Chính sách thuế mới 2025-2026 và giải pháp cho ngành F&B

Trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động và hệ thống chính sách thuế liên tục được hoàn thiện, việc nắm bắt kịp thời những thay đổi không còn là lợi thế cạnh tranh, mà đã trở thành yêu cầu sống còn đối với mọi doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực F&B – ngành nghề có đặc thù phức tạp về quản lý thuế. Gần đây, một buổi chia sẻ trực tuyến chuyên sâu về chủ đề này đã thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng doanh nhân, chủ quán. Bài viết này sẽ tổng hợp và phân tích sâu hơn những điểm then chốt từ buổi workshop, đồng thời bổ sung góc nhìn thực tế để giúp doanh nghiệp của bạn vững vàng hơn trên hành trình phát triển bền vững.

Bức tranh tổng thể: Chính sách thuế mới 2025–2026 tác động đến ngành F&B ra sao?

Không giống như những ngành sản xuất hay thương mại thuần túy, kinh doanh F&B là sự kết hợp đa dạng giữa dịch vụ ăn uống, bán lẻ hàng hóa (thực phẩm, đồ uống) và đôi khi là cả sản xuất tại chỗ. Điều này khiến việc áp dụng chính sách thuế trở nên phức tạp. Các chính sách thuế mới được dự báo sẽ tập trung vào một số trụ cột chính, mỗi trụ cột đều mang đến cả cơ hội và thách thức.

“Hiểu rõ luật chơi là bước đầu tiên để chiến thắng. Trong kinh doanh F&B, ‘luật chơi’ đó chính là các quy định về thuế, kế toán. Nắm vững nó, bạn không chỉ tránh được rủi ro pháp lý mà còn tìm thấy những con đường tối ưu chi phí hợp pháp để nâng cao lợi nhuận.” – Chuyên gia tư vấn chiến lược.

Thuế giá trị gia tăng (VAT): Những điều chỉnh cần lưu tâm

Dự kiến, mức thuế suất VAT có thể có những điều chỉnh linh hoạt theo nhóm hàng hóa, dịch vụ. Đối với ngành F&B:

• Mức thuế suất ưu đãi có thể tiếp tục được áp dụng cho một số mặt hàng thiết yếu hoặc dịch vụ ăn uống phục vụ đại chúng. Doanh nghiệp cần xác định chính xác danh mục sản phẩm/dịch vụ của mình thuộc nhóm nào để kê khai đúng.
• Quy định về hóa đơn điện tử sẽ ngày càng siết chặt. Mọi giao dịch, dù nhỏ, đều cần được phản ánh minh bạch qua hệ thống hóa đơn điện tử. Việc này không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn giúp doanh nghiệp quản lý doanh thu, chi phí một cách khoa học.

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): Chiến lược dài hạn

Các ưu đãi về thuế TNDN có thể được điều chỉnh để khuyến khích các mô hình kinh doanh xanh, ứng dụng công nghệ hoặc phát triển thương hiệu quốc gia. Doanh nghiệp F&B nên:

• Rà soát các điều kiện để được hưởng ưu đãi (ví dụ: tỷ lệ chi cho R&D, đầu tư vào công nghệ bảo quản thực phẩm tiết kiệm năng lượng).
• Lập kế hoạch lợi nhuận dài hạn, cân nhắc việc tái đầu tư để tận dụng các chính sách miễn, giảm thuế.

Thuế tài nguyên và bảo vệ môi trường: Xu hướng tất yếu

Với xu hướng phát triển bền vững, các loại thuế liên quan đến nguyên liệu đầu vào (như nước sạch) và chất thải (bao bì nhựa, dầu mỡ thải) có thể được quan tâm nhiều hơn. Đây vừa là thách thức về chi phí, vừa là cơ hội để doanh nghiệp xây dựng hình ảnh “xanh”, thu hút khách hàng có ý thức bảo vệ môi trường.

Phân tích chi tiết các thay đổi và cách áp dụng hiệu quả vào thực tế kinh doanh

Hiểu chính sách là một chuyện, áp dụng được vào thực tế vận hành hàng ngày của một quán cafe, nhà hàng hay chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh lại là một câu chuyện khác. Dưới đây là một số phân tích cụ thể.

Quản lý hóa đơn điện tử: Không chỉ là chuyện tuân thủ

Hóa đơn điện tử không còn là công cụ đơn thuần để xuất cho khách. Nó đã trở thành “bộ não” tài chính thu nhỏ của doanh nghiệp. Một số mẹo quản lý hiệu quả:

• Phân loại hóa đơn ngay từ đầu: Thiết lập các mã khách hàng, mã chi phí ngay trên phần mềm. Ví dụ: hóa đơn mua nguyên liệu, hóa đơn dịch vụ (internet, điện nước), hóa đơn bán hàng tại quán, bán hàng mang về, giao ship.
• Kết nối trực tiếp với phần mềm quản lý bán hàng (POS): Đảm bảo mọi đơn hàng đều được xuất hóa đơn tự động. Điều này giúp tránh thất thoát doanh thu và số liệu báo cáo luôn chính xác, real-time.
• Lưu trữ an toàn: Tuân thủ thời gian lưu trữ hóa đơn theo quy định pháp luật. Sử dụng các giải pháp lưu trữ đám mây an toàn để dễ dàng truy xuất khi cần.

Chuẩn bị hồ sơ thuế: Đừng để “nước đến chân mới nhảy”

Công tác chuẩn bị hồ sơ thuế nên được thực hiện xuyên suốt, hàng ngày, hàng tháng.

• Hàng ngày: Kiểm tra, đối chiếu doanh thu từ POS với hóa đơn điện tử đã xuất. Sắp xếp chứng từ chi phí (hóa đơn mua vào) theo từng danh mục.
• Hàng tháng: Lập báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn, kê khai thuế GTGT (nếu có), khấu trừ thuế TNCN cho nhân viên (nếu đủ điều kiện).
• Hàng quý & năm: Tổng hợp số liệu, lập báo cáo tài chính, báo cáo thuế TNDN tạm tính/quyết toán. Đây là lúc cần sự hỗ trợ chuyên sâu từ kế toán viên hoặc đơn vị tư vấn.

Mẹo nhanh: Dành 30 phút cuối mỗi tuần để kiểm tra và sắp xếp lại toàn bộ chứng từ trong tuần. Thói quen nhỏ này sẽ cứu bạn khỏi những cơn "ác mộng" khi sắp đến hạn nộp báo cáo.

Chiến lược tối ưu thuế hợp pháp: Tăng lợi nhuận bền vững

Tối ưu thuế hợp pháp khác hoàn toàn với trốn thuế. Đó là việc sử dụng đúng và đủ các chính sách ưu đãi, các khoản chi phí được trừ mà pháp luật cho phép để giảm gánh nặng thuế một cách hợp lý.

Tận dụng tối đa các khoản chi phí được trừ khi tính thuế TNDN

Doanh nghiệp F&B thường có nhiều khoản chi phí nhỏ lẻ, dễ bị bỏ sót. Hãy đảm bảo bạn có đủ hóa đơn, chứng từ cho các khoản sau:

• Chi phí nguyên vật liệu đầu vào: Hóa đơn mua thực phẩm, đồ uống, gia vị.
• Chi phí quản lý: Tiền thuê mặt bằng, điện nước, internet, phần mềm quản lý, phí ngân hàng.
• Chi phí nhân sự: Lương, phụ cấp, bảo hiểm bắt buộc, chi phí đào tạo, đồng phục.
• Chi phí khấu hao: Máy móc (máy pha cafe, lò nướng), thiết bị (bàn ghế, điều hòa), phương tiện vận chuyển (nếu có).
• Chi phí tiếp thị, quảng cáo hợp lý: Chi phí chạy quảng cáo Facebook/Google, thiết kế ấn phẩm, tổ chức sự kiện.

Lựa chọn phương pháp tính thuế GTGT phù hợp

Với hộ kinh doanh cá thể hoặc doanh nghiệp nhỏ, cần cân nhắc giữa hai phương pháp:

• Phương pháp khấu trừ: Áp dụng khi doanh nghiệp có doanh thu trên ngưỡng quy định và muốn khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Phù hợp với các nhà hàng, chuỗi cửa hàng có quy mô.
• Phương pháp trực tiếp trên doanh thu: Đơn giản, dễ tính. Phù hợp với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, ít hóa đơn đầu vào. Cần tính toán kỹ để xem phương pháp nào có lợi hơn.

“Một chiến lược thuế hiệu quả bắt đầu từ việc lựa chọn mô hình doanh nghiệp và phương pháp kê khai phù hợp ngay từ đầu. Sai lầm ở bước này có thể kéo theo nhiều hệ lụy và chi phí phát sinh về sau.”

Giải đáp những thắc mắc thường gặp trong kế toán – thuế ngành F&B

Dưới đây là một số vấn đề thực tế mà hầu hết chủ quán đều gặp phải:

• Q: Kinh doanh online (delivery, bán trên mạng xã hội) thì quản lý hóa đơn thế nào?
  A: Dù bán qua kênh nào, khi phát sinh doanh thu đều phải xuất hóa đơn điện tử. Hãy tích hợp phần mềm bán hàng online với phần mềm hóa đơn điện tử, hoặc cuối ngày tổng hợp doanh thu các kênh để xuất hóa đơn tập trung.
• Q: Chi phí mua nguyên liệu không có hóa đơn thì xử lý ra sao?
  A: Về nguyên tắc, chi phí không có hóa đơn hợp pháp sẽ không được trừ khi tính thuế TNDN. Hãy cố gắng thiết lập thói quen yêu cầu hóa đơn từ nhà cung cấp, dù là nhỏ. Điều này bảo vệ chính bạn.
• Q: Có cần kê khai thuế TNCN cho nhân viên phục vụ, pha chế không?
  A: Có, nếu thu nhập của họ vượt trên mức giảm trừ gia cảnh. Bạn có trách nhiệm khấu trừ và nộp thay. Đây cũng là cách giúp nhân viên có lương hưu và đảm bảo quyền lợi BHXH sau này.

Hành trình kinh doanh F&B chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt trong một môi trường pháp lý ngày càng minh bạch và chặt chẽ. Tuy nhiên, hãy xem những quy định này như một bộ khung vững chắc để bạn xây dựng một doanh nghiệp lành mạnh, bền vững. Việc chủ động cập nhật kiến thức, xây dựng quy trình kế toán – thuế bài bản ngay từ những ngày đầu không chỉ giúp bạn ngủ ngon hơn vì không lo sợ kiểm tra, mà còn mở ra cánh cửa để bạn thực sự hiểu về “sức khỏe tài chính” của chính doanh nghiệp mình. Từ đó, những quyết định chiến lược về mở rộng, đầu tư hay phát triển sản phẩm mới sẽ trở nên sáng suốt và tự tin hơn bao giờ hết.

Thông tin chính sách luôn được cập nhật, và kiến thức là chìa khóa then chốt. Để không bỏ lỡ những chia sẻ chuyên sâu, các buổi phân tích chính sách mới nhất giúp ích trực tiếp cho việc vận hành và phát triển doanh nghiệp của bạn, bạn có thể theo dõi thêm tại website và các kênh mạng xã hội của ConsultX.

Nguồn tham khảo & Tài liệu gợi ý:

• Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
• Thông tư hướng dẫn về hóa đơn điện tử của Bộ Tài chính.
• Các Nghị định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Tài liệu từ Hội thảo “Cập nhật chiến lược thuế hiệu quả trong kinh doanh F&B” – Hướng Nghiệp Á Âu.