố then chốt để thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu thiết lập trung tâm R&D tại Việt Nam.
• Chuỗi cung ứng thông minh: Ứng dụng AI vào quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ giúp các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam dự báo nhu cầu chính xác, tối ưu hóa lộ trình vận chuyển và giảm thiểu gián đoạn.
• Đồng bộ hóa với xu hướng toàn cầu: Việc áp dụng AI tại thị trường Việt Nam sẽ giúp các doanh nghiệp FDI dễ dàng đồng bộ hóa công nghệ và quy trình với trụ sở chính và các chi nhánh khác trên thế giới.

Những thách thức cần lưu tâm và giải pháp khắc phục

Bên cạnh những cơ hội rõ ràng, hành trình ứng dụng AI không phải không có chướng ngại vật. Hiểu rõ những thách thức này sẽ giúp doanh nghiệp chuẩn bị kế hoạch ứng phó tốt hơn.

• Thách thức về nguồn lực tài chính và nhân sự: Đầu tư vào AI ban đầu có thể tốn kém, và việc tìm kiếm nhân sự có chuyên môn sâu là không dễ dàng.
  • Giải pháp: Bắt đầu từ quy mô nhỏ, lựa chọn các giải pháp AI dạng SaaS (Software-as-a-Service) với chi phí đăng ký hàng tháng linh hoạt. Đồng thời, tập trung đào tạo nội bộ để nâng cấp kỹ năng cho đội ngũ hiện có.
• Thách thức về dữ liệu: AI cần có dữ liệu sạch, có cấu trúc và với số lượng lớn để “học” và đưa ra kết quả chính xác. Nhiều doanh nghiệp nhỏ đang gặp khó khăn trong việc số hóa và quản lý dữ liệu.
  • Giải pháp: Xây dựng văn hóa dữ liệu ngay từ bây giờ. Sử dụng các phần mềm quản lý để tập hợp và làm sạch dữ liệu khách hàng, dữ liệu bán hàng một cách hệ thống.
• Thách thức về an toàn, bảo mật và đạo đức: Ứng dụng AI đi kèm với những lo ngại về quyền riêng tư, bảo mật thông tin và tính minh bạch trong việc ra quyết định.
  • Giải pháp: Tuân thủ nghiêm ngặt Luật An ninh mạng và các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Lựa chọn các nhà cung cấp giải pháp AI uy tín, có chính sách bảo mật rõ ràng.

Lộ trình hành động thiết thực cho doanh nghiệp của bạn

Đứng trước một chiến lược lớn của quốc gia, doanh nghiệp của bạn nên bắt đầu từ đâu? Dưới đây là một lộ trình gợi ý để bạn từng bước đón đầu xu thế.

1. Đánh giá hiện trạng: Hiểu rõ các quy trình, điểm nghẽn và nguồn dữ liệu hiện có của doanh nghiệp. Xác định đâu là lĩnh vực mà AI có thể mang lại giá trị gia tăng lớn nhất (ví dụ: marketing, chăm sóc khách hàng, hay quản lý sản xuất).
2. Bắt đầu với các dự án nhỏ, thí điểm: Đừng cố gắng “AI hóa” toàn bộ doanh nghiệp trong một sớm một chiều. Hãy chọn một bài toán cụ thể, một quy trình nhỏ để triển khai thử nghiệm, đo lường hiệu quả rõ ràng trước khi mở rộng.
3. Đầu tư vào con người: Cử nhân sự tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn về AI, data analytics. Khuyến khích tư duy đổi mới và sáng tạo trong toàn tổ chức.
4. Theo dõi và tận dụng chính sách hỗ trợ: Chiến lược quốc gia thường đi kèm với các cơ chế, chính sách hỗ trợ từ các Bộ, ngành và địa phương. Hãy chủ động cập nhật thông tin để tận dụng các chương trình ưu đãi về thuế, tín dụng hoặc hỗ trợ kỹ thuật.

Sự chuyển mình của một quốc gia được tạo nên từ sự đổi mới của từng doanh nghiệp, từng cá nhân. Quyết định 127/QĐ-TTg không chỉ là kim chỉ nam cho các nhà hoạch định chính sách, mà còn là ngọn hải đăng dẫn lối cho cộng đồng doanh nghiệp Việt vươn ra biển lớn của công nghệ và sáng tạo.

Hành trình chuyển đổi số và ứng dụng AI chắc chắn sẽ có những khó khăn ban đầu, nhưng phần thưởng dành cho những người tiên phong là vô cùng xứng đáng: một vị thế cạnh tranh vững chắc, một mô hình vận hành tối ưu và khả năng phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới. Hãy xem đây không chỉ là một yêu cầu, mà là một cơ hội vàng để đặt nền móng cho tương lai của chính doanh nghiệp bạn.

Để luôn cập nhật những thông tin mới nhất về chính sách, các giải pháp tư vấn tài chính, kế toán và thuế được tích hợp công nghệ, bạn có thể theo dõi các kênh thông tin chính thống và uy tín. Một trong những nguồn tham khảo hữu ích là website ConsultX và trang Facebook ConsultX, nơi thường xuyên chia sẻ những bài viết chuyên sâu và tư vấn thiết thực dành cho doanh nghiệp.

Nguồn tham khảo:
Quyết định số 127/QĐ-TTg ngày 26/01/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng Trí tuệ nhân tạo đến năm 2030.